Fréttablaðið - 10.01.2005, Blaðsíða 63

■ VEISTU SVARIÐ?
Svör við spurningum á bls. 6
1
3
2
Vegna þess að liðið gerði jafn-
tefli við utandeildarliðið Exeter.
Um 25%.
Palestínu.
34 10. janúar 2004 MÁNUDAGUR
Félag íslenskra radíóamatöra hef-
ur ákveðið að gefa tveimur mun-
aðarlausum drengjum frá Úg-
anda, þeim Muwango og Peter,
nýtt útvarp.
Tilefnið er grein sem birtist 16.
október í Fréttablaðinu um hátt
hlutfall alnæmissmitaðra í
Úganda. Fyrir vikið er fjöldinn
allur af börnum munaðarlaus, þar
á meðal þeir Muwango og Peter. Í
greininni kom fram að Muwango
hafði útbúið loftnet úr reiðhjóla-
gjörð og gaddavír og gat þannig
hlustað á fimm útvarpsstöðvar en
hann hefur mikinn áhuga á frétt-
um og umheiminum. Hingað til
hefur hann notast við gamalt og
lúið útvarpstæki sem er tengt
frumstæðum hátalara úr vatns-
brúsa sem hann hefur sjálfur búið
til. Útvarpið gengur fyrir rafhlöð-
um sem eru mjög dýrar og því
nauðsynlegt að fara sparlega með
þær.
Haraldur S. Ólafsson, formað-
ur Félags íslenskra radíóamatöra,
segir að Muwango sé ekta amatör.
„Þetta er akkúrat það sem þetta
snýst um, að prófa sig áfram og
finna út að eitt er betra en annað.
Við hrifumst að þessari grein og
ákváðum að gefa honum nýtt út-
varp og rafhlöður,“ segir Harald-
ur. Félagið hefur þegar afhent
Jónasi Þóri Þórissyni, fram-
kvæmdastjóra Hjálparstarfs
kirkjunnar, pening sem hann mun
síðan nota til að kaupa stutt-
bylgjuútvarp í Úganda, því þau
eru mikið notuð í Afríku.
Félag íslenskra radíóamatöra,
Í.R.A., var stofnað árið 1946 og
verður því 60 ára á næsta ári.
Meðlimir eru um 120 talsins og til
að fá inngöngu þarf að taka próf
hjá Póst- og fjarskiptastofnun
sem eru haldin tvisvar á ári.
Félagið er til húsa í gamla
Skeljungshúsinu í Skerjafirði.
„Sumir eru í loftinu, þ.e. í sam-
böndum um allan heim. Aðrir
spjalla um tæknimál og bara um
daginn og veginn líka,“ segir Har-
aldur um starfsemina og vill
minna á heimasíðuna ira.is. Hún
tengist ekkert hryðjuverkasam-
tökunum alræmdu eins og ein-
hverjir kynnu að halda.
freyr@frettabladid.is
Gleraugnaverslunin Optic Reykja-
vík býður upp á hin frönsku Zenka
gleraugu frá fyrirtækinu Tand’M.
Gleraugun eru sérstök að því leyti
að með einföldum hætti er hægt
að skipta út hluta af umgjörðinni
og fá þannig allt aðra stemningu í
gleraugun og útlitið.
Grunnumgjörðin gæti því
verið svört en með henni
er hægt að kaupa ýmiss
konar „skreytiklemmur“
til þess að lífga upp á til-
veruna. „Hugmyndin kem-
ur frá franskri konu, Pat-
riciu Charmoille, sem er
sjónfræðingur að mennt.
Henni leiddist meðal-
mennskan í gleraugum og
ákvað að hanna sína eigin
línu. Hún byggði hug-
myndina á því að taka um-
gjarðir sem væru í senn
„zen“, klæðilegar og yfir-
vegaðar og djassa þær upp
við ólík tækifæri,“ segir
Axel Örn Ársælsson, sjónfræðing-
ur og annar eigenda Optic.
Af þessari hugmynd er „Zenka“
gleraugnalínan sprottin og ásamt
eiginmanni sínum, Lionel sem er
líka sjónfræðingur, hafa þau Pat-
ricia rutt af stað bylgju um alla
Evrópu sem sér ekki fyrir endann
á. „Fólk er alltaf að veigra fyrir
sér að kaupa dýr og áberandi gler-
augu í skærum lit. Ástæðan er sú
að fólk vill ekki ganga með áber-
andi gleraugu alla daga og langar
þá jafnvel að eiga tvenn eða
þrenn, en þyrfti þá að
kaupa fleiri umgjarðir og
ný gler í hverja einustu.
Með tilkomu Zenka
gleraugnanna hefur þetta
breyst því fólk getur
breytt um útlit á gleraug-
unum án þess að þurfa að
kaupa sér önnur. Gler-
augun koma í títaníum,
málmi og plasti og
skreytiklemmurnar eru
allar úr stáli. Auðvelt er
að smella þeim á og taka
þær aftur af og ætlun
Zenka línunnar er að
koma með nýjar klemm-
ur á tveggja mánaða
fresti.“ ■
Hlutlaus gleraugu djössuð upp
ZENKA GLERAUGNALÍNAN Býður upp á þann kost að hægt er
að skipta út hluta af umgjörðinni og fá þannig allt aðra stemningu
í gleraugun.
FÁTÆKIR BRÆÐUR Bræðurnir Muwango og Peter búa við þröngan kost í Úganda. Muwango, til hægri, situr við loftnetið sem hann bjó
til úr reiðhjólagjörð og gaddavír. Þeir fá brátt nýtt og glæsilegt útvarp frá Félagi íslenskra radíóamatöra.
