Fréttablaðið - 21.12.2006, Qupperneq 88

Rithöfundar og fjármálaspekúl-
antar ætla að lesa upp úr bók-
menntaverkum sínum í Anima
galleríi í kvöld og annað kvöld og
sætir það vissum tíðindum því
ekki er algengt að slíkir leiði
saman hesta sína.
Í kvöld les Óskar Magnússon,
forstjóri Tryggingamiðstöðvar-
innar, úr nýju smásagnasafni sínu
Borðaði ég kvöldmat í gær? en
auk þess les Sindri Freysson úr
ljóðabók sinni (M)orð og myndir
og Silja Aðalsteinsdóttir úr nýrri
þýðingu sinni á bókmenntaverk-
inu Wuthering Heights eftir Emily
Bronte.
Dagskráin hefst kl. 20 í kvöld
sem og annað kvöld þegar
Ásgeir Jónsson, forstöðu-
maður greiningardeildar
KB banka, les úr Ljóð-
mælum Jóns Arasonar
sem hann stóð fyrir
útgáfu á. Hjörtur Páls-
son tekur þátt í upplestr-
inum með Ásgeiri og í
tengslum við hann mun
Gerður Bolladóttir sópr-
ansöngkona og eigin-
kona Ásgeirs syngja
lög af geisladiski
sem þau hjónin gáfu
út í sameiningu árið
2004 og ber nafnið
Jón Arason In Memorian. Þá
mun Einar Már Guðmunds-
son setja svo punktinn yfir
i-ið með lestri úr nýrri
ljóðabók sinni Ég stytti
mér leið framhjá dauðan-
um.
Boðið verður upp á hress-
ingu og eru allir velkomnir
á upplestrana.
Úr ólíkum áttum
Sigríður Dúna Kristmunds-
dóttir hefur nú skrifað
ævisögur tveggja íslenskra
afrekskvenna sem sagan
hefur þagað um. Fyrir
fimm árum kom út ævisaga
Bjargar C. Þorláksson.
Nú segir hún sögu Ólafíu
Jóhannsdóttur.
„Sigurður Guðmundsson mynd-
listamaður sagði einhvern tímann
að karlar væru andlega samkyn-
hneigðir og hinn mikil fjöldi ævi-
sagna karla, skrifaðar af körlum,
sýnir það kannski. Það getur verið
að ég sé líka andlega samkyn-
hneigð, úr því að ég skrifa um
konur,“ segir Sigríður Dúna Krist-
mundsdóttir og hlær en hún hefur
nú skrifað ævisögu Ólafíu
Jóhannsdóttur, konu sem fæstir
Íslendingar vita mikið um.
Sigríður Dúna segir það með-
vitaða ákvörðun hjá sér að skrifa
sögur kvenna, því þær séu svo
margar merkilegar íslensku kon-
urnar sem sagan þegir um. „Einn
tilgangurinn með verkum mínum
er að rjúfa, eftir því sem hægt er,
þá þöggun sem umlykur íslenskar
konur. Það skiptir máli að þær séu
með í menningarsögunni og að
afrek þeirra séu hluti af þjóðarvit-
und okkar og þeirri arfleifð sem
við skilum til barnanna okkar.“
Hlutur kvenna í hinni opinberu
söguskoðun hefur verið rýr, hvort
sem litið er til mannkynssögunnar
eða Íslandssögu.
Sigríður Dúna segir það hluta
af sínu verkefni að skila sögu
kvenna til þjóðarinnar og afkom-
enda okkar. Að gefa þessum
konum rými í sögunni. „Við vitum
að sagan getur ekki verið rétt eins
og hún er, því við vitum svo lítið
um konur. Það þarf ekki annað en
að fara á bókasafn og fletta upp í
ritum eins og verki Bjargar Ein-
arsdóttur: Úr ævi og starfi
íslenskra kvenna. Þar er sagt frá
tugum kvenna sem enginn veit
neitt um og eiga skilið sína ævi-
sögu.“
Þegar til greina kemur að skrifa
sögu svo margra kvenna vaknar sú
spurning af hverju Ólafía varð
fyrir valinu og hvaða erindi hennar
saga á til lesenda í dag.
