Tíminn - 15.10.1978, Blaðsíða 25

Sunnudagur 15. október 1978.
25
//Stjórnun" hugans mis-
skilningur
Breski sálfræðingurinn, Peter
Russel, höfundur bókarinnar
„Holl er hugarró”, sem Isafold
hefur nýverið sent frá sér (og sem
ég mun nú nokkuð styðjast við)
bendir á að af þeirri röngu for-
sendu, að innsta eðli hugans sé að
reika, hafi sú ályktun siðan verið
dregin að ef kyrra ætti hugann
yrði að stjórna honum, þvinga
hann gegn eðlilegri hneigð sinni.
Siðan segir hann að til stuðnings
þessari yfirborðslegu athugun á
eðli hugans hafi sprottið upp
margar fræðikenningar til að
réttlæta áreynslu og einbeitingu
við hugleiðslu. I nokkrum ind-
verskum ritum er huganum t.d.
likt við apa sem stekkur stöðugt
grein af grein. Apar eru i eðli sinu
ókyrr dýr, segir þar og eina leið-
in til að hemja þá er að binda þá
niður. Hið sama er sagt gilda um
hugann, eina leiðin til að hemja
hugann, sem stöðugt reikar, sé að
binda hann niður. En þar sem
hugurinn vilji helst reika sé þetta
mjög erfitt og krefjist mikillar
áreynslu.
Þannig hafa margar aðferðir til
„stjórnunar hugans” komi fram.
1 sumúm þeirra á að halda
athyglinni að einni hugsun en i
öðrum er reynt að visa öllum
hugsunum frá, tæma hugann.
Hver svo sem aðferðin kann að
vera er ávallt brýnt fyrir neman-
um að agi og áreynsla séu grund-
völlur þess að nokkur árangur ná-
ist.
En ef hugsunin eða hugmyndin,
sem huganum er haldið að, er
ekki þeim mun meira hrlfandi,
fer mönnum þó fljótlega að leið-
ast og hugurinn fer aftur að reika
I leit sinni að meiri ánægju. Menn
þykjast skilja að enn meiri hug-
lægan aga þurfi til að halda sig
við efnið. Þá er ráðið að reyna
bara enn betur og það reynist
vissulega erfitt.
Dýpsta eðli hugans
Þegar vitur maður hins vegar
eltir apa tekur hann fljótt eftir þvl
að apinn stekkur grein af grein I
ákveðnum tilgangi, hann er að
leita að einhverju, sennilega fleiri
banönum. Maðurinnáttarsig á,aö
tilgangslaust er að eltast við ap-
ann um tréð. Auðveldara og
skjótvirkara er að leggja kippu af
banönum við tréð og kemur þá
apinn fljótt niður sjálfviljugur.
Með þvi að koma auga á innri
þarfir apans verður hann haminn
án áreynslu, stjórnunar eða
hafta.
Svipað á við um hinn reikula
huga. Það er nefnilega ekki
innsta eðli hugans að reika, held-
ur að leita i átt til þess sem veitir
meiri fullnægju. Þegar kringum-
stæður breytast eða okkur fer að
leiðast fer athyglin annað I leit
sinni að meiri ánægju. Ekkert i
umheiminum getur veitt varan-
lega fullnægju þvi hinn ytri heim-
ur er i eðli sinu breytingum háður
og þess vegna heldur hugurinn
áfram að reika. Þvl er einfaldast
og skjótvirkast að opna meðvit-
undina fyrir þeirri uppsprettu
fullnægju sem liggur djúpt innra
með okkur og leyfa þá huganum
að kyrrast sjálfkrafa án áreynslu
eða stjórnunar.
Hugleiðsla „einföld" segir
i fornum ritum
Sé litið til baka i mannkynssög-
una.kemur i ljós að hvað eftir
annað hefur upprunalega kenn-
ingin um að hugleiðsla eigi að
vera auðveld og notaleg verið sett
fram. En I timans rás hafa upp-
runalegu aðferðirnar brenglast
og glatað áhrifamætti sinum.
Staðhæfingar um að ihugun væri
einföld voru hrópaðar niður og
fólk fór að túlka upprunalegu
kenningarnar i ljósi stjórnunar og
áreynslu.
1 fornum ritum um hugleiðslu
má oft sjá setningar eins og „hug-
urinn verður að vera kyrr”, eða
eitthvað svipað. Slik fullyrðing er
i raun mjög hlutlaus. Hún stað-
hæfir aðeins hvað verður að ger-
ast ef árangur á aö nást. Hún
mælir ekki fyrir um áreynslu eða
stjórnun. En þeir sem ekki höfðu
aðferðina til að fylgja þessari
ráðleggingu skildu þetta á þann
eina veg sem þeir gátu, þ.e. i ljósi
stjórnunar, og túlkuðu setningar
sem þessar á þann veg að hugann
skyldi þvinga til að verða kyrr.
Kyrr hugur er hinsvegar einn af
ávöxtum ihugunarinnar en ekki
leið til ihugunar. Það eitt að
reyna veldur þvi að huglæg starf-
semi eykst og hindrar þar með
ihugunina. Svipað gerist ef við
reynum að sofna og höfum
áhyggjur af svefnleysi. Við verð-
um þá aðeins enn órólegri og
starfsemi hugans eykst. Enn ef
við getum algjörlega gleymt
svefninum — t.d. með þvi að telja
kindur — þá sofnum við oftast áð-
ur en við vitum af.
