Fréttablaðið - 04.12.2006, Síða 23

MÁNUDAGUR 4. desember 2006 23
Umræðan
Kynbundið ofbeldi
Kynferðislegt ofbeldi á börnum er víðtækt vandamál. Tölur
um þetta viðkvæma málefni eru
sláandi og því miður á slíkt ofbeldi
sér stað um allan heim. Sem dæmi
má nefna að 16% þeirra sem fá
lækningu við kynsjúkdómi í Níger-
íu eru undir 5 ára aldri og 17%
barna á Íslandi, eða um fimmta
hver stúlka og tíundi hver dreng-
ur, verða fyrir kynferðislegu
ofbeldi fyrir 18 ára aldur. Fjöl-
mörg önnur dæmi mætti taka.
Tölfræðin sýnir þó aðeins lítið
brot af vandamálinu þar sem eðli
þessara brota og sú leynd sem yfir
þeim hvílir valda því að sjaldan er
tilkynnt um þau. Óbirt rannsókn
Hrefnu Ólafsdóttur félagsráð-
gjafa sýnir til dæmis að kynferð-
islegt ofbeldi gegn barni árið 2002
var einungis kært í fjórum tilfell-
um af 122. Þrátt fyrir þessa stað-
reynd er almenn vitund að aukast
um það að kynferðislegt ofbeldi sé
glæpur sem eigi ekki að líðast.
Hins vegar virðast ekki allir
átta sig á því að skoðun barna-
kláms á netinu er kynferðislegt
ofbeldi. Það er ofbeldi gegn því
barni sem á myndinni er þó svo að
engin bein líkamleg snerting eigi
sér stað. Engin klámmynd verður
nokkru sinni til af barni án þess að
það þjáist og í hvert sinn sem þessi
mynd er skoðuð er verið að halda
ofbeldinu gegn barninu áfram. Sá
möguleiki að útrýma efni af net-
inu er takmarkaður og sannað er
að vitneskja barns um mynd af því
á netinu veldur því enn meira hug-
arangri og miska.
Barnaklám hefur komið fram í
dagsljósið síðasta áratuginn og er
það nær eingöngu vegna tilkomu
og útþenslu nets-
ins. Netið hefur
ótvíræða kosti en
því miður hefur
það sínar dökku
hliðar og þar ber
einna hæst aukna
möguleika kyn-
ferðisafbrota-
manna á að stunda
iðju sína óáreittir.
Jafnvel þó að
erfitt verði að
stöðva barnaklám
á netinu með öllu
getum við eigi að
síður gert allt sem í
okkar valdi stendur til að sporna
við því. Ef baráttan einkennist af
öflugri alþjóðastarfsemi og góðri
samvinnu fagaðila er hægt að ná
góðum árangri. Virkt eftirlit með
barnaklámi á netinu og þátttaka
almennings í slíku eftirliti er ekki
síður mikilvægt.
Barnaheill hafa starfrækt
ábendingalínu síðan 2001. Við
hvetjum fólk til að láta vita í hvert
sinn sem það verður vart við
barnaklám á Netinu með því að
senda inn ábendingu. Barnaheill
hafa átt öflugt alþjóðlegt samstarf
frá upphafi við ábendingalínur
annarra landa innan regnhlífar-
samtakanna INHOPE. Einnig
erum við í mjög góðu samstarfi
við Lögregluna í Reykjavík, Ríkis-
lögreglustjóra og netþjónustuað-
ila á Íslandi. Þegar
ábending berst, og
starfsfólk Barna-
heilla hefur metið
það svo að um kyn-
ferðislegt og klám-
fengið efni af barni
sé að ræða, finnur
það út með sérstök-
um hugbúnaði hvar
efnið er vistað. Ef
efnið er vistað á
Íslandi er ábend-
ingin send til
alþjóðadeildar Rík-
islögreglustjóra
sem hefur rann-
sókn á málinu. Ef efnið er hins
vegar vistað erlendis er ábending-
in send til samstarfsaðila Barna-
heilla í viðkomandi landi sem
senda hana áfram til lögreglunnar
þar.
Í lok október 2006 höfðu Barna-
heillum borist meira en 3.000
ábendingar um barnaklám á Net-
inu. Þar af voru meira en 1000
ábendingar sem höfðu að geyma
myndir þar sem börn voru sýnd á
kynferðislegan og klámfenginn
hátt. Þegar borin eru saman tvö
tímabil, 1. sept. 2004 til 1. sept.
2005 og 1. sept. 2005 til 1. sept.
