Tíminn - 16.02.1975, Blaðsíða 29

Sunnudagur 16. febrúar 1975
TÍMINN
29
n • | • | *—
5 JSa es ■ -y |Bi ■ ■ bb> *cp be ■ viö mynd af móöur
V ■ B ■ __
■■ I I I
■ ■k ■ ■ ■ ■ ■L eiginmaðurinn yfirgaf hana.
myndahöfundur
heimi
Wiiliam Peter Blatty,
höfundur The Exorcist
og sagöi: „Ég hef heyrt að þú
værir góður fréttamaður, hvernig
myndi þér lika aB koma og vinna
fyrir mig? Ég sé um daglegan
þátt f sjónvarpinu”. Linkletter
bauB mér 36 þúsund krónur á
viku, en aBeins vinnu i 13 vikur.
Ég átti heima I Crenshaw hverf-
inu nálægt Baldwin Hills, og varB
aB sjá fyrir konu og þrem börn-
um. Ég hugsaBi og hugsaði. Ætti
ég aB sleppa öruggri atvinnu fyrir
13-vikna reynslutima hjá Lin-
kletter? Að siBustu ákvað ég aB
taka þessu tilboBi. Ég var svo þar
i eitt og hálft ár, og það var eigin-
lega byrjun min i skemmtana-
iBnaBinum.”
Góður sölumaður
„Ég skrifaBi söguna Hvaða leið
til Mecca, Jack? Ég kom fram i
þætti Jack Paar I sjónvarpi til að
kynna bókina, og svo vildi til að
kona eins af forstjórum Columbia
kvikmyndafélagsinssá þáttinn og
fékk eiginmann sinn til aB láta
mig umskrifa söguna sem kvik-
myndahandrit. Aðalhlutverkið i
myndinnilék Danny Kaye, en hún
nefndist MaBurinn frá Diners-
klúbbnum. Ég fékk fjögur hundr-
uB og áttatiu þúsund kr. fyrir
þetta, sem er algjört lágmarks-
verB. En ég var fljótur að læra,
þvi aB ég fékk sex hundruð þús-
und kr. fyrir næstu mynd. Fyrir
þá næstu, sem ég var aðeins viku
aB skrifa, fékk ég átta hundruð
þúsund krónur en hún nefndist
Promise her anything. (Lofaðu
henni öllu).
Hvað gerBi svo Blatty viB alla
þessa peninga?
„Ég fékk mér umboBsmann”
segir hann, „og sagBi honum, að
ég vildi að hann fjárfesti peninga
mina i öllþau tryggustu og örugg-
ustu fyrirtæki sem hann gæti
fundið. — En þvi miBur tapaði
hann nærri öllum peningunum og
á sama tima slitnaði upp úr fyrra
hjónabandi minu.”
„Ég veit varla hvaB kom
fyrir,” segir Blatty „fólk breytist
og fjarlægist hvort annaB. ÞaO er
oft aB fólk uppgötvar ekki sjálft
sig fyrr en á aldrinum 35-40 ára.
Ég elskaði fyrstu konu mina
Peggy og hún elskaBi mig. En viB
giftumst þegar viB vorum i skóla,
og fjarlægBumst hvort annað svo
viB skildum.”
í nokkra mánuBi eftir skilnað
sinn viB Peggy lifBi Blatty dæmi-
gerBu piparsveinalifi, — fékk sér
IbúB I Studio City og fór út að
skemmta sér með mörgum stúlk-
um. „Ég fór út segir hann „meB
þeim fallegustu stúlkum, sem ég
hafBi séB. Ekki þeim gáfuðustu,
heldur þeim fallegustu. Ég var
samt fljótur aB komast að þvi að
þaB er miklu auBveldara að
skrifa, ef ég hafBi aðeins sam-
band viB eina konu, svo ég gifti
mig aftur!” 1 þetta skipti giftist
Blatty stúlku I Las Vegas, Beth
Tudor. Hjónabandið entist i tvö
ár. Eftir skilnaBinn byrjaBi Blatty
aB vinna að bókinni The Exorcist
og datt þar með i lukkupottinn.
