Fréttablaðið - 12.08.2006, Blaðsíða 30

12. ágúst 2006 LAUGARDAGUR30
Búist er við að fyrsti dómurinn yfir Saddam Hussein, fyrrverandi Íraksforseta, verði kveðinn upp í október. Réttarhöld yfir honum
vegna fjöldamorða á 148 mönnum í bænum Dujail 1982 hafa staðið með hléum frá því í október á síðasta ári en Hussein var grip-
inn í jarðhýsi í Írak í desember árið 2003 eins og frægt varð. Réttarhöldin hafa vakið heimsathygli og hafa sannarlega ekki gengið
þrautalaust fyrir sig. Sigurður Þór Salvarsson rifjar hér upp ýmis orð sem Saddam hefur látið falla í réttarhöldunum til þessa.
Hvar er glæpurinn?
■ 19. OKTÓBER 2005
Réttarhöldin yfir Saddam Huss-
ein og samverkamönnum hans
hefjast í Bagdad. Fyrsta ákæra
sem fyrir er tekin snýst um aðild
að morðum á 148 sjíamúslimum í
þorpinu Dujail árið 1982.
■ 28. NÓVEMBER 2005
Fyrstu vitnin eru leidd fyrir rétt-
inn.
■ DESEMBER 2005
Vitnaleiðslur halda áfram og
hvað eftir annað slær í brýnu
milli sakborninga og dómara.
■ 29. JANÚAR 2006
Saddam strunsar út úr réttarsaln-
um ásamt verjendum sínum í
mótmælaskyni við að hálfbróðir
hans Barzan al-Tikriti var fjar-
lægður úr réttarsalnum vegna
ítrekaðra kvartana um að hann fái
ekki viðeigandi læknishjálp við
krabbameini sem hann þjáist af.
■ 1. OG 2. FEBRÚAR 2006
Réttarhöldunum framhaldið í
fjarveru Saddams Hussein og
verjenda hans.
■ 13. OG 14. FEBRÚAR 2006
Saddam er fluttur nauðugur til
réttarhaldanna og lætur ófrið-
lega í réttarsalnum. Segist vera
kominn í hungurverkfall.
■ 28. FEBRÚAR 2006
Verjendur Saddams snúa aftur í
réttarsal eftir mánaðarfjarveru
en tveir þeirra ganga út á ný
þegar daufheyrst er við kröfum
þeirra um að yfirsaksóknara og
yfirdómara verði vikið frá.
■ 15. MARS 2006
Verjendur Saddams hefja mál-
flutning fyrir réttinum.
■ 5. APRÍL 2006
Saddam ber vitni fyrir réttinum í
fyrsta sinn og segir ákæruna alla
byggða á fölsuðum gögnum.
■ 17. APRÍL 2006
Saksóknarar kynna vitnisburð
rithandarsérfræðinga sem stað-
festa að Saddam hafi undirritað
dauðadómana yfir sjíunum 148
með eigin hendi.
■ 15. MAÍ 2006
Saddam neitar að lýsa yfir sekt
eða sakleysi af þeim sökum sem
á hann eru bornar á þeim for-
sendum að hann sé forseti Íraks.
■ 22. MAÍ 2006
Einum lögmanna sakborninga er
vísað úr réttarsal eftir illskeytt
orðaskipti við yfirdómarann.
Saddam mótmælir hástöfum en
er sagt að þegja.
■ 5. JÚNI 2006
Verjendur krefjast þess að rétt-
arhöldunum verði frestað meðan
rannsókn fari fram á grunsemd-
um þeirra um að sönnunargögn
sem saksóknari hefur lagt fyrir
réttinn séu fölsuð, auk þess sem
mútur hafi verið bornar á vitni.
■ 12. JÚNÍ 2006
Róstusamt í réttarsalnum og hálf-
bróðir Saddams er enn og aftur
leiddur út eftir ítrekuð framíköll
og munnsöfnuð í garð dómarans.
■ 19. JÚNÍ 2006
Saksóknari flytur mál sitt fyrir
réttinum og krefst þess að sak-
borningar verði dæmdir til
dauða.
■ 10. JÚLÍ 2006
Saddam tilkynnir í bréfi til rétt-
arins að hann muni sniðganga
réttarhöldin héðan í frá og verj-
„Sigurinn er þeirra sem börðust
fyrir málstað Guðs... Örlög mín
eru í höndum Guðs, hins almátt-
uga.“
Saddam þegar hann var fyrst leiddur fyrir
dómara í júlí 2004 þar sem hann var
yfirheyrður um gjörðir sínar í embætti
forseta Íraks.
…
„Ég viðurkenni hvorki tilveru
þeirra sem þú hefur umboð þitt
frá, né innrásina í Írak, því allt
sem byggist á fölskum forsend-
um er falskt.“
Saddam við sama tækifæri.
…
„Þú veist hver ég er, þú ert Íraki
og veist að ég er úthaldsgóður.“
Saddam við yfirheyrslurnar 2004 þegar
dómarinn hafði ítrekað reynt að fá hann
til að segja til nafns.
…
„Mér er ekki hatur í huga til
neins ykkar. Með virðingu fyrir
hinni stórkostlegu írösku þjóð
lýsi ég því yfir að ég neita að
svara þessum spurningum
vegna þess að þessi réttarhöld
eru ólögleg og ég neita að taka
þátt í þessu með vísan til stjórn-
arskrárvarinna réttinda minna.
Hver ég er? Ég er arabi.“
Saddam neitar enn að segja til nafns
við fyrstu yfirheyrslur.
…
„Þeir komu með mig hingað
í handjárnum. Þeir hafa
engan rétt til að handjárna
sakborninga.“
Saddam kvartar undan illri með-
ferð við upphaf réttarhaldanna í
október 2005 og því að hafa þurft
að ganga upp fjórar hæðir þar sem
lyfta var biluð.
