Tíminn - 12.07.1981, Blaðsíða 2

2
Sunnudagur 12. júli 1981
tónlistartímarítlð
GUNNAR ORMSLF.V á m
GRÓSKAIISLHNSKU ROKKl *
SÖNGVAKEPPN! SJÖNVARPSINS
BÍTLAGRÚSK t\
UMPlANÓSTILHNGU , V
FJALLAÐ UM JAZZVAKNINGU, ■ v *
SATT, VlSNAVlNI, MUSICA NOVA. ^
HUÓÐRITUNARVALKOSTI
OG PEGARIYR5TU ERIiiNDU ' "
JAZZHIJÓMSVEITIRNAR KOMU TIL ÍSLANDS
PLÖTl JDÖMAR OG BJÖSSl THOR i SPJAIXAB ClG HLUSTAÐ
■ Fyrsta hefti tónlistartimaritsins „TT”, sem Lystræninginn
stendur m.a. aö.
Ljós
vikunnar
■ Nýr þáttur hefur nú göngu
sina I Helgar—Timanum. Hann
heitir „Ljós vikunnar” og viö
ætlum aö verölauna þá sem að
okkar dómi eiga þaö skiliö...
Vænta má aö „Ljós vikunnar”
veröi aöallega valiö uppúr blöö-
unum og þaö tók okkur ekki
langan tima aö velja „Ljósiö”
þessa vikuna. Hin glæsilegustu
verölaun — kerti — hlýtur aö
þessu sinni Gestur Guömundsson,
fréttaritari Þjóöviljans I Kaup-
mannahöfn, fyrir snilldarlega
lýsingu sina á Islendingahátfö,
sem fór fram þar I borg þann
sautjánda júni. Grein Gests* sem
ber heitiö „Rokksirkus Jónas og
Nonna Sig”, hefur allt þaö til aö
bera sem prýða má „Ljós vik-
unnar”: frábæran stil, skýra
hugsun og djarfleg efnistök. Viö
skulum gripa niöur i greininni.
„Ef Jónas Hallgrimsson og Jón
Sigurösson væru uppi I dag, væri
sá fyrrnefndi pönkari og sá siöar-
nefndi á kafi i að meika það sem
rokksöngvari! Sautjánda júni
stóöu þeir báöir, ásamt Tómasi,
Konráöi og hinum krökkunum, á
sviöi Salthússins i Kaupmanna-
höfn. Hópur af islenskum skap-
andi listamönnum I Höfn haföi
tekiö sig saman um aö smala
landanum saman til þjóöhátiöar-
skemmtunar...
Sennilega hafa margir hugsað
hið sama: hvilik nautn hlýtur það
aö vera að geta notaö kroppinn á
þennan hátt. Og viö sem sátum
næst dansgólfinu fengum smáfor-
smekk aö lifsgleöi trúösins með
þvi aö dansa hringdans með
Kröku i lokin...
Eftir mikið japl og jaml og fuð-
ur með hljómflutningstækin
komu Utangarðsmenn sér fyrir J
á sviðinu til að skekja fólk inni'
rétta þjóðhátiðarstemmningu.
Kaupmannahafnarbúar höföu
vitaskuld beöiö spenntir eftir að
njóta ávaxtanna af fslenskri
rokkmenningu og þegar hljóöið
var loks komiö i lag var enginn
svikinn. Þrátt fyrir þreytu og
hungur langra feröalaga, þrýstu
Utangarösmenn sér upp I bana-
stuö, svo aö svitalyktin breiddist
út um dansgólfið....
Þegar viö horfum og hlustum á
slika sköpun, þar sem ímynd-
unarafliö og lifsgleöin fer langt út
fyrir sin daglegu mörk, — og þó
einkum þegar viö veröum þátt-
takendur i dansinum og fjörinu,
— þá erum viö örlltlu nær um þaö,
hvaö i þvi felst aö berjast fyrir
fegurra mannlifi:
Þvi erindiö er viö
allt heila liöit
sem leiöist rullan og
meikar ei sviöiö:
Upp meö stælinn og til
I tuskiö
— rokk er betra en
fúl tæm djopp
(Kamarorghestar)”
Gestur Guömundsson getur
vitjaö verölauna sinna, sem er
einsog áöur segir kerti mjög
ljósríkt, á skrifstofu Tlmans,
Slöumúla 15.
■ Hvar er Lystræninginn?
Blaöamaöur fór aö leita að hon-
um um daginn og fann hann
hvergi. Þvi var ekki úr vegi aö
hringja I Vernharð Linnet,
kennara og primus mótor „menn-
ingarrenesansins” á Þorlákshöfn
sem hefur staöiö aö útgáfu þessa
lifseiga „neðanjarðar”-timarits.