Náttúrleg aðferð
Innhverf ihugun færir sér sem
sagt i nyt innsta eðli hugans og er
hún þvi bókstaflega sagt náttúr-
leg. Það eina sem þarf að gera er
að byrja rétt og þess vegna er
einkaleiðbeining hjá kennara sem
sérstaklega hefur verið þjálfaður
hjá Maharishi Mahesh Yoga til að
kenna Innhverfa ihugun,
nauðsynleg ef árangur á að nást.
Þegar rétt hefur verið byr jað ger-
ist allt af sjálfu sér, hugurinn
fylgir einfaldlega eðlilegri hneigð
sinni.
En Innhverf ihugun er einnig
náttúrleg i öörum skilningi: Allur
árangur kemur fram náttúrlega,
af sjállfu sér. Þegar hugurinn
kyrrist hægist jafnhliða á allri
likamsstarfseminni. I þessari
hvild tekur likaminn að endur-
nýja sig. Þessi endurnýjun i
likamsstarfseminni, sem i raun
þýðir að samansöfnuð streita tek-
ur að hverfa, leiðir til ýmissa
breytinga I daglegu lifi einstakl-
ingsins. Honum verður kleift að
notfæra sér dýpri lög hugans,
minna óeðli (streita) skyggir á og
hann getur þvi nýtt þá möguleika
sem hann býr yfir. 1 streitulausu
taugakerfi, verður svo öll dýpt
hugans og grunnsvið hugans stöð-
ugt meðvitað, þ.e. einstaklingur-
inn starfar frá grunnsviði hugans.
Þá verða allar hugsanir hans og
þar af ieiðandi athafnir sjálfkrafa
I ljósi tærrar vitundar, en þar eru
öll náttúrulögmálin til staðar i
ómótuðu, óhöndlanlegu formi.
Allar athafnir taka þá mið af öll-
um lögmálum náttúrunnar og
mistök eiga sér ekki staö.
Fjölmargar visindarannsóknir
hafa i fyrsta lagi sýnt fram á þá
djúpu hvild hugar og likama sem
fæst meðan á iðkun Innhverfrar
ihugunar stendur og i öðru lagi þá
auknu skapandi greind, aukinn
ötulleika og þróun i átt til andlegs
og likamlegs heilbrigðis sem af
reglulegri iðkun Innhverfrar
íhugunar hlýst. Allar þessar
breytingar verða á grundvelli
bættrar starfsemi likamans en
ekki vegna þess að iðkandinn trúi,
voni, eða yfirleitt hugsi sér að
eitthvað jákvætt sé að gerast. Og
uppgerð hjálpar ekki agnar ögn.
Þess vegna er Innhverf ihugun
kölluð tækni, og þess vegna er
hún óháð lifsskoðunum, menntun,
hugsanagangi eða greind
ihugenda.
Áhrif á samfélagið
Ég minntist á að tær vitund,
svið skapandi greindar, væri svið
óendanlegra samtengsla. Þar
mætist allt i ómótuðu formi.
Náttúran byrjar að starfa frá
þessu sviði, ef svo mætti segja. Að
lifga þetta svið innra með sér
skapar þvi ekki aðeins þroska-
vænleg áhrif i einstaklingnum
heldurog i öllu umhverfinu. Þetta
er ástæðan fyrir þvi að Innhverf
ihugun hefur ekki aðeins áhrif á
lif iðkandans sjálfs heldur og á
samfélagið i heild. A grundvelli
þeirra visindarannsókna sem
gerðar höfðu verið á Innhverfri
ihugun og þá sérstaklega á
grundvelli þeirra visindarann-
sókna sem sýndu að þegar um 1%
ibúa borgar iökar Innhverfa ihug-
un minnkar tlðni glæpa þar, lýsti
Maharishi Mahesh Yogi þvi yfir
árið 1975 að dögun timaskeiös,
sem einkennist af aukinni ham-
ingju, framförum ogjafnvægii
náttúrunni, væri hafin. Straumar
ti'mans væru frá deilum,
tortryggni og vandamálum til
fullþroskaðra einstaklinga, reisn-
ar og menningarsjálfstæðis
hverrar þjóðar og timaskeiðs
uppljómunar.
Sedan 2ja dyra 1600 cc.
Verð ca. kr. 2.990.000.-
Fyrir gengisbr. kr. 3.200.000.-
Coupe GL. 2ja dyra 1600 cc.
Verð ca. kr. 2.970.000.-
Fyrir gengisbr. kr. 3.200.000.-
Hardtop GFT. 2ja dyra 1600 cc.
Verð ca. kr. 3.250.000.-
Fyrir gengisbr. kr. 3.450.000.-
Station Wagon 5 dyra 1600 cc.
Verð ca. kr. 3.160.000.-
Fyrir gengisbr. kr. 3.400.000.-
Hafið samband við sölumenn okkar.
Gerið verðsamanburð á hliðstæðum bílum.
SUBARU - UMBODID
INCVAR HELGASON
Vonarlandi v/Sogaveg — Simar 84510 og 8451 1
SUBARU
Á LÆGRA VERÐI EN FÝRIR
GENGISBREYTINGU