Fréttablaðið - 30.03.2007, Blaðsíða 34

Fréttablaðið - 30.03.2007, Blaðsíða 34
Álandsþingi sveitarfélaga á dögunum var kynnt viljayfir- lýsing um tímabundna hækkun á framlagi ríkisins í Jöfnunarsjóð sveitarfélaga, m.a. vegna grunn- skólans. Þingið samþykkti einnig að sem fyrst yrði hafinn undirbún- ingur að heildstæðum flutningi ýmissa verkefna til sveitarfé- laga. Var rekstur framhaldsskóla og heilsugæslu sérstaklega nefnd- ur og fleira. Halldór Halldórs- son bæjarstjóri á Ísafirði og for- maður sambandsins sagði þetta mikilvægt skref og margir fleiri hafa tekið í sama streng. Allt lykt- ar þetta óneitanlega af pólitískum yfirboðum í aðdraganda kosninga. Fræðslumál eru stærsti ein- staki málaflokkur sveitarfélaga og kostnaðurinn við þau um það bil helmingur af útgjöldum þeirra. Sérfræðingar telja að stærð sveitarfélaga verði að taka mið af þessu. Grunnskóli með 200 nem- endur í 1.–10. bekk og eina bekkjar- deild í árgangi krefjist að lágmarki 1.000 manna þjónustusvæðis. Grunnskóli með 400-500 nemend- ur í 1.–10. bekk og tvær bekkjar- deildir í árgangi krefjist að lág- marki 2000 manna þjónustusvæð- is. Um helmingur sveitarfélaga hefur færri en 500 íbúa og um 70% þeirra hafa færri en 1.000 íbúa. Ef sveitarfélögin vilja taka að sér fleiri verkefni þarf augljóslega fyrst að sameina mörg þeirra og tryggja tekjustofna. Varla ætla þau að gera sömu mistökin og þegar þau tóku við rekstri grunnskólans og allt of litlir fjármunir fylgdu með? Framhaldsskólarnir eru ekki einsleitt skólastig heldur hafa þeir og eiga að hafa mismunandi áhersl- ur í starfi sínu, að því ógleymdu að námsbrautir eru misdýrar. Verk- efnið er því verulega flókið, bæði fjárhagslega og faglega. Sveitar- félögin hafa þegar beina aðkomu að skólanefndum framhaldsskól- anna með fulltrúum sínum og ef í þeirra ranni er að finna frjóar hugmyndir um starf skólanna er þeim í lófa lagið að koma þeim á fram- færi. Í ályktun landsþings- ins er flutn- ingur fram- haldsskóla frá ríki til sveit- arfélaga sagður auka sveigjanleg skil skólastiga. Skólaþróun verður þó að sjálfsögðu að styrkja stöðu allra nemenda en ekki bara hinna bráðgeru. Í því sambandi hefur verið rætt um brýna nauðsyn þess að auka námsval á unglingstigi, mismunandi inntak og viðfangs- efni í námi og að auka hlut verk- og listgreina í almennu námi. Til- tekinn hópur nær ekki að njóta sín við núverandi starfshætti. Upp- lýsingar Námsmatsstofnunar um árangur 10. bekkjar á samræmdu prófi í stærðfræði vorið 2006 sýna að tæplega 34% árgangsins stóð- ust ekki þau inntökuskilyrði sem framhaldsskólinn setur á aðrar námsbrautir en almenna braut. Samrýmist þetta hugmyndum um einstaklingsmiðað nám og mark- miðinu um að grunnskólinn sinni ólíkum þörfum? Skýrar heimild- ir eru í grunnskólalögum um að nemendur geti lokið skyldunámi á styttri tíma en 10 árum. Þrátt fyrir þetta hefur þeim sem ljúka skyldu- námi yngri en 16 ára ekki fjölgað að ráði. Mikilvægt er að löggjaf- inn setji skýrar leikreglur um rétt allra nemenda til fjölbreytilegra náms en nú er, um námskostnað á mörkum grunn- og framhalds- skóla, um