Byggð á blaðagrein
Eins og margir vita nú þegar,
er sagan The Exorcist byggB i
stórum dráttum á forsIBugrein,
sem blaBamaBurinn Bill Brinkley
birti i The Washington Post 26.
ágúst 1949.
Segir Brinkley m.a. aB fjórtán
ára drengur hafi veriB leystur
undan valdi djöfulsins af kaþólsk-
um presti. Þetta hafi honum tek-
izt eftir aB hafa gert 20-30 tilraun-
ir til aB reka þann vonda úr
drengnum. 1 öllum tilraununum,
fyrir utan þá sIBustu sem heppn-
aBist, hafBi drengurinn orBiB óB-
ur, bölvaB, öskrað, æpt, og einnig
hafi hann talaB á latinu, sem
drengurinn hafBi aldrei lært.
Þetta gerBist i hvert skipti, sem
presturinn kom aB þeim hluta I
særingum sinum, sem hann skip-
aBi djöflinum að hverfa úr
drengnum.
Gott minni
Blatty segist fyrst hafa heyrt
sögu þessa frá föður Callagher,
em var kennari hans i George-
town, og sagði nemendum sinum
frá þessu i kennslustund. Seinna
var það annar prestur, faBir
Thomas Bermingham, sem stakk
upp á þvi viB Blatty, aB hann
skrifaði ritgerð um efnið til að
senda I ritgerðasamkeppni.
Blatty gerBi þetta, og gleymdi
aldrei sögunni.
Eins og flestir rithöfundar,
byggir Blatty upp söguna á ævi-
sögum og atburðum, sern hafa átt
sér staB I raunveruleikanum. Þar
fyrir utan, hefur hann haft geysi-
legan áhuga á þessum málum.
þ.e.a.s. þegar djöfullinn tekur sér
bólfestu i fólki.
AriB 1969 skrifaði Blatty sögu
um ungan dreng, sem fremur
morö. MóBir hans segir, aö djöf-
ullinn hafi tekið sér bólfestu i
drengnum og þvi hafi hann fram-
iB verknaðinn og fær hún prest til
aB reka djöfulinn i burtu, og
réttarvörnin er byggð á þessu. Þó
aB þetta form sé ólikt hinni frægu
söguThe Exorcist, er hugmyndin
sú sama. Þegar Marc Jaffe, for-
stjóri bókaútgáfufyrirtækisins
Bantam Books, las The Exorcist,
varö hann hrifinn af hugmyndinni
en seldi útg.réttindin til annars
útgáfufyrirtækis, fyrir átta
hundruð þúsund kr.
„Allan timann sem ég var að
skrifa bókina” segir Blatty „vissi
ég aB hún myndi seljast vel og
komast efst á sölulista. Ég hafði
þetta á tilfinningunni, þetta er
kannski fullmikiö sagt, en ég var
handviss um þetta allan timann.”
Og þaB kom i ljós, að Blatty hafði
rétt fyrir sér. Þegar bókin var
gefin út 1971, komst hún þegar
efst á sölulista og var þar i 55 vik-
ur, en hún seldist I 12 milljónum
eintaka. Vakti bókin strax miklar
umræöur og deilur.
1 Hollywood vissu auövitaö allir
um þessa eftirsóttu bók, jafnvel
áBur en hún kom út. Paul Mpnask
framkvæmdastjóri, bauö Blatty
48millj. kr. fyrir einkarétt á bók-
inni I sex mánuði, og ef hann væri
ekki búinn aB selja réttinn fyrir
þann tima, myndi Blatty halda
peningunum samt sem áöur.
Blatty samþykkti þetta, og stuttu
seinna gerBi Monash samning viö
Wamer Brothers um kvikmynda-
réttinn. Monash vildi þó gera
nokkrar breytingar á bókinni,
sem Blatty tók ekki I mál, og
þetta endaði með þvi að Monash
dró sig i hlé, gegn þvi að fá fimm
prósent af hagnaðinum af kvik-
myndinni.
