Fréttablaðið - 05.11.2007, Side 14

greinar@frettabladid.is
Undirritaður er búinn að vera leið-sögumaður í þrjátíu ár og hefur upp-
lifað margs konar stjórnir í félaginu
sínu. Nokkuð hefur verið spunnið í
flestar. Ein hefur unnið félögum mínum
meira ógagn en einbeittum andstæðingi
hefði tekizt.
Stundum virðist sem stjórnarfólk
okkar geti vart verið skyni skroppnara um félags-
mál, lausara við virðingu fyrir lögum og reglum og
verr að sér í mannasiðum. Því miður ríkir stundum
svipað ástand annars staðar.
Ein stjórn braut félagið í tvennt og kippti
burðarstólpunum undan því. Félagið varð að athlægi
og ómerkingi, þegar ófaglærðu fólki var gert hærra
undir höfði innan þess en upphaflegum og faglærð-
um leiðsögumönnum. Engin félagsstjórn hefur
komizt í pínlegri aðstöðu af eigin frumkvæði.
Önnur stjórn þverskallaðist og lagði tálma í veg
allra heiðarlegra tilrauna til að breyta þessari
stöðu. Hún afrekaði m.a. að draga boðun fundar um
úrsögn eða veru í ASÍ frá framhaldsaðalfundi
félagsins í apríl til þessa dags og hann
hefur ekki verið boðaður enn þá.
Um miðjan október og spurði formaður
félagsins, hvort ekki væri hægt að sættast á
frekari frestun fundarboðunar vegna
komandi kjarasamninga. Undirritaður kvaðst
sér vera orðið ósárt um flest, sem snertir
þetta félag, en bað formanninn um tölvupóst í
þessa veru. Hann barst ekki fyrr en 2.
nóvember, eftir að erindi um tafarlausa
boðun fundar var sent stjórn félagsins.
Þar sem pistill af þessu tagi virðist
ólíklegur til að birtast óritskoðaður í fréttabréfi
félagsins, telur undirritaður nauðsynlegt að koma
honum á framfæri í almennum fjölmiðli, svo að hann
berist sem flestum okkar íhlutunarlaust.
Félagar, sem hafa nennt að fylgjast með framvindu
réttindabaráttu okkar, vita, að úrsögn úr ASÍ er
leiðsögumönnum nauðsynleg til framdráttar. Veran
þar varð til þess, að meðvitundarlausri stjórn tókst að
opna öllum aðgang að félaginu án samráðs við kóng
eða prest. Mjög er efast um lögmæti þess gernings og
lögfræðingaálit styður efann. Félagar eru hvattir til
að leggja viðsnúningi lið og sækja fund um þetta mál,
ef hægt verður að töfra fram fundarboðun.
Höfundur er leiðsögumaður.
Hvað er það og hvar er það?
HÁSKERPA
HEIM Í STOFU
WWW.SVAR.IS - SÍÐUMÚLA 37 - SÍMI 510 6000
MIRAI 32” LCD háskerpusjónvarp
79.900-
TILBOÐ
Í
tarlegar fréttaskýringar í síðustu viku um afmarkaða þætti í
einkavæðingu orkugeirans á Íslandi vekja fleiri spurningar en
svör. Það var hárrétt hjá Hannesi Smárasyni í FL-grúppunni
að greina vandamál GGE og REI svo að samrunasamningur-
inn stæðist þar til annað kæmi í ljós, vandi borgarstjórnar
væri hik, stjórnunar- og stjórnsýsluvandi. FL-grúppan seilist leynt
og ljóst inn í eignarhald og umsýslu á jarðorku hér á landi til að
geta hert sókn sína í Kína, Bandaríkjunum, Indónesíu og víðar.
Ef litið er yfir blaðaumfjöllun um einkarekstur í orkugeiranum
undanfarin ár vakna ósjálfrátt grunsemdir um að þar hafi margt
farið saman og hending ein ráði ekki: lög eru sett um samkeppni,
hlutafélög stofnuð um orkuveitur, smærri veitur keyptar upp af
stærri, hlutur sveitarfélaga í Landsvirkjun seldur á undirverði,
Landsvirkjun selur hlut sinn GGE í reyndasta útrásarfyrirtækinu,
Enex sem OR á enn hlut í. Samrunaferli GGE og REI er smurt með
kaupréttarsamningum þannig að samningurinn er ógildur í fljót-
ræðinu. Eins og Megas kvað: Formsatriði var ekki fullnægt.
