Fréttablaðið - 23.08.2006, Síða 41

H A U S
MARKAÐURINN 11MIÐVIKUDAGUR 23. ÁGÚST 2006
Ú T T E K T
Sá möguleiki að launafólk fái hluta
launa sinna greiddan í evrum
hefur verið ræddur á vettvangi
Alþýðusambands Íslands (ASÍ). Á
ársfundi sambandsins í október verða
kostir og gallar krónunnar sem gjald-
miðils teknir til sérstakrar skoðunar.
„Ég get staðfest að þessi hugmynd
hefur komið upp. Ekki kannski um
að semja alfarið í evrum heldur að
fólk geti tekið út ákveðinn hluta
launa sinna í evrum,“ segir Gylfi
Arnbjörnsson, framkvæmdastjóri
ASÍ. „Þá eru menn til dæmis að velta
fyrir sér ef fólk er með húsnæðislán
sín í erlendri mynt þá er mjög dýrt
fyrir einstaklinga að standa gjald-
eyrisvaktina, slíkt er fyrirtækjunum
jú miklu tamara. Fyrirtækin gætu þá
axlað það ef launamaðurinn vildi taka
lán í evrum. Slíkt lán yrði með ein-
hverjum föstum evruvöxtum, öðrum
og lægri heldur en hér og út úr því
kæmi ákveðin endurgreiðsla, en þann
hluta launa væri hægt að taka út í
evrum.“ Með þessu segir Gylfi að lág-
marka mætti gengisáhættu af því að
taka langtímalán í erlendri mynt.
Gylfi segist hins vegar þeirrar
skoðunar að ef fólk færi að semja
um evrulaun í einstaklingsbundnum
samningum, gæti sú staða komið upp,
vegna gengissveiflna, að laun fólks
færu undir lögbundin lágmarkslaun
hér sem eru jú í íslenskum krón-
um. „Málið er því ekki alveg einfalt
og verður örugglega seint þannig að
íslenskt atvinnulíf og verkalýðshreyf-
ing skipti um mynt þrátt fyrir vilja
Alþingis og stjórnmálamanna.“
Á ársfundi ASÍ í október verður
umræða um kosti og galla krónunnar.
„Á því er engin launung að sveiflu-
kenndur gjaldmiðill, eins og hann
er, og mistök sem gerð hafa verið í
hagstjórn bitna mjög illilega á fólki.
Grunnvextir eru 13,5 prósent, sem
þýðir að fólk er að borga af venju-
legum lánum frá 15 upp í 18 prósenta
vexti. Það gefur auga leið að þetta
hefur gríðarleg áhrif á afkomu okkar
félagsmanna.“
GYLFI ARNBJÖRNSSON Gylfi sem er fram-
kvæmdastjóri ASÍ segir að innan samtakanna
hafi verið hreyft við hugmyndum um að fólk fái
laun sín að hluta greidd í evrum.
ASÍ veltir fyrir sér
greiðslum í evrum
Fyrirtæki hugleiða að kasta krónunni
Stór fyrirtæki vilja fá að skrá hlutabréf sín í erlendri mynt og telja að þar með yrði rutt úr vegi einni af þeim hindrunum
sem erlendir fjárfestar horfa til. Einnig er hvatt til sameiningar Kauphallar Íslands og OMX-kauphallarinnar. Óli Kristján
Ármannsson kynnti sér vangaveltur um krónuna í viðskiptalífinu og víðar. Í haust verða mál gjaldmiðilsins einnig rædd á
ársfundi Alþýðusambands Íslands, þar sem menn hafa velt fyrir sér launagreiðslum í evrum.
frá sér tilkynningu um nánara samstarf við
OMX, en þar sé innifalinn möguleiki á sam-
einingu. „Við höfum einnig, í þessu vinnu-
ferli sem við erum í, ákveðið að vinna þetta
hratt og fá niðurstöðu fljótt. Á þessu stigi er
hins vegar ekki hægt að upplýsa meira um
viðræðurnar en að þær ganga eftir áætlun,“
segir hann.