SiBan gerði Blatty sjálfur
samning við kvikmyndafélagið.
Hann ætlaöi að selja, framleiða
og skrifa The Exorcist fyrir 65
millj. króna I peningum og fá auk
þess 35,1% af hagnaðinum.
„Ég hef unnið i Hollywood það
lengi að ég var vel kunnugur öll-
um hnútum þar” segir Blatty.
„Samningur minn var mjög af-
dráttarlaus og vel saminn. Kvik-
myndun átti að hefjast innan
tveggja ára. Ég vildi sjálfur ráða
kvikmyndatökumenn, leikstjóra
og annað starfsfólk. Ef þessum
skilyrðum yrði ekki fullnægt,
fengi ég aftur öll réttindi á bók-
inni, og ég myndi halda öllum
peningunum. Ef af kvikmyndun
yrBi og hún myndi hefjast, en af
einhverjum ástæðum dragast I
meira en 90 daga, fengi ég lika
réttindin og peningana. Ég var
svo heppinn að ná i og ráða Billy
Friedkin sem leikstjóra, en þá
hafði kvikmyndafélagið tvisvar
vísaB honum frá.”
Þegar myndin var svo frum-
sýnd I New York, voru bæði gagn-
rýnendur og almenningur skelf-
ingu lostinn. Og er nokkur furða?
Tólf ára gamalt stúlkubarn
gengur inn i mitt samkvæmi, þar
sem mikilvægir stjórnmálamenn
ásamt öBrum háttsettum emb-
ættismönnum eru, og pissar á
mitt gólfiö. Seinna blótar hún
hroBalega, ælir yfir prest, sem
kallaöur var til hjálpar eða i
stuttu máli, gerir allt það sem
skelfilegt og andstyggilegt er og
hafBi aldrei sést i bandariskri
kvikmynd áður.
Að koma peningunum
i lóg.
HvaB gerir hann við alla þessa
peninga? Hann hefur keypt fimm
ekrur af landi i Aspen, Colo., og
byggt stærðar hús fyrir sig við
bakka silungsár. Hann á hús á
Malibu Beach, sem hann hefur
innréttaB fyrir mikla fjárhæö.
Hann á likanýjan Mecedes-bil og
tennisvöll.
„Fyrirutan þá peninga, sem ég
legg i húsin” segir Blatty, ,,þá hef
ég þá alla i reiðufé, ég hef vonda
reynslu af aö kaupa og braska
meB veröbréf. Reynsla min af
peningamálum hefur verið bæði
mér og móður minni dýrkeypt.
MóBir min hafði gegnum árin get-
aB safnað 120 þúsund krónum, og
Grikki nokkur, sem af þessu vissi,
fékk hana til að leggja peningana
I næturklúbb, sem hann ætlaöi að
opna. Klúbburinn lokaði eftir
fyrsta kvöldið. Ég man eftir móð-
ur minni æpandi á Grikkjann að
láta sig frá peningana sina aftur.
Nei, ég vil hafa alla mina peninga
I reiðufé!”.
Sálfræði hans.
Blatty hefur skrifað bók um
móður sina, sem nefnist: Ég segi
þeim aðég man þig. Honum hefur
oft verið lýst af vinum sinum sem
„mömmu-strák”. Hann talar um
móður sina af mikilli ástúð. Hún
sá fyrir fimm manna fjölskyldu
alein með mikilli vinnu og trú.
Hann var yngstur fimm barna
hennar. Faðir hans, Peter, tré-
smiður frá Damascus, gekk ein-
faldlega út af heimili sinu einn
daginn og lét ekki sjá sig meira.
Þá var Bill þriggja ára.
„Ég man eftir þvi” segir Bill
Blatty, ,,að faðir minn leiddi mig
út úr húsinu niður á næsta horn,
þar sem tveir bræður minir voru,
14 og 16 ára, talaði við þá nokkra
stund og gekk svo hægt i burtu.
Við sáum hann ekki i mörg ár. Ég
held að móöir min hafi verið alltof
sterkur persónuleiki fyrir hann.