2006, kemur fram að 25% aukning
hefur orðið á milli ára. Í 64% til-
vika voru ábendingarnar sendar
til samstarfsaðila erlendis og í
36% tilvika til lögreglunnar.
– Barnaheill boða til hádegis-
fundar í Kornhlöðunni í tilefni af
16 daga átaki gegn kynbundnu
ofbeldi hinn 7. desember nk. kl.
12.00 undir yfirskriftinni Hvert er
umfang kynferðislegs ofbeldis á
netinu á Íslandi?
Höfundur er lögfræðingur hjá
Barnaheillum – Save the children
á Íslandi.
Stöðvum barnaklám á netinu!
rán IngvarsdóttIr
Umræðan
Stjórnmál
Erlendu fólki hefur fjölgað ört á Íslandi
undanfarin misseri.
Frjálslyndi flokkurinn
leggur ríka áherslu á að
fólki sem er af erlendu
bergi brotið og flyst
hingað til lands, verði
gert kleift að finna sér
hlutverk og aðlagast
íslensku samfélagi. Einnig að
tryggt sé að ekki verði brotið á því
fólki, því verði sýnd full virðing
og mannréttindi.
Enn bíðum við stefnumörkunar
ríkisstjórnarinnar úr nefndar-
starfi um málefni innflytjenda,
eins og samþykkt var á Alþingi í
apríl 2006. Þinginu var lofað að sú
stefnumörkun ætti að liggja fyrir
1. október síðastliðinn. Frjálslyndi
flokkurinn telur það pólitískt
ábyrgðarleysi að stjórnvöld skuli
ekki hafa brugðist betur en raun
ber vitni við þeim miklu þjóðfé-
lagslegu áskorunum sem felast í
því stóraukna streymi erlends
vinnuafls hingað til lands sem var
fyrirsjáanlegt að yrði eftir 1. maí
síðastliðinn, þegar lög um frjálsa
för launafólks frá nýjum aðildar-
ríkjum ESB var heimilað. Það er
skoðun okkar að sú leið sem meiri-
hluti Alþingis valdi í vor, að nýta
ekki heimildir til frestunar
ákvæða í EES-samningnum um
frjálsa för, hafi verið mikil mis-
tök. Við andmæltum þessu einir
flokka harðlega í vor. Frestun á
frjálsu flæði til 2009 eða 2011
hefði gefið okkur svigrúm til betri
undirbúnings, auk þess sem ætla
má að atvinnuástand í mörgum
þeirra landa sem um ræðir hefði
batnað eftir nokkurra ára veru
þessara ríkja í ESB.
Margt bendir til þess að mál-
efni erlendra ríkisborgara á
Íslandi séu nú í ólestri. Fólk býr
víða í atvinnuhúsnæði, skráning
og eftirlit er gloppótt, tilfelli eru
þar sem brotið er á réttindum
fólks, íslenskukennsla er af skorn-
um skammti og áfram má telja.
Mjög mikið innstreymi hefur
verið af fólki hingað til lands og
aldrei meira en síðustu mánuði.
Nýjustu tölur sýna að fjöldi
erlendra starfsmanna nálgast nú
óðfluga 20.000. Það eru um 13% af
íslensku vinnuafli. Varla er ofmælt
að segja að Ísland upplifi nú
aðstæður sem aldrei hafa komið
upp í sögu landsins þar sem mikill
fjöldi erlends fólks mun keppa við
Íslendinga um vinnu.
nokkrar áherslur
Við í þingflokki Frjálslynda
flokksins teljum að eftirfarandi
skuli strax haft að leiðarljósi við
þá vinnu að taka þessi mál fastari
tökum en gert hefur verið hingað
til:
Brugðist verði sérstaklega við
áhrifum frjáls flæðis erlends
vinnuafls á vinnumarkaðinn sem
leitt getur til lækkunar launa.
Fylgjast þarf með fjölgun starfs-
manna á vegum starfsmanna-
leigna. Stéttarfélög fái heimildir
til að fara í fyrirtæki og krefjast
þess að fá að sjá launaseðla, vinnu-
skýrslur og önnur gögn sem varða
erlenda starfsmenn svo unnt sé að
fylgjast með því að ekki sé brotinn
á þeim réttur. Fjöldi erlendra
starfsmanna hefur ekki verið til-
kynntur til Vinnumálastofnunar
eins og lög gera ráð fyrir. Herða
verður eftirlit með atvinnurek-
endum og óskráðum starfsmönn-
um, kjörum þeirra og búsetu.