Það má segja að líf Ólafíu hafi
verið þrískipt. Það er hægt að
segja sögu kvennabaráttukonunn-
ar, trúkonunnar eða sögu hinnar
líknandi konu.
Sigríður kaus að segja allar
sögurnar þrjár. „Fyrri hluta
ævinnar var Ólafía eldheit kvenna-
baráttukona og sá boðskapur á
erindi í dag.
Á meðan margar konur í henn-
ar samtíð voru að tala um að konur
væru svo góðar og ættu að hafa
kosningarétt af því að þær væru
mæður, sagði Ólafía nei; konur
eiga að vera í stórpólitíkinni og að
ræða um sambandsslitin við Dani
sem þá voru efst á baugi í stjórn-
málunum.“
Trúkonan Ólafía var ein helsta
ástæða þess að Sigríður ákvað að
skrifa þessa ævisögu. „Ef til vill
hefur aldrei verið mikilvægara en
nú að taka trú með í reikninginn.
Það var einn hvati þess að ég
ákvað að takast á við Ólafíu. Mig
langaði til að skilja, með því að
kafa inn í trúarvitund einnar
manneskju, af hvaða rótum trú
gæti sprottið sem fær fólk til að
fórna lífinu. Niðurstaða mín í bók-
inni sé að það sé ekki hægt að
skilja þetta, einungis skynja.“
Að lokum fjallar bókin einnig
um Ólafíu, hina líknandi konu.
„Hún líknaði fátækum konum,
vændiskonum, drykkjukonum,
konum sem höfðu orðið fyrir heim-
ilisofbeldi og misþyrmingum. Ég
þarf ekki að hafa mörg orð um að
slík líknarstörf eru enn stunduð af
fullum krafti. Hvernig hún gerði
það á sinn einstaka hátt á erindi til
okkar í dag,“ segir Sigríður. „Ólafía
sagði að ekkert verk væri vanda-
samara en að hjálpa þeim sem
ættu bágt. Það verði að gera
þannig að maður virði sjálfstæði
þeirra sem verið er að hjálpa því
það er ekkert erfiðara í lífinu en að
þiggja hjálp. Það verður sá sem
gefur hjálpina að skilja. Í þessu
var Ólafía langt á undan sinni sam-
tíð.“
Sigríði Dúnu verður tíðrætt um
þöggunina á röddum kvenna. Í eft-
irmála bókarinnar um Ólafíu segir
hún frá því, er hún fyrir nokkrum
árum rakst inn á sýningu hjá Klink
og Bank. Á sýningunni var verk
eftir Jóhönnu Helgu Þorkellsdótt-
ur sem hét Konur hverfa við hár-
blástur og voru málverk af afreks-
konum sem hurfu þegar heitum
blæstri hárþurrku var beint að
þeim. Þegar slökkt var á hárþurrk-
unni komu myndirnar aftur í ljós.
„Hugmynd Jóhönnu var sú að það
er sama hvað reynt væri að þagga
konur niður, þær kæmu alltaf
aftur, eins og Ólafía og Björg gera
í mínum bókum. Það má því segja
að í þeim sé ég að slökkva um
stund á hinni karllægu hárþurrku
sögunnar.“
!
Leitin að jólakettinum
ÞAR SEM ALLT SNÝST
UM FÓTBOLTA!
NÝTT
Á GR
AS.IS
Leikir Skemmtun
NÚ FÆRÐU GRAS.IS
FÉTTIR Í SÍMANN!
Kl. 20:00
Jólatónleikar sönghópsins VoxFox
verða annað kvöld í Fríkirkjunni
í Reykjavík. Hópurinn mun flytja
jólalög úr mörgum áttum og skapa
huggulega stemningu við kertaljós.
Á efnisdagskránni eru bæði innlend-
ar og erlendar jólaperlur sem allir
þekkja. VoxFox er sex manna söng-
hópur sem sérhæfir sig í flutningi
verka a cappella, eða án undirleiks.