Tíminn - 05.12.1976, Page 33

ímsssí
Sunnudagur 5. desember 1976
33
Sendiherrann fræddi
þau systkinin um margt,
sérstaklega um
lifnaðarhætti Arabanna,
heimilishætti og siði.
Þau voru alveg undr-
andi yfir þvi, hve mikið
hann vissi. Berit fannst
hún þekkja Austurlönd
ótrúlega mikið eftir sina
stuttu dvöl i þessum
löndum, en þegar hún
gekk um götur þessa
hafnarbæjar með
þessum margfróða
manni, þá varð hún að
viðurkenna það með
sjálfri sér, að hún vissi
sjálf harla litið. I raun
og veru var hún
orðin hálfleið á þessum
löndum og þjóðum, með
sóðaskapinn, skröltið,
skrækina og ólyktina, en
frásögn sendiherrans
vakti áhuga hennar á ný
fyrir þessum sérkenni-
legu þjóðum, sögu
þeirra, siðum og
háttum. Margt, sem hún
hafði ekki skilið áður,
skýrðist nú fyrir henni.
Hún skildi það, hvernig
nauðsynin og umhverfið
hafði skapað ýmsa siði
og háttu i baráttunni
fyrir lifinu. Henni
opnaðist dýpri skiln-
ingur á lifi þessara hálf-
villtu þjóða. Hún hlust-
aði á- frásögn sendi-
herrans með athygli.
Hann byrjaði fyrst að
skýra fyrir þeim ýmis- #
legt, er snerti byggingu q
þessa hafnarbæjar. Eins
of flestir bæir á þessum ®
slóðum, var Manama •
fyrst og fremst byggður •
sem herstöð. Umhverfis f
bæinn allan var allt að 15 '
metra hár múrveggur. •
Þessi „múrveggur”, og •
eins allir húsveggir i q
bænum, eru gerðir af ^
leir — sólþurrkuðum
leir. Rennblautur leirinn •
er blandaður með •
mykju, stórgerðu grasi 9
og kvistum og hrært
saman eins og kökudeig.
Úr þessu eru svo vegg-
imir gerðir, og við sólar
hitann verður þetta hart
eins og steinsteypa. 1
gegnum múrinn er
aðeins eitt hlið inn i
borgina frá þjóðveg-
inum. Sitt hvorum
megin við hliðið voru
háir vigturnar.
Inni i sjálfri borginni
var lika hvert hús vig-
girt. 1 kringum húsin
var hár múrveggur úr
sama efni og veggir
hússins. Hlið ibúðar-
húsanna, sem sneri að
götunni, var venjulega
gluggalaus. Hvert
ibúðarhús leit þvi út eins
od dálitil herstöð. Yfir-
leitt voru húsin lág. Ein
hæð eða tvær. Þökin
voru flöt og gerð úr
timbri, sterkum trjá-
stofnum pálmatrésins.
Þetta var þakið með
mjóum trjágreinum og
pálmablöðum, og siðan
var smurt yfir með leir-
bleytu, eins og þegar
fjósþök á íslandi voru
„brædd” eða smurð með
mykju. (Árni hugsaði
með sjálfum sér, að slik
þök myndu ekki endast
lengi I Bergen). Rúður
eru ekki i gluggum og
gluggar engir, nema
þristrend, smá op rétt
uppi undir þakskeggi,
sem kasta daufri birtu
inn i húsið. Út um þessi
op fer lika reykur frá
eldstæðum. Allstór
garður er umhverfis
hvert hús.Er hann fyrst
og fremst leikvöllur
fyrir börn, ef þau eru i
húsinu, og svo ganga
gripir þar lausir, ef þeir
eru til, og þar eru líka
stórir sorphaugar. Ekki
sagði sendiherrann, að
salerni þekktust þar i
húsum innlendra
manna, nema hjá æðstu
embættismönnum og
auðmönnum. Er þvi
mannasaur og dýra i
hverju skúmaskoti.
Ekkert eftirlit er með
þrifnaði, en þó er heilsu-
far ekki slæmt. Er það
þvi að þakka, að hinn
stöðugi, sterki sólarhiti
þurrkar upp allan raka,
og drepur flestar sótt-
kveikjur, og allt
skrælnar og verður að
ryki.