hvenær nemandi hefur lokið námi í einstökum greinum og skólaskyldu sinni í heild. Ein þeirra nefnda sem starfað hafa að tíu skrefa samkomulagi kennara- samtakanna og menntamálaráð- herra birtir innan skamms löngu tímabærar tillögur um þessi at- riði. Flutningur framhaldsskóla til sveitarfélaga er á hinn bóginn ekki nauðsynlegt skilyrði fyrir auknum sveigjanleika skólastiga. Formaður meirihluta mennta- ráðs Reykjavíkur sagði fyrir skömmu að stökkbreyting hefði orðið í grunnskólum undir forystu sveitarfélaganna. Annar sveitar- stjórnarfulltrúi sagði grunnskól- ann hafa blómstrað og spenn- andi að bæta framhaldsskólanum við. Það er rétt að húsnæði hefur tekið stakkaskiptum, aðstaða nem- enda og starfsfólks verið bætt og víða er metnaður sveitarstjórna fyrir hönd sinna skóla. En skóli er ekki bara hús, tæki og tól heldur samfélag þar sem verður að ríkja gagnkvæmur skilningur og sátt. Því miður verður að segjast að engin stökkbreyting hefur orðið á launum og starfskjörum grunn- skólakennara. Ástandið nú geng- ur harkalega nærri starfsþreki þeirra og starfsánægju þannig að komið er ískyggilega nálægt þol- mörkum í þeim efnum. Skipu- lagsbreytingar stoða lítið ef ekki verður afgerandi breyting á land- lægu viðhorfi til kennarastarfsins. Munaðarleysi grunnskólakenn- ara þegar kemur að kjörum þeirra bendir sterklega til að það verði ekki að öllu leyti til velfarnaðar að flytja rekstur framhaldsskóla til sveitarfélaga. Óneitanlega er það mikill kostur við núverandi skip- an mála að framhaldsskólakenn- arar vita hver viðsemjandinn er. Hann er ekki „andlitslaus“ nefnd sem hefur enga raunverulega pól- itíska ábyrgð. Það kunna að vera lýðræðis- leg rök fyrir því að auka vægi og hlutverk sveitarfélaganna. En að öllu samanlögðu sýnist mér langt í land að raunhæft sé að tala um flutning framhaldsskólans til sveitarfélaganna og ábyrgðarleysi að rasa þar um ráð fram. Hvern- ig væri að byrja á því að skapa sátt um grunnskólann og frið um skólastarfið í landinu? Höfundur er formaður Félags framhaldsskólakennara. Sveitarfélögin og framhaldsskólarnir Það er ekki langt síðan að ég gerðist umhverfissinni. Ég ákvað að kynna mér málið ítar- lega og eftir það var niðurstað- an augljós. Hefur þú kynnt þér málið? Hefur þú lesið þér nægi- lega vel til svo þú megir taka upplýsta afstöðu? Það hefur alls ekki verið sýnt fram á hagkvæmni þess að stækka álverið í Straumsvík í stað þess að byggja upp blómlegt og fjölbreytt atvinnulíf í bland við fallega íbúðabyggð á því dýr- mæta landi sem álverið á að rísa á. Fylgismenn stækkunarinn- ar gefa sér þá forsendu að engin arðbær starfsemi komi í staðinn. Það gleymist að minnast á þau vistvænu hátæknifyrirtæki sem við gætum dregið til okkar ef ál- verksmiðjur fá ekki alla orkuna. Alvarlegra er þó að sá kostnað- ur sem hlýst af völdum mengun- ar er aldrei tekinn inn í reikning- inn. Ljóst er að stækkun álversins í Straumsvík mun óhjákvæmilega hafa í för með sér mikla meng- un og sú mengun hverfur ekki. Afstaða stjórnenda Alcan er sú að mengun sem nemur útblæstri alls bílaflota Íslands