Í.R.A.: GEFUR MUNAÐARLAUSUM DRENGJUM Í ÚGANDA NÝTT ÚTVARP
Muwango er ekta amatör
Margir hafa væntanlega veitt því athygli að Rússar halda
ekki jól á sama tíma og við. Þegar menn héldu upp á
þrettándann hér á landi var kominn aðfangadagur í
Rússlandi.
Ástæðan er sú að rússneska rétttrúnaðarkirkjan og fleiri
kirkjur í Austur-Evrópu notast enn við gamla júlíanska
tímatalið, sem núna er þrettán dögum á eftir okkar tíma-
tali. Þetta gerir það að verkum að í dag er 28. desember
í dagatali rússnesku kirkjunnar, þótt kominn sé 10. janú-
ar hér á landi.
„Þessi ákvörðun kirkjunnar manna í Austur-Evrópu stafar
náttúrlega af því að það var páfinn sem hafði forgöngu
um að breyta tímatalinu, og þeim var illa við allt sem frá
páfanum kom,“ segir Þorsteinn Sæmundsson, ritstjóri
Almanaks Háskóla Íslands.
„Þetta hefur svo ýmsar afleiðingar. Þeir halda auðvitað
upp á jól og þrettándann, en ekki á sama tíma og við.
Svo koma páskarnir, en dagsetningarnar verða oftast
nær allt aðrar. Páskadagur er mjög oft seinna hjá þeim,
en þó ekki alltaf. Í fyrra var til dæmis páskadagurinn sá
sami, en í ár erum við með 27. mars en hjá þeim 18. apr-
íl, en sá dagur er reyndar 1. maí hjá okkur.“
Stjórnvöld og almenningur í Rússlandi hafa reyndar not-
að sama tímatal og við í rúmlega áttatíu ár, þótt kirkjan
þráist enn við gamla stílinn. Gregoríanska tímatalið hef-
ur hins vegar marga kosti umfram hið júlíanska, en Þor-
steinn segir samt langt frá því að það sé gallalaust.
„Það tímatal sem við búum við er mjög nákvæmt í sjálfu
sér. Samt er í því margt ruglingslegt, mismunandi langir
mánuðir og páskarnir sem sífellt færast til. Margar tillög-
ur hafa komið fram um að breyta þessu þannig að
páskadagur verði til dæmis alltaf fyrsta sunnudag í apríl.
En þessu er afar erfitt að breyta því við búum við svo
langa hefð í þessum málum.“
Margvíslegar hugmyndir hafa verið settar fram um ný
tímatöl, sem myndu einfalda útreikninginn til muna en
erfitt gæti reynst að hrinda þeim í framkvæmd.
Þorsteinn segir reyndar að gamla íslenska tímatalið
standi alltaf fyrir sínu og hafi marga kosti, sem önnur
tímatöl geta ekki státað af.
„Mánuðirnir voru til dæmis allir jafn langir og byrjuðu
alltaf á sömu vikudögum. Í staðinn fyrir að nota hlaup-
ársdaga notuðu menn hlaupársviku, ef svo má segja.
Einni viku var skotið inn í með reglulegu millibili. Fræði-
lega má segja að þetta hafi verið betra tímatal, en ég er
hræddur um að það geti orðið erfitt að taka það upp.“
SÉRFRÆÐINGURINN
1
5 6
87
9
12
15
10
13
16 17
11
14
18
2 3 4
...fær Bibbi Curver fyrir fyrsta al-
íslenska raunveruleikasjónvarps-
efnið. Vinnuferli tiltektargjörn-
ings hans má sjá í lífsstílsþættin-
um Innlit/Útlit á SkjáEinum.
Ekki er vitað til þess að raun-
veruleikasjónvarp af þessu tagi
hafi verið framkvæmt annars
staðar í heiminum.
HRÓSIÐ
Lárétt: 1 verslun, 5 bættu við, 6 gras-
totti, 7 sólguð, 8 fantur, 9 spjall, 10
keyri, 12 fuglahljóð, 13 að utan, 15
sönghópur plús r, 16 heyhrúga, 18
tanna.
Lóðrétt: 1 siðprýði, 2 keyra, 3 tveir
eins, 4 viðbitstegund, 6 fíkniefni, 8
starfsgrein, 11 sterk, 14 eins um t, 17
félagasamtök.
LAUSN
Lárétt: 1kaup,5uku,6tó,7ra,8fól,
9rabb,10ek,12gal,13inn,15kó,16
sáta,18naga.
Lóðrétt: 1kurteisi, 2aka,3uu,4sól-
blóma,6tóbak,8fag,11kná,14ntn,
17aa.
– hefur þú séð DV í dag?
Kate Winslet
Á djamminu
í Reykjavík
um helgina
Með Fréttablaðinu
alla fimmtudaga
HJÁLPARSTOFNUN FÆR PENING Har-
aldur S. Ólafsson, formaður Félags ís-
lenskra radíóamatöra, afhendir Hjálpar-
stofnun kirkjunnar pening fyrir nýju útvarpi
og rafhlöðum.
Tímatal: Gregoríanska tímatalið er nákvæmt en ruglingslegt.
Tímatöl rekast á
ÞORSTEINN
SÆMUNDS-
SON Gamla
íslenska tíma-
talið hefur
marga kosti
umfram önn-
ur tímatöl.