Vegna vinsælda og
kunnugleika sendi-
herrans fengu þau að
koma inn I nokkrar
einkaibúðir — heimili
Araba i alþýðustétt. Það
þótti Berit gaman. Þar
var litið að sjá af skraut-
munum og dýrgripum
Austurlanda, sem svo
oft er talað um. Á
flestum heimilunum
voru engir innanstokks-
munir, aðeins naktir
leirveggirnir og troðið
moldargólfið, með
gryfju I miðju fyrir eld-
stæði. Sendiherrann
sagði, að i þessu skóg-
lausa landi væri aðal
eldiviðurinn tað undan
úlföldum — kamel-
dýrum.
Fyrst, er sendi-
herrann kom á þessar
slóðir, notuðu Arabarnir
eins konar tinnu og
tundur til að kveikja
með eld,. en seinna
fluttust þangað sænskar
eldspýtur. Árni varð
himinlifandi glaður, er
hann sá i einu húsinu
hylki utan af norskum
eldspýtum frá Nitedals-
verksmiðjunum. Honum
fannst það eins og hlýleg
kveðja að heiman.
Þeir fengu lika að
koma á heimili rikra
manna. Þar var þó
dálitið af innanstokks-
munum, bæði borð og
stólar, en gólfið var
moldargólf, glerhart og
þurrt, en þakið dýr-
mætum, persneskum
gólfteppum og dýrindis
austurlenzkum púðum.
Hjá einum auðmann-
inum hékk niður úr
loftinu geysilega stór
hengilampi, að þvi er
Berit virtist, nauða-
ljótur og klumpslegur.
Svo virtist þeim, að
þetta væri mesta skraut
hússins i augum hús-
ráðenda. Sendiherrann
sagði, að venjulega væri
ekki önnur lýsing i
húsunum en glampinn
frá eldstæðinu, svo að
oliulampi væri álitinn
mikill „lúxus”. Þegar
Árni athugaði nánar
þennan mikla hengi-
lampa, sá hann að letrað
var á hann: Made in
Germany. (Búinn til í
Þýzkalandi).
Þessi austurlenzki
hafnarbær verkaði
þannig á ferðafólkið, að
þar væri fátækt mikil og
ömurlegt að búa. Berit
vorkenndi með sjálfri
sér krangalega,
hávaxna sendiherranum
að verða stöðu sinnar
vegna að búa i þessum
sjóðheita, sóðalega
Arababæ. Hann hlaut að
langa heim til Liverpool,
til félagslifsins, leikhús-
anna, götuljósanna, —
heim aftur til menning-
arinnar.
Þegar systkinin komu
SAFNRIT
GUÐMUNDAR
BÖÐVARSSONAR
I—VII
Heildarútgáfu á verkum Guð-
mundar Böðvarssonar er lok-
ið. Sjö bindi í samstæðri út-
gáfu. Frásöguþættir og Ijóð.
Safnritið skipar nú þegar
heiðurssess á mörgum heim-
ilum.
Þarft þú ekki að eignast það
líka?
NY BOK
eftir
Jóhann Hjálmarsson
DAGBÓK
BORGARALEGS
SKÁLDS
Hrífandi skáldskapur. serr
allir skilja, gæddur góðlá
legri kimni. Fjallar m.a. um
umhverfi skáldsins i Reykja
vik
Hinn kunni listamaður
Alfreð Flóki
myndskreytti bókina
HÖRPUÚTGÁFAIM
Gavin Lyall:
Teflt á tæpasta vað
Hörkuspennandi karlmannabók
Erling Poulsen:
Hjarta mitt hrópar á þig.
Ástir og dularfullir atburðir
ERLING POULSEN
Hjciíia mitthrópar
Francis Clifford:
Upp á líf og dauða
Karlmennska og
CUFFORD
tsoaii i-orsoerg:
Örlög og ástarþrá
Áítríður og örlagabarátta.
Eftirhofund
metsiöfubókarinrMu-
NJÓSNARI
ÁYZTUNÖF
HÖRPUÚTGÁFAN