Tíminn - 02.11.1980, Qupperneq 9

Tíminn - 02.11.1980, Qupperneq 9
&unnudagur >2<. rtóve’mber <1980 9 Óli Frisk, sem var landmælingamaöur, Ingrid Björkman, Goran og ®ara Marskog og Tómas Lundgren, Sem áöur var drykkjusjúklingur. Meö þeim eru börn húsmæöranna tveggja og Stokkhólmsstúlka Eva, sem strauk til þeirra úr skóla. samábyrgö eitt af meginboð- oröunum i þessu litla samfélagi. Nokkrum húsakynnum hefur veriö komið upp. En þau eru af ýmsu tagi. Þar eru allmyndarleg timburhús, jafnvel eitt, þar sem bæði er rafmagn og rennandi vatn innan hiíss, og þar er lika torfhús, sem aö öllu leyti var byggt úr þvi, sem fékkst á staðnum, nema hvaö þakpappi er undir torfþakinu til þess aö vama leka og gler i gluggum. Þessi bygging er að þvi leytisérkennileg, aö hún er hring- laga eins og gammakofarnir hjá Löppum. A henni eru allstórir suðurgluggar og hún er sögö svo hlý, aö litil eldavél úr járni nægir fullkomlega til upphitunar i vetrarfrostum. Barnaskóla hefur fólkið stofnaö i byggö sinni, en þaö var þó ekki fyrren nú siöast liöiö vor, aö hann fékk viðurkenningu yfirvalda. í honum er kennt þaö, sem lögboöið er i öörum barnaskólum, en auk þess bætt við nokkru nýju efni i anda þessa sambýlisfólks. 1 fyrravetur voru til dæmis fjórtán ára unglingar látnir kynna sér kjarnorkumál og draga það aö lokum saman, hvaöa telja má kjarnorku til gildis og hvaöa áhættu hún hefur i för með sér. En i allri kennslunni er leitast viö aö tengja saman kenningu og reynslu, og umfram allt er at- hygli barnanna beint aö þvi, aö menn geta ekki áfallalaust leyft sér hvaö sem er i sambúö viö náttúruna. Fyrst i staö var mjög treyst á ræktun grænmetis i Skógarnesi, en smám saman varð ræktunin fjölbreyttari og umfangsmeiri. Akrarnir eru plægöir meö hest- um, þvi aö engin er dráttarvélin og allra feröa sinna veröur fólkiö aö fara gangandi, þvi aö ekki er heldur til neinn bill I byggöinni. Karlmennirnir plægja og vinna hin erfiðari störf, konurnar sá og gróöursetja og börnin hjálpa til eftirmætti, jafnvel þau, sem ekki erunema sexeða sjöára. Daglegt fæöi er aö mestu leyti heima- fengið — gróft, heimabakaö brauö, heimastrokkaö smjör, sem geymt er f næfrastokkum ostur, grænmeti, kartöflur, lauk- ur, epli, jurtate, mjólk og litiö eitt af kjöti. Langflestir þeirra, sem þarna hafa setst aö bæöi karlar og kon- ur, eiga meiri eöa minni skóla- göngu að baki. Sumir eru kennar- ar aö mennt, einn er tónlistar- maöur, annar landmælinga- maöur og þar fram eftir götun- um. En i hópnum er lika hrakningsmenn sem flúið hafa I skjól þessa fólks — drykkju- sjúklingur, sem flækst haföi milli fimmtán hæla eöa stofnana frá nitján ára aldri og ekki fengiö bót meins sins, en er nú aö rétta viö, og unglingsstúlka sem strauk úr skóla i Stokkhólmi, þar sem lff hennar var aö renna út i sandinn. Þorra fullorðna fólksins i Skógarnesi er eitt sameiginlegt: Þaö var viö nám árið 1968, þegar stjórnmálaöldur