…
„Þú lætur þá ekkert vita
af þessu, þú skipar þeim
að koma þessu í lag. Þú
ert Íraki en þeir tilheyra
útlendu innrásar- og
hernámsliði og þú átt
að skipa þeim fyrir
verkum.“
Saddam bregst reiður við
þeim orðum dómarans að
hann muni láta lögreglu
vita af því að lyftan sé
biluð.
„Ég finn til þegar ég heyri að
Írakar hafi verið beittir harð-
ræði. Lögum samkvæmt var
rangt að beita þetta fólk mis-
rétti og þeir sem það gerðu ættu
að fá makleg málagjöld.“
Saddam eftir að hafa heyrt vitnisburð
um ofbeldi gegn fólki í Írak á valdatíma
hans.
…
„Ég óttast ekki
aftöku.“
Saddam eftir að hafa
heyrt ófagrar lýsingar
vitna á ofbeldi og
pyntingum og morðum
sem útsendarar hans
frömdu.
…
„Þú munt fá að
svara til saka
þegar hin dýr-
lega íraska bylt-
ing gengur í
garð.“
Saddam segir dómar-
anum til syndanna
og hvað hann eigi
í vændum.
„Þessari vitleysu verður að
linna. Ef þú vilt höfuð Saddams
Hussein geturðu fengið það! Ég
vísa til stjórnarskrárvarinna
réttinda minna, manns sem
orðið hefur fyrir árás vopnaðra
manna!“
Saddam ósáttur við þær sakir sem á
hann eru bornar.
…

„Gríptu ekki fram í fyrir mér
væni. Ef það sannast einhvern
tíman að Saddam Hussein hafi
lagt hendur á einn einasta
Íraka, er hvert orð þessa vitnis
sannleikanum samkvæmt.“
Saddam við fyrsta vitnið sem leitt var
fyrir réttinn og bætti því við að hann
óskaði eftir því að vitnið yrði sent í geð-
rannsókn hjá óháðum rannsakendum.
…
„Ameríkanarnir hafa barið mig
og pyntað, þeir hafa ítrekað geng-
ið í skrokk á mér og ég ber þess
merki um allan líkamann.“
Saddam kvartar undan meðferðinni í
fangavistinni en rannsókn
leiðir ekkert í ljós sem
styður ásakanir hans.
„Ég býð öllum þeim sem virða
lög og rétt góðan dag.“
Saddam við framhald réttarhaldanna í
lok desember 2005.
…
„Hvar er glæpurinn? Hvar er
glæpurinn?“
Saddam spyr í janúar 2006 í tilefni þess
að rétturinn reyndi að sýna fram á tengsl
hans við aftökur 148 sjíamúslima í
þorpinu Dujail árið 1982 í kjölfar þess að
Saddam var sýnt banatilræði.
…
„Ef þú óttast innaríkisráðherr-
ann, þá get ég sagt þér það að
hundurinn minn er ekki vitund
hræddur við hann.“
Saddam við dómarann eftir að sá
síðarnefndi hafði gert athugasemdir
við gagnrýni Saddams á stjórnvöld
í Írak og sakað þau um að ofsækja
súnnímúslima, sem höfðu völdin í Írak í
stjórnartíð Saddams.
…
„Vertu ekki að æsa þig við mig.
Ég er eldri en þú, er hærra sett-
ur og á glæstari feril að baki og
ekki er ég að æsa mig við þig.“
Saddam við dómarann.
…
„Helmingurinn af lögmönnum
mínum hefur verið myrtur
meðan réttarhöldin hafa staðið.
Er það ofverk þitt að vernda
þá?
Saddam beinir spjótum sínum enn
að dómaranum en þrír lögmenn
ákærðu voru myrtir meðan á
réttarhöldunum stóð.
…
„Ef þú lendir í þeirri
aðstöðu að verða
að kveða upp
dauðadóm, ráð-
legg ég þér sem
Íraki að hafa í
huga að Sadd-
am er hermaður
og ætti því að
vera tekinn af lífi
af aftökusveit en ekki
fara í gálgann.“
Saddam við dómarann er réttarhöldun-
um lauk í lok júlí síðastliðins. Réttarhöld
yfir honum vegna ákæru um þjóðar-
morð á Kúrdum hefjast 21. ágúst.
HVAR ER GLÆPUR-
INN? Saddam kannað-
ist ekki við að hafa
framið neina glæpi
sem æðsti maður
Íraks og taldi allar
aðgerðir stjórnvalda
hafa verið fullkomlega
eðlilegar.
endur hans segja slíkt hið sama.
Þeir bera fyrir sig skort á örygg-
isgæslu en frá því réttarhöldin
hófust í október 2005 hafa þrír
lögmenn úr hópi verjenda verið
myrtir.
■ 11. JÚLÍ 2006
Dómari frestar réttarhöldunum
til 24. júlí og krefst þess að
Saddam og lögmenn hans mæti þá
aftur fyrir réttinn.
■ 24. JÚLÍ 2006
Réttarhöldum framhaldið en í
fjarveru Saddams og verjenda
hans. Saddam er á sjúkrahúsi
eftir hungurverkfall en lögmenn
hans neita að mæta vegna skorts
á öryggi.
■ 26. JÚLÍ 2006
Saddam kemur aftur fyrir réttinn
og kveðst hafa verið dreginn
þangað nauðugur af sjúkrabeði.
Hann lýsir því yfir að verði hann
dæmdur til dauða kjósi hann
frekar að verða skotinn en
hengdur.
■ 27. JÚLÍ 2006
Réttarhöldunum er frestað til 16.
október en þá er gert ráð fyrir að
dómur verði kveðinn upp.