— „Lystræinginn kom siöast út
fyrir jól, I desember”, segir
Vernharöur, „en nú er aö koma
nýtt hefti I næstu viku. Viö
gefumst aldrei upp.”
Hvaö veröur i þessu hefti?
— „Þaö veröur meö
heföbundnu sniöi, þarna eru
sögur eftir Jón frá Pálmholti og
Eirik Brynjólfsson. Ljóð eftir
Sjón og Bjarna Bernharð, sem
sagt, menn sem hafa verið
viöriönir útgáfuna lengi vel. Aftur
á móti hyggjum viö á breytingar I
næstu heftum. Þau verða
eingöngu um leikhús og veröa
unnin af leikhúsfólki. Þaö er
ennþá á umræöustigi, en mun
eðlilega fjalla mestanpart um
islenskt leikhús. Svo höldum viö
áfram aö birta leikrit, veröum
áfram eini vettvangur fyrir
leikrit á prenti. hérlendis. Að
þessu verkefni munu helstir
vinna Þorsteinn Marelsson, Jón
Viöar Jónsson og ungir leikarar
sem margir hverjir eru tengdir
Alþýöuleikhúsinu.”
Meira?
„Já, svo má geta þess aö viö
erum útgáfuaöili aö tónlistar-
timariti, „TT”, ásamt Djass-
vakningu, Satt og Visnavinum og
höfum einnig hug á aö Musica
Nova sláist Ihópinn. Fyrsta heftiö
kom út nú um helgina og að auki
eru ráögerö tvö hefti i viöbót á
þessu ári. Tímaritinu er ætlaö aö
fjalla um tuttugustu aldar tónlist
á sem breiöustum grundvelli, viö
treystum okkur ekki aftur I þá
nltjándu. Ég er ritstjóri þessa
blaös, en ásamt mér vinna aö
þessu Aöalsteinn Asberg Sig-
urösson, Rlkharöur Orn Pálsson,
Sigurjón Jónsson, Aagot Óskars-
dóttir og fleiri.”
„Þaö má ekki gleyma „Losta-
fulla ræningjanum”, erótíska
bókmenntatlmaritinu okkar. Þaö
kom eitt hefti út I fyrra og nú er
annaö i prentun meö sögum ettir
„Þá sagði ég til mín
— Þórunn Sigurðardóttir hefur skrifað leikrit um
Guðrúnu Osvífursdóttur
■ „Leikritið mitt er um
Guðrúnu Ösvíf ursdóttur og
hennar líf — vinnuheitið er
/,Guðrún". Ég byrjaði á
því í vetur án þess að
nokkur vissi og skrifaði
drög sem ég lagði síðan
fyrir leikhúsráðið í Iðnó
án þess að geta nafns. Ég
var í dálítið óþægilegri að-
stöðu þar sem ég er jú gift
öðrum leikhússtjóranum,
Stefáni Baldurssyni. Nú,
þessi drög vöktu athygli
niðri í Iðnó og ég var beðin
um að senda inn skrifaðar
senur sem ég gerði og það
var ekki f yrr en að leikhús-
ráðið hafði lýst frekari á-
huga sínum að ég sagði til
mín."
Þórunn Sigurðardóttir,
leikari, er til viðtals. Ég
spurði hvort hún hefði
skrifað nokkuð áður.
„Já, ég hef gert töluvert af þvi
en ekki I þessu formi. Viö út-
skrifuöumst saman úr leikskóla:
ég, Kjartan Ragnarsson og Jón
Hjartarson og skrifuöum til
dæmis saman leikrit sem hét
„Einu sinni á jólanótt”. Siöan hef
ég mjög oft tekiö þátt i ýmiss
konar hópvinnu meö leikrit, ég
hef þýtt og skrifaö sitthvaö fleira,
en aldrei lagt út I heilt leikrit ein-
sömul áöur. Síöan las ég Laxdælu
á nýjanleik nú I vetur oa varö
eiginiega furöu lostin yfir þvi aö
ekki haföi verib skrifaö leikrit
upp úr henni áöur. Aö visu hét
fyrsta leikritiö sem kona skrifaöi
á Islandi „Vig Kjartans Ólafs-
sonar” — þaö skrifaöi Júliana
Jónsdóttir 1886— svo þaö hefur
áöur . , veriö unniö meö þetta
tema en mér fannst alveg kjöriö
aö skrifa út frá sögunni umfangs-
meira verk. Eftir aö Iönó haföi
lýst áhuga sinum sótti ég um
þriggja mánaöa starfslaun og
fékk þáu nú I vor en þá haföi ég
þegar ráöiö mig til aö sjá um
Sunnudagsblaö Þjóöviljans svo
ég ákvað aö geyma mér launin til
haustsins. 1 rauninni er ég búin
meö mest alla grunnvinnu en á
eftir aö hreinrita og snurfusa
verkiö til.”