risu hæst i sænskum skólum, ungt fólk vaknaöi upp viö vondan draum andspænis þjáningum örbirgra þjóöa og ógeöslegri styrjöld Bandarikjamanna i Vletnam. Margir af þvi kynntust siöar af eigin raun löndum, sem þrúguð voru af eymd eöa flakandi i sár- um vegna ófriðar og áttu dvalir, um langan tima eöa skamman i Asiu og viö botn Miðjarðarhafs. Heim kom þetta fólk aftur fullt blygöunar vegna vestrænna eyösluhátta og haföi tileinkaö sér þá sannfæringu, aö hinar efnuðu þjóöir á Vesturlöndum yröu aö hverfa aö einfaldara og látlaus- ara llfi, ef þær ætluöu ekki aö kaila tortfmingu yfir sig og alla veröldina. Þess vegna á þaö sér nokkurs konar trúarjátningu, sem er eitt- hvaö á þessa leið: „Viö gröfum okkur sjálfum gröf, ef viö höldum áfram aö arö- ræna fátæk lönd og sda orku jaröar og málmforöa. Viö viljum koma bömum okkar til skilnings á því, að lífiö er okkur lánaö i sjö- tiu og fimm til áttatiu ár og viö megum ekki fara gálauslega meö þaö, sem okkur er léö”. Þetta fólk dylst þess ekki, aö þaö hefur kosiö sér erfitt hlut- skipti. Sá, sem ætlar sér aö vera sjálfbirgur við þaö, sem jöröin gefur af sér, veröur aö taka til hendinni. Og hann má ekki heldur vera heimtufrekur. Handarvikin eru mörg, og vinnudagarnir eru stundum langir, einkanlega á vorin og um uppskerutimann. Jöröin bíöur ekki.tfminn flýgur frá þeim, sem ekki uggir aö sér, ogvanræksla þýöir hörgul á mat. Um voryrkjur veröa allir aö vinna frá morgni til kvölds, skeggjaöir og siöhærðir karl- mennimir, konur þeirra og börn. Jöröin er erjuö meöan dagur er á lofti. A akrinum stendur fólkiö, ýmist berfætt eöa i gúmmfstig- vélum, og sumar kvennanna meö ungbörn sín 1 poka á bakinu og ef þau gerast óvær er þeim gef- iöbrjóst i „lágri þúfnaskorning”. Fyrsta uppskeran er þreyta, hér er skipt á þreytu og streitu. En þetta er náttúrleg, heilbrigð þreyta, sem hverfur viö hvild og svefn, jafnvel sæll lúi, þegar vel hefur unnist og vel horfir um árangur verkanna. Þetta er lff i mjög nánum tengslum viönáttúr- una og hér þekkist ekki neitt kyn- slóöabil, þvf aö börnin fylgja for- eldrum slnum seint og snemma J.R.J. öifreiðasmiðjan. hf. Varmahlíö, Skagafirði. Simi 95-4Í119. Yfirbyggingar á Toyota 4x4 picup. Viö bjóöum upp á 4 geröir yfirbygginga á þennan bll. Hagstætt verö. \ fir- bvggingar og réttingar, kiæöningar, sprautun. skreyt.ng- ar. bilagler. Sérhæfö bifreiöasmiöja i þjóöieiö. 50áia í tilef ni þess veitir kaupfélagið afmaHisafslátt ínóvember aföllumviðskiptum íeftirtöldum búðumsínum: Aðalbúðinni og vörumarkaði á Selfossi og útibúunumá Eyrabakka Stokkseyri Hveragerði Laugarvatni Þorlákshöfn Afslátturinn er veittur öllum viðskiptavinum, félagsmönnum sem og öðrum viðskiptavinum jaf nt. FÓÐURBÆTIR sérafsláttur Kr. 20.000.00 , af hverju tonni allan nóvember og desember. Sjá nánar auglýsingu í búðunum! SNtSONVQWVS VdOiSVONtSAlOftV

x

Tíminn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.