Við viljum að unnið verði að því
að staða þess starfsfólks sem
þegar er komið til landsins verði
könnuð, fjölskylduhagir og áform
þeirra í næstu framtíð varðandi
hugsanlega framtíðarbúsetu á
Íslandi. Þannig verður unnt að spá
fyrir um t.d. fjölgun skólabarna,
þörf á kennslu í íslensku og öðrum
þáttum er varða
aðlögun o.fl.
Við teljum brýnt
að kannað verði hvort
þeir, sem vilja setjast
hér að um lengri eða
skemmri tíma, hafi
hugsanlega saka-
ferla. Meta verður
menntun innflytj-
enda, bæði hvað varð-
ar iðnmenntun og
æðri menntun. Einn-
ig er sjálfsagt að heil-
brigðisyfirvöld verði á varðbergi
varðandi smitsjúkdóma eins og
berkla.
Það er afar mikilvægt að virkja
innlent vinnuafl frekar en nú er
gert, og þannig nýta betur þann
mannauð sem fyrir er í landinu.
Það mætti gera með breytingum á
skattakerfi, þar sem tekið yrði til-
lit til skerðingarreglna sem bitna
nú harðast á eldri borgurum og
öryrkjum, sem og því hvernig
skattbyrði hefur þróast gagnvart
lágtekjufólki.
Hægt að beita takmörkunum
Rétt er að vekja athygli á að það
ferli að taka nú upp stýringu, eft-
irlit og takmörkun hefði verið mun
einfaldara ef Ísland hefði nýtt sér
fyrirvara sem mögulegur var
vorið 2006. Við viljum reyna að
takmarka á ný frjálst flæði launa-
fólks frá nýjum ríkjum EES a.m.k.
á meðan unnið er að ráðstöfunum í
samfélaginu sem tryggja hags-
muni bæði þeirra útlendinga sem
hingað vilja koma og þeirra sem
eru hér fyrir. Hér er ekki verið að
tala um að loka landinu eða reka
fólk á brott, heldur eingöngu lögð
áhersla á að sökum smæðar þjóð-
arinnar er það okkur Íslendingum
nauðsynlegt að stýra sjálf flæði
erlendra nýbúa til landsins.
Við teljum unnt að gera það
samkvæmt 112. og 113. gr. EES
samningsins. Samkvæmt þeim
ákvæðum getur íslenska ríkið
gripið einhliða til viðeigandi
öryggisráðstafana ef upp koma
alvarlegir, efnahagslegir, þjóðfé-
lagslegir eða umhverfislegir erf-
iðleikar í sérstökum atvinnugrein-
um eða á sérstökum svæðum.
Skilyrði fyrir beitingu þessa
úrræðis eru nánar skýrð í athuga-
semdum við 112. gr. þar sem fram
kemur að í fyrst lagi verða erfið-
leikarnir annað hvort að vera
orðnir að veruleika eða yfirvof-
andi, í öðru lagi eiga ráðstafanirn-
ar að takmarkast við það sem er
bráðnauðsynlegt til að ráða bót á
ástandinu og loks eiga ráðstafanir
sem gerðar eru vegna erfiðleika
sem skapast vegna eins samnings-
aðila að gilda gagnvart öllum
samningsaðilum. Við gerð EES-
samningsins áskildu stjórnvöld
sér einnig rétt til að grípa til sér-
stakra öryggisráðstafana, t.d.
atvinnuleyfis, ef alvarleg röskun
yrði á jafnvægi vinnumarkaðar
vegna meiriháttar flutninga
starfsfólks sem beinast að sér-
stökum svæðum, störfum eða
atvinnugreinum eða vegna alvar-
legrar röskunar á jafnvægi fast-
eignamarkaðar. Þetta var gert
með sérstakri bókun íslenskra
stjórnvalda við ákvæði samning-
ins, sem ekki var mótmælt á
sínum tíma.
Höfundur er þingflokksformaður
Frjálslynda flokksins.
Frjálslyndi flokkur-
inn og málefni inn-
flytjenda
magnús Þór
HafsteInsson
Hér er ekki verið að tala um
að loka landinu eða reka fólk
á brott, heldur eingöngu lögð
áhersla á að sökum smæðar
þjóðarinnar er það okkur
Íslendingum nauðsynlegt að
stýra sjálf flæði erlendra ný-
búa til landsins.
Óbirt rannsókn Hrefnu Ólafs-
dóttur félagsráðgjafa sýnir til
dæmis að kynferðislegt ofbeldi
gegn barni árið 2002 var ein-
ungis kært í fjórum tilfellum
af 122.