Varðandi það að gera Ísland að fjölmyntar-
markaði segir Þórður það samræmast stefnu
Kauphallarinnar. „Við höfum í raun lagt á það
áherslu að bjóða það sem valkost, hefðu menn
á því áhuga, að skrá sig í evrum eða dollurum.
Þetta hefur reyndar komið upp í viðræðum
við fyrirtæki sem velt hafa þessu fyrir sér,“
segir hann en kveður þurfa að koma ákveðn-
um þáttum varðandi frágang á viðskiptum í
örugga höfn áður en af myntbreytingu getur
orðið. „En það verður auðvitað gengið í það
verk um leið og einhver sýnir skýran vilja að
fara þessa leið. Okkar niðurstaða hingað til,
með flestum sem velt hafa þessu fyrir sér,
hefur á endanum orðið sú að til hagsbóta væri
fyrir skráða fyrirtækið, jafnvel þótt það væri
erlent, að vera í íslensku myntinni, vegna
þess að það væri það umhverfi sem íslenskir
fjárfestar væru vanir að vinna í.“ Af þessum
sökum segir Þórður engan enn hafa komist að
einhlítri niðurstöðu um það enn að fara með
allt saman yfir í erlenda mynt.
Þórður segist einnig telja að fleira standi
í vegi erlendra fjárfesta en krónan ein og
unnið sé að því að sníða af agnúa sem verið
geti að fæli þá frá. Þannig segist hann ekki
telja það forsendu þess til að laða erlenda
fjárfesta að, að leggja niður krónuna þótt
vissulega myndi það einfalda margt. „Ef
við bara berum okkur saman við Finnland
þegar þeir fóru yfir í evruna og svo lönd á
borð við Danmörku, Svíþjóð og Noreg þar
sem notast er við myntir viðkomandi landa,
þá er myntin vissulega ákveðin hindrun, en
ég er ekki alveg sannfærður um að hún sé
mjög há og tel aðra þætti jafnvel ekki skipta
minna máli. Þar á meðal er að skapa alþjóð-
legt umhverfi og leysa vandamál varðandi
ákveðin sérkenni hér sem útlendingar eru
ekki vanir.“ Hann bendir á að hér gildi
uppgjörstími sem nefnist T+1 meðan á
nálægum mörkuðum sé notaður upp-
gjörstíminn T+3. „Atriði af þessu tagi
eru svolítið skrítin í augum útlendinga
og þarf að laga til þess að umhverfið
hér sé í öllum aðalatriðum í samræmi
við alþjóðlega staðla og það sem gerist
og gengur víðast hvar.“ Ef af samein-
ingu við OMX verður segir Þórður að
viðbótarskref verði gengið í þessa
samræmingarátt, en í Kauphöllinni
sé einnig unnið eftir ákveðinni
aðgerðaáætlun þar sem verið sé að
sníða af „þessa agnúa, eða sérkenni
á íslenska markaðnum“.
„Við getum í sjálfu sér gefið út hluta-
bréf í hvaða einingu sem er. Það er svo
sem ekkert vandamál. Vandamálin
snúa hins vegar að því að gera upp,“
segir Einar S. Sigurjónsson, fram-
kvæmdastjóri Verðbréfaskráningar
Íslands. „Ef menn eru tilbúnir að
gera upp í íslenskum
krónum er það ekki
vandamál að öðru leyti
en umreikna þarf við-
komandi verð í lok
hvers dags. Ef menn
vilja hins vegar gera
upp í annarri mynt, svo sem evrum,
verða til vandamál. Þá þurfum við að
hafa einhvern uppgjörsbanka.“
Seðlabanki Íslands er uppgjörs-
banki með viðskipti í Kauphöllinni
sem fram fara í krónum. „Þetta fer
allt í gegnum reikninga Seðlabankans,
en þar er ekkert uppgjörskerfi
fyrir evrur eða aðra erlenda mynt.