fer út í and- rúmsloftið og af því að við vitum ekki hvert hún fer þá er þetta í besta lagi. Er þetta sá sem þú vilt vera? Manneskja sem með for- dæmi sínu sendir sjálfum sér, börnum sínum, komandi kynslóð- um og heiminum þessi fullkom- legu ábyrgðarlausu skilaboð? Hvað gerir þú við tæki og hluti sem menga á þínu heimili? Þú losar þig við þá í snatri og líður einkennilega vel á eftir. Við vilj- um ekki skaða okkur og aðra, við viljum ekki sjónmeng- un, við vilj- um hafa fal- legt, hreint og fínt í kring- um okkur, því þannig líður okkur vel. Svona ættum við að hugsa um allt umhverfið okkar. Með athöfnum sínum er mann- kynið á góðri leið með að eyði- leggja vistkerfið og þeir fáu vís- indamenn sem halda öðru fram eru sagðir vera í afneitun, ekki með öllum mjalla eða eiga sér- hagsmuna að gæta. Það er al- gjörlega ábyrgðarlaust og ósann- færandi að ætla öðrum þjóðum það, sem margar hverjar búa við miklu verri aðstæður, að draga úr mengun ef við sem eigum miklu meira en nóg treystum okkur ekki til þess. Hvenær er komið nóg, hvenær ætlar þú að hætta að biðja um meira? Líður okkur ekki það vel að við þurfum ekki leng- ur að framkvæma á kostnað um- hverfisins? Ert þú einn af þeim sem von- ast til að aðrir breyti lífsháttum sínum en ætlar ekki að leggja neitt af mörkum sjálfur? Nær kærleikur þinn bara til þinna nánustu? Og ef kærleikur þinn er bundinn þeim böndum, hefur þú þá skoðað hvers konar áhrif loftslagsbreytingar og mengun almennt mun hafa á þína nán- ustu í framtíðinni ef áfram held- ur sem horfir? Ef þú sannfærist um að álver eigi eftir að auka tekjur bæjar- ins og þú munir af þeim sökum fá betri þjónustu í Hafnarfirði, þá staldraðu aðeins við, mun það virkilega breyta einhverju? Mun þér líða betur? Verður þú ham- ingjusamari? Ætlar þú virki- lega að láta skammtíma „sér- hagmuni“ þína ráða ferðinni? Er fórnarkostnaðurinn þess virði? Er ekki réttlátara og skynsam- legra gagnvart öllum heiminum að lifa í sátt við dýr, gróður, loft, vatn og annað fólk og öðlast þá hugarró og gleði sem því fylg- ir? Hver er uppspretta hamingj- unnar? Kæri Hafnfirðingur, þú ert líka Íslendingur, Norðurlandabúi og jarðarbúi. Hagsmunir þínir og okkar eiga að vera hagsmun- ir heildarinnar. Þetta á ekki að vera pólitískt mál, ekki láta af- stöðu þína í stjórnmálum villa þér sýn. Hugarfarsbreyting jarð- arinnar gæti byrjað á litla Ís- landi og þannig getum við haft gríðarleg margföldunaráhrif um allan heim. Ísland gæti orðið leið- andi land fyrir glæstustu framtíð okkar í sinni fullkomnustu mynd. Það eina sem þú þarft að gera er að byrja að hugsa og hegða þér í samræmi við þann möguleika, því allt sem hefur verið gert við jörðina átti fyrst rót sína að rekja til hugsana og að lokum athafna okkar mannanna. Höfundur er verkefnisstjóri. Ákall til Hafnfirðinga Hvenær er komið nóg, hvenær ætlar þú að hætta að biðja um meira? Líður okkur ekki það vel að við þurfum ekki lengur að framkvæma á kostnað umhverfisins?
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112

x

Fréttablaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.