Óþarfi er að dvelja hér við tvískinnung sjálfstæðismanna til
þátttöku í einkarekstri og heldur óklára afstöðu Samfylkingarinnar
– enn síður hið furðulega sjálfstæði stjórnenda OR til að hygla
sjálfum sér – öll sú endaleysa hefur veikt pólitíska fulltrúa í borgar-
stjórn mikið og mun líklega kosta einhverja embættismenn ferilinn
í opinberri þjónustu eftir stjórnsýsluúttekt. Vaknar sú spurning
hvort fólk sem vasast hefur í pólitík eigi eitthvað í harðsnúna karla
úr einkageiranum. Í samanburði við jaxla eins og Hannes verða
blíðlyndir borgarstjórnarmenn eins og börn í höndum misindis-
manna: heltekin af Stokkhólmseinkenninu.
Kyndugur í öllu þessu óskýra ferli er hlutur Bjarna Ármanns-
sonar: hann gengur úr Glitni með úttroðna vasa og hefur þá lagt
línurnar um sérstaka orkudeild í þeirra húsum og bankinn sett fé í
GGE, væntanlega undir vakandi auga hans. Áður en varir dúkkar
hann upp í REI sem aðalfjárfestir og stendur hratt fyrir samruna
við GGE sem stórir hluthafar í Glitni eiga. Það er mikil peningalykt
í loftinu, fnykur, eins og þegar Geir gamli bræddi grútinn og Reyk-
víkingar þekkja.
Og nú hika sveitarfélögin á Suðurnesjum að nýta forkaupsrétt
sinn í Hitaveitu þar. Hvar skyldu þau vera með viðskipti? Hafa
bankar slík tök á sveitarstjórnum að þær verða að lúta hagsmunum
hluthafa bankanna í óskyldum rekstri?
Eign í íslenskum orkufyrirtækjum gefur einkafyrirtækjum for-
skot á erlendum mörkuðum. En þær fjárfestingar þurfa þolinmóða
sjóði og getur brugðið til beggja vona. Þátttaka opinberra aðila í
slíkum ævintýrum gæti veitt aðgang að þolinmóðu fjármagni með
lægri ávöxtunarkröfu en heimtuð er víða annars staðar. Eru skatt-
greiðendur til í þá lánastarfsemi?
Kapphlaupið um einkavæðingu orkugeirans er langhlaup. Verst
er að ekki er alveg ljóst hverjir er liðstjórar í keppnisliðunum,
hverjir setja takmörkin eða ráða reglunum, né hverjir eru styrktar-
aðilar í því maraþoni.
Um vélar og
vélamenn
Samkvæmt frétt BBC hinn 23. október hefur magn koltvísýr-
ings í andrúmsloftinu aukist
hraðar en Vísindanefnd Samein-
uðu Þjóðanna um loftslagsbreyt-
ingar gerði ráð fyrir. Aukningin
er 35% hraðari en á síðasta
áratug 20. aldarinnar og er
einkum rakin til hagvaxtar í Kína
og öðrum fjölmennum ríkjum.
Einnig hefur nýting á hverjum
olíulítra minnkað hvað sem líður
fagurgala bílaframleiðenda.
Aukin losun gróðurhúsaloft-
tegunda skýrir þó ekki nema
17% af þessari tölu. 18% prósent
eru til komin vegna minnkandi
getu jarðarinnar til að binda
kolefni.
Það þarf með öðrum orðum að
gera miklu betur – á öllum
vígstöðvum. Það þarf að auka
þrýstinginn á bílaframleiðendur
og herða leitina að öðrum
orkugjöfum. Það þarf að minnka
losun, það þarf að auka bindingu.
Og það þarf að vernda regnskóga
en skógareyðing veldur um 25%
af losun kolefnis árlega.
Ekki er nóg að binda kolefni
með skógrækt eins og manni
virðist að Íslendingar séu að
reyna að telja sér trú um að dugi,
með hinum undurþægilegu
aflátsbréfum sem kennd eru við
Kolvið: um leið og við endur-
heimtum mýrlendi og gróður-
setum tré þar sem það á við
þurfum við að hætta að aka um á
pallbílum og jeppum og öðrum
eyðslufrekum bílum nema brýna
nauðsyn beri til.
