Fréttablaðið - 09.06.2005, Blaðsíða 24

Fyrir skemmstu spratt upp mikil
og heit umræða um mögulega raf-
orkusölu Orkuveitu Reykjavíkur
til hugsanlegs álvers Í Helguvík.
Umræðan fór af stað í kjölfar
þess að skrifað var undir viljayf-
irlýsingu að hálfu Hitaveitu Suð-
urnesja, Reykjanesbæjar og
Norðuráls. Þá þegar hafði OR
hafnað því að taka þátt í viljayfir-
lýsingunni. Ástæða þess að OR
hafnaði þátttöku á þessu stigi
málsins var ekki sú að Orkuveitan
vilji ekki þessi viðskipti, heldur
vill fyrirtækið ekki blanda sér í
karp um staðarval á nýju álveri.
Ég tel að þetta hafi verið skyn-
samlegt enda ekkert í hendi um
að álver rísi í Helguvík, annað en
vilji bæjaryfirvalda, Hitaveitu
Suðurnesja og Norðuráls. Ekkert
umhverfismat liggur fyrir og
málið er komið skammt á veg
bæði í umræðu og skipulagningu.
Þátttaka í viljayfirlýsingu hefði
ekki gert annað en skuldbinda OR
á þessu svæði, meðan margir aðr-
ir kostir koma til greina, þegar
kemur að orkusölu til stóriðju.
Á Orkuveitan að selja
til stóriðju?
Við þetta vöknuðu spurningar
um það hvort OR eigi yfirhöfuð að
selja orku til stóriðju. Eins og
staðan er núna eru um 50% af raf-
orkusölu OR til stóriðju. Stefna
OR er að selja vatn og rafmagn á
sem hagstæðustu verði til al-
mennings enda er arðsemi af
þeirri starfsemi haldið í lágmarki
og er hún í kringum 3-4%.
OR er 94,4% í eigu Reykjavík-
urborgar. Mikið af fjármagni
borgarinnar er því bundið í Orku-
veitunni eða um 46% af heildar
eigin fé borgarinnar, 42 milljarð-
ar af 90 milljarða eigin fé borgar-
innar. Ef bæði skuldir og eigið fé
eru tekin saman er þetta hlutfall
38%, um 74 milljarðar af 192
milljörðum. Það hlýtur því að
vera skylda borgaryfirvalda að
reyna að fá arð af þessum fjár-
munum á sama tíma og þeirri
stefnu að selja vatn og rafmagn
til almennings á sem hagstæðustu
verði er haldið óbreyttri. Til þess
að eigendur geti tekið arð út úr
fyrirtækinu þarf það að skila
hagnaði ef eignir þess eiga ekki
að rýrna.
Staðreynd málsins er sú að
sala á orku til stóriðju er einn af
lykilþáttum þess að fyrirtækið
skili hagnaði, enda er arðsemi af
orkusölu til stóriðju margföld á
við arðsemi á orkusölu til einstak-
linga. Sala til stóriðju er því mik-
ilvægur þáttur í því að fyrirtækið
geti vaxið og dafnað, virkjað og
nýtt þau réttindi til orkuöflunar
sem fyrirtækið hefur aflað sér og
tryggt með því bæði endurnýjun
virkjana og áhættudreifingu í
fjárfestingu.
Arðsemi hlýtur að vera það
meginleiðarljós sem OR setur sér
í ákvarðanatöku um hvar og
hvernig hún færir út kvíarnar,
þegar kemur að öðru en þjónustu
og sölu til eigenda sinna, almenn-
ings í borginni. Það er með þeim
gleraugum sem við verðum að líta
á orkusölu til stóriðju. Það er ekki
borgarstjórnar Reykjavíkur eða
stjórnar Orkuveitunnar að sporna
gegn uppbyggingu orkufreks iðn-
aðar í landinu. Það er hins vegar
okkar að tryggja að orkuöflun OR
sé eins umhverfisvæn og unnt er
og að arðsemi fyrirtækisins af
fjárfestingu tengdri stóriðju sé
góð.
Arðgreiðslur til eigenda
Á undanförnum árum hefur
OR verið að skila 1,3–1,4 milljörð-
um í arðgreiðslur til borgarsjóðs
sem þar nýtast til uppbyggingar
og reksturs í borginni okkar. Ef
enginn arður væri af OR þyrftu
þessir peningar að koma annars
staðar frá, t.d. með auknum þjón-
ustugjöldum eða lækkuðu þjón-
ustustigi.
Annað sem hugsanlegt er að
skoða væri að selja OR og hafa
rentur af eigninni í bankakerfinu.
Ég og sjálfsagt flestir Reykvík-
ingar myndu harma það að sjá OR
í einkaeigu þar sem ekki væri
lengur hægt að viðhalda mark-
miðum um sem lægst orkuverð til
almennings.
Stjórnendur OR hafa fengið
frelsi til að reka OR eins og fyrir-
tæki frekar en steinrunna stofnun
eins og því miður er of algengt
með fyrirtæki í opinberri eigu.
Vissulega leggja eigendur línur
hvað varðar lágt verð til almenn-
ings, gera kröfu um arðsemi og
marka OR meginstarfsvettvang.
En vöxt og uppbyggingu OR er
ekki síst hægt að þakka stjórn-
endum og starfsmönnum fyrir-
tækisins, sem af metnaði leita
nýrra leiða til að hámarka arð-
semi af fjárfestingum og þekk-
ingu á sama tíma og þjónusta er
aukin og athafnasvæði útvíkkað.
OR verður að fá að viðhalda
því frelsi sem hún hefur haft til
að vaxa og vera stolt okkar Reyk-
víkinga. Mala fyrir okkur gull og
tryggja okkur hagstætt orku- og
fjarskiptaverð, skila okkur arði
og ryðja leiðina að auknum lífs-
gæðum og aukinni hagsæld.
Höfundur er varaformaður
stjórnar Orkuveitu Reykjavíkur.
9. júní 2005 FIMMTUDAGUR
Orkuveita Reykjavíkur
eflist í almannaflágu
Stjórnendur OR hafa fengi›
frelsi til a› reka OR eins og
fyrirtæki frekar en steinrunna
stofnun eins og flví mi›ur er of
algengt me› fyrirtæki í opin-
berri eigu.
SIGRÚN ELSA SMÁRADÓTTIR
UMRÆÐAN
ORKUVEITA
REYKJAVÍKUR
Vegna mistaka við vinnslu blaðs-
ins birtist á þriðjudag gamall
bakþankapistill Kristínar Helgu
Gunnarsdóttur. Höfundur og les-
endur eru beðnir velvirðingar á
mistökunum.
LEIÐRÉTTING