Seðlabankar gera held ég bara upp
í sinni heimamynt. Þannig hleypir
Evrópski seðlabankinn þeim löndum
sem eru með evru í að geta gert upp
í evrum,“ segir Einar og kveður kálið
því ekki alveg sopið þótt í ausuna
sé komið. Hann bætir þó við að ekki
þyrfti endilega að koma til Seðlabanki,
heldur mætti ef til vill semja við
stóran banka í Evrópu um að sjá um
uppgjörið. „Þá þyrftu allir meðlimir
í verðbréfaskráningunni hér að vera
með upgjörsreikninga í viðkomandi
banka,“ segir hann. Ekki hefur verið
kannað hvort íslenskur banki gæti
tekið hlutverkið að sér. „Menn gætu
viljað hafa einhvern stærri og sterk-
ari sem jafnframt er óháður, en þetta
hefur ekkert verið skoðað.“
Tómas Örn Kristinsson, fram-
kvæmdastjóri peningamálasviðs
Seðlabanka Íslands, segist
telja að lokauppgjör fari
fram í því landi þar sem
myntin er til staðar. „Ef um
er að ræða viðskipti milli
banka enda viðskiptin allt-
af í því landi sem gjaldmið-
illinn er frá. Viðskipti í krónum fara
til dæmis á endanum alltaf í gegnum
einhverja reikninga hér heima, jafn-
vel þó þau eigi sér stað milli tveggja
erlendra aðila,“ segir hann og bætir
við að svo komi náttúrulega til stöð-
ugar gengisbreytingar sem þyrfti að
gera ráð fyrir.
Evruviðskipti þarf að gera upp í evrulandi
Halldór J. Kristjánsson, bankastjóri
Landsbankans, segir skráningu
hlutabréfa bankans í annarri mynt
en þeirri íslensku ekki hafa verið
rædda í neinni alvöru í bankanum.
„Auðvitað er þetta samt kostur sem
er fyrir hendi hjá félögum, en hins
vegar held ég að markaðurinn geri
sér alveg grein fyrir því hjá hverju
félagi fyrir sig hver sé samsetning
tekna, eigna og skulda. Það á því að
vera tiltölulega auðvelt að átta sig
á því hver er í raun ráðandi mynt í
hverju félagi fyrir sig.“ Hann segir þó
að til lengri tíma litið sé þetta valkost-
ur við það taka upp evru, að einangra
og afmarka í rekstri fyrirtækja helstu
áhættuþætti sem leiða af krónunni.
„En meira er nú tæpast um þetta að
segja að sinni,“ segir hann en bætir
um leið við að vitanlega þurfi menn
að velta þessum hlutum fyrir sér,
svona úr því að upptaka evru sé ekki
á dagskrá. „Þá gætu einhver af fyrir-
tækjunum skoðað þessa leið.“
Innan Kaupþings banka er svo
aukið samstarf Kauphallar Íslands
við erlendar kauphallir litið mjög
jákvæðum augum. Samkvæmt upplýs-
ingum þaðan er væntanleg sameining
Kauphallar Íslands við OMX án efa
talin verða til hagsbóta fyrir íslensk
fyrirtæki, enda muni hún auðvelda
erlendum fjárfestum að fjárfesta hér,
auk þess sem stærstu íslensku fyr-
irtækin kæmust á norræna vísitölu-
lista, en það myndi jafnframt auka
áhuga erlendra fjárfesta á þeim. Hins
vegar hefur innan Kaupþings banka
ekki farið fram umræða um að skrá
hlutabréf bankans í evrum, eða öðrum
gjaldmiðli.
BANKASTJÓRAR LANDSBANKANS Halldór
J. Kristjánsson hugsi og í forgrunni og úr fókus
er Sigurjón Þ. Árnason. Þeir eru bankastjórar
Landsbanka Íslands.
Umræðan að fara í
gang í bönkunum