Hún var mjög sterk og var mjög
trúuð. Hún trúði þvi alltaf, að á
endanum mundi allt fara vel. Hún
var sifellt við bænalestur og hvað
sem hún bað um, fékk hún að lok-
um.
Sem dæmi get ég nefnt, aö ég
fór I Jesuita-skóla, þvi að á þess-
um tima langaöi mig til að verða
læknir. Með svolitilli heppni hefði
mér átt aö takast að komast i há-
skólann I New York. Móðir min
hitti kennara nokkurn við
Georgetown-skólann, hann hét
prófessor Sullivan, og eftir að
hafa boðið honum þrisvar i mat,
vildi hún koma mér að skólanum,
með hans hjálp.
Skólinn i Geogetown var bara
fyrir þá riku, sagði ég við móðir
mina, það var engin leið til að ég
gæti komizt þar inn. Hafðu engar
áhyggjur sagði hún, þú vinnur
skólastyrkinn. Ég fór i inntöku-
prófin og var handviss um aö ég
hefði ekki náð einu einasta. Vertu
rólegur, þú kemst inn, sagöi móð-
ir min. Þetta sumar vann ég sem
þjónn á veitingahúsi, og var að
velta fyrir mér hvaö ég ætti að
gera um haustið. Þá fékk ég bréf
frá Georgetown, þar sem mér var
tilkynnt aö ég hefði unnið skóla-
styrkinn. Akaflega ánægður
hringdi ég i móður mina og sagði
henni fréttirnar. Hvað er svo ann-
að I fréttum? spurði hún rólega.
Hún var svo sannfærð um að ég
fengi styrkinn að hún hafði aldrei
neinar áhyggjur út af þvi. Trú
hennar var takmarkalaus.
Bundin við
húsgögnin
„Ég veit ekki hve oft okkur var
fleygt út úr ibúðum,” segir
Blatty. Einu sinni þegar ég kom
heim úr skólanum, voru öll hús-
gögnin I hrúgu úti á gangstéttinni.
Innheimtumennirnir brutust
hreinlega inn, og tóku allt sem
þar var og hentu öllu út á gang-
stétt. Þeir settu ekkert i kassa,
hentu bara öllu út. Þetta var mjög
niðurlægjandi fyrir okkur krakk-
ana. Það var ekki hægt að fela sig
neinsstaðar, þvi við vorum bund-
in við húsgögnin.
Þó er það furðulegt, að ég man
ekki hvað við gerðum við hús-
gögnin eftir að okkur var hent út.
Hvert fórum við með þau? Ég
bara hreinlega man það ekki. En
ég gleymi aldrei þeim áhrifum
sem þetta hafði á mig. Ég var
fluttur á spitala vegna tauga-
áfalls. Sálfræðingarnir sögðu, að
það væri vegna þeirrar spennu
sem ég átti við að striða.
En núna, þrátt fyrir alla sina
velgengni, er William Peter
Blatty, ennþá haldinn mikilli
streitu og spennu. „Ég þarf aldrei
að vinna framar”, segir hann,
„en ef ég vinn ekki, ber sektartil-
finningin mig ofurliði. Það er þess
vegna sem ég hef tekið þvi boði að
stjórna kvikmyndinni, Twinkle,
Twinkle Killer Kane, sem ég
skrifaöi fyrir mörgum árum, og
kvikmyndafélögin hafa ekki vilj-
að lita við i mörg ár þangað til nú.
Þetta handrit er ekki ólikt að
efni og The Exorcist. Billy Blatty
vonast til að hann detti i lukku-
pottinn i annað sinn. „Ef móðir
min væri á lifi, segir hann,”
myndi hún ekki vera i nokkrum
vafa um það.”
(Þýð.GB)
Hér er atriöiö úr The Exórcist, þegar 12 ára stúlkan, sem leikin er af Lindu Blair, kallar á móöii sina i skelfingu þegar rúmiö hennar fer aö
hristast og hendast til. Móöir hennar er leikin af Ellen Burstyn, og er hún aö reyna aö róa barniö.