— Hvaöa tökum tekurðu efnið I
þessu leikriti?
„Ja, það segir sig auövitaö
sjálft aö Laxdæla er svo flókin og
mannmörg að þaö er ómögulegt
aö setja hana eins og hún leggur
sig á svið. Ég verö þvi aö nota
sérstaka leikhúsaðferð til að þaö
sé kleift aö koma efninu fyrir:
stilfæri umgjöröina mikiö, nota
músik og svo framvegis. Þetta
kemur þannig út aö þaö eru fjórar
konur og fjórir karlar og auk þess
einn söngvari sem raunverulega
sega segja söguna.”
— En hvaö er þaö sem þú
leggur mesta áherslu á uppúr
Laxdælu? Er það sjálft dramaö
eöa þá staöa kvennanna I
sögunni?
Konusaga eða ástarsaga
„Ja, þvl get ég nú eiginlega
ekki svaraö. Vonandi hvort-
tveggja. Ég hef velt þessu efni
mikiö fyrir mér, leitað til fjölda
heimilda og ég sé þetta á minn
hátt. Áhorfendur verða svo að
dæma. Það er fleira I þessu en
einungis hlutur Guðrúnar
ósvifursdóttur: Þarna koma
fleiri konur viö sögu, þetta gerist
á tlma er mætast heiöni og kristni
og þaö er fjallaö um vináttu — I
þessu tilfeíli vináttu fóstbræðr-
anna Kjartans og Bolla.”
— Er þetta skemmtileg vinna?
„Óskaplega skemmtileg. Þaö
kemst ekkert annaö aö hjá mér
núna. Eins og ég sagöi áöan finnst
mér löngu timabært að þetta
komist á svið og svo er nú heldur
ekki fráleitt aö konur fari eitt-
hvaö að glingra meira viö leik-
ritun...” —ij
■ Þórunn Sigurðardóttir: „Ég varö furöu lostin yfir þvi aö ekki
haföi' veriö skrifaö leikrit uppúr Laxdælu áöur.”
LYSnTRÆNINGINN
ENN AKREIKI
— símað í Vemharð Linnet
islenska og erlenda höfunda. Nei,
menn virðast ekki vera feimnir
aö leggja nafn sitt viö erótik,
a.m.k. á meöan þeir telja sjálfir
aö hún hafi bókmenntalegt gildi.
Þarna er t.d. saga eftir Eyvind
Eiriksson islenskufræöing. Þetta
má flokka undir hámenningar-
klám.”
Hvernig gengur ykkur svo aö
gefa út bækur?
„1 fyrra vorum við ekki með
nema eina bók, danska unglinga-
bók eftir Hans Hansen. Satt aö
segja kollsigldum við á bókaút-
gáfunni, enda gáfum viö aöallega
út ljóð og leikrit, en slikt er eins
og þú veist ekki arövænlegt hér á
landi. En viö erum ekki a þeim
buxunum að hætta við svo búið. í
haust veröum viö a.m.k. meö
tvær bækur, siöustu bókina I
naflaseriunni eftir Hans Hansen
og smásagnasaín eftir dönsku
skáldkonuna Vitu Andersen,
„Haltu kjafti og vertu sæt.”
Hvernig liður þá fjarhagnum
hjá svona stórhuga fyrirtæki?
„Ja, vitaskuld eigum viö I eiiifu
basli meö peningamálin. Svona
útgáfa er ekki hugsanleg hér á
landi nema á amatör basis, viö
erum þrir með þetta og það má
segja aö þetta taki allan okkar
fritlma, og viö erum ekki aö þessu
til aö hagnast. Þaö væri mjög
æskilegt aö fyrirtæki eins og þetta
gæti haft fastan mann I starfi,
þetta er vart framkvæmanlegt
ööruvisi.”
En Lystræninginn heldur samt
áfram að gefa út bókmenntir sem
eiga uppdráttar á almennum
markaöi hérlendis. Þaö er enginn
uppgjafartónn i Vernharðí Linnet
og þvl engin ástæða til að ætla sem hann er bókelskur tónvis
annað en Lystræninginn eigi ellegar lostafullur
langa lifdaga fyrir höndum, hvort _ h