Ýmislegt bendir til þess að
vitundarvakning sé að verða um
allan heim, sem birtist í smáu og
stóru: til dæmis áhuga ýmissa
Asíuþjóða á að nýta jarðvarma-
orku, sem gæti orðið að veru-
leika með atbeina Íslendinga ef
menn hér hætta að vera svona
miklir endemis klaufar við að
stofna fyrirtæki.
Vottur um þessa vakningu voru
friðarverðlaun Nóbels til handa
Loftslagsnefnd Sameinuðu þjóð-
anna og Al Gore fyrir málflutning
hans og einkum myndina An
Inconvenient Truth. Víða var þessu
fagnað en Íslandsdeild Repúblík-
anaflokksins brást ókvæða við.
Hannes Hólmsteinn Gissurarson
hóf ritun greinaflokks þar sem
hann komst að þeirri niðurstöðu að
okkur bæri að láta reka á reiðanum
og ekki fara í björgunarbátana fyrr
en öruggt væri að við færumst. Og
Egill Helgason taldi Al Gore í hópi
óverðugustu verðlaunahafa allra
tíma í pistli á heimasíðu sinni; fékk
svo Hannes Hólmstein í þátt til sín
sem sérlegan sérfræðing og ráðu-
naut í loftslagsmálum.
Málflutningur þessara nýkóna
einkennist af stöðugu undanhaldi
en þó er barist um hvert hús. Svona
skrifa þeir:
1) Ég má alveg segja þetta þó
það sé kannski rangt og fólk sem
andmælir mér er haldið pólitískri
rétthugsun og vill ritskoðun og
bókabrennur.
2) Það er ekkert að hlýna í
veröldinni.
3) Þó að það sé að hlýna í
veröldinni þá er það ekki vegna
gróðurhúsaáhrifa heldur eru þetta
bara eðlilegar sveiflur.
4) Þó að það sé að hlýna í
veröldinni vegna gróðurhúsaáhrifa
þá er hlýnunin góð vegna þess að
okkur líður vel í sólbaði og
gróðurinn vex hér hjá okkur.
5) Þó að hlýnunin sé slæm er of
seint að bregðast við. Það er of
dýrt að hætta að nota olíu og nær
að einbeita sér að því að útrýma
hungri.
6) Ég má alveg segja þetta.
Og svo framvegis: umfram allt
úrtölumenn. Rök sín og málflutn-
ing þiggja þeir einkum frá vísinda-
menntuðum málaliðum banda-
rískra olíurisa, en ástríðan í
málflutningnum virðist vakin af
löngun til að vera á móti einhverju
ímynduðu „vinstra liði“.
Gagnrýnin hugsun er vissulega
meðal dýrmætustu eiginleika í
mannlegu félagi og virðingarleysi
við andleg og veraldleg yfirvöld
svo sannarlega líka höfuðdyggð.
En þegar vísbendingar hrannast
upp um þann voða sem í vændum
kann að vera þá hlýtur maður að
spyrja sig hversu ábyrgur sá
þjóðfélagsrýnir sé sem lætur
stjórnast af allt að því barnalegum
mótþróa í garð einhvers sem hann
kallar „pólitískan rétttrúnað“ og
hugsar málið fyrst og fremst út frá
sinni eigin stöðu í stigveldi
umræðunnar.
Það er brýnt að ná málinu úr
skotgröfum vinstri og hægri því að
sjálfsögðu þarf að nýta kraft og
hugkvæmni einkaframtaks og
markaðslausna í samstarfi við
opinbera aðila. Engum dettur í hug
að telja snjóflóðavarnir eitthvert
prívatmál vinstri manna. Ég man
líka eftir sannfærandi greinum
gegn bílbeltanotkun á sínum tíma.
Sökum kunnuglegrar tilhneig-
ingar til að breyta andmælendum
jafnharðan í óða bókabrennara og
kuflklædda pólitíska rétttrúnaðar-
menn er rétt að taka fram að Egill
Helgason og Hannes Hólmsteinn
Gissurarson hafa að sjálfsögðu
fullan rétt til að halda fram
úrtölum sínum...
Þeir mega alveg segja þetta – en
það er ekki heilagur réttur þeirra
að við tökum mark á þeim.
Úrtölumenn