Fréttablaðið - 15.05.2008, Blaðsíða 22

22 15. maí 2008 FIMMTUDAGUR
hagur heimilanna
NEYTENDAMÁL „Þetta er ágætis við-
urkenning og ég er ánægður með
hana, en mesta viðurkenningin er
samt sú að fólk lesi Okursíðuna og
sendi inn dæmi,“ segir Dr. Gunni,
fyrsti handhafi íslensku neytenda-
verðlaunanna.
Dr. Gunni hefur síðustu átta
mánuði haldið úti netsíðu sem er
tileinkuð okri af öllu tagi. Alls hafa
birst 600 dæmi á síðunni, sem gerir
tvö og hálft okurdæmi á dag frá
því síðan var stofnuð. Hann segir
fólk á förnum vegi tengja sig mikið
við þessa síðu. „Í búðum er ég oft
spurður hvort mér þyki verðlagið
á hinu og þessu vera okur. Um dag-
inn lækkaði afgreiðslumaður í
fiskbúð verðið um hundraðkall því
hann vildi ekki lenda á okur-
síðunni, þannig að ég hef stórgrætt
á þessu nú þegar,“ segir hann og
glottir.
Dr. Gunni fór hörðum orðum um
þá aðila sem hann telur bera
ábyrgð á okri í þakkarræðu sinni í
gær. Kallaði hann þá meðal annars
okurhyski og bölvað helvítis pakk.
„Það þarf að vekja hina sofandi
neytendur til lífsins,“ segir hann.
„Fólk verður að vera vakandi og
láta ekki fara illa með sig. Ef þú
vilt ekki láta okra á þér þá verður
ekki okrað á þér.“
Björgvin G. Sigurðsson við-
skiptaráðherra segir Dr. Gunna
vel að verðlaununum kominn.
„Gunni hefur vakið marga til vit-
undar um mikilvægi neytenda-
mála síðustu misserin. Þessi verð-
laun endurspegla það, auk þess að
vera hvatning til áframhaldandi
góðra verka,“ segir Björgvin. - kg
Dr. Gunni fékk íslensku neytendaverðlaunin afhent á Grand Hótel í gær:
Vekja þarf hina sofandi neytendur til lífsins
Lára Björg
Björnsdóttir,
sérfræðingur hjá
Landsbankanum,
lumar á dásemd-
ar húsráði sem
sparar ómælda
vinnu fyrir jól og
páska. „Í stað
þess að fægja silfrið legg ég álpappír í
vaskinn og strái matarsóda í botninn.
Legg síðan silfrið í vaskinn – tappinn
er auðvitað í – og helli soðnu vatni
yfir (alls ekki nota heita vatnið!). Þá
set ég plötu yfir vaskinn og læt silfrið
liggja í hálftíma. Við það myndast
efnajafna sem gerir silfrið líkt og
nýtt og skínandi eins og eftir tveggja
klukkustunda puð við að fægja.“
GÓÐ HÚSRÁÐ
MATARSÓDI Í VASKINN
■ Lára Björg Björnsdóttir gerir silfrið
tandurhreint á hálftíma
„Ég held að verstu kaup sem ég hef gert hafi
verið þegar ég keypti Rainbow ryksugu. Kaup-
in vildu þannig til að það kom sölumaður
heim til mín og seldi mér þetta tryllitæki
á raðgreiðslum. Þetta var óþjálasta og
ömurlegasta ryksuga sem ég hef á ævi
minni eignast en ég varð að kaupa
hana því ef ég hefði ekki gert það
væri hann ábyggilega enn heima
hjá mér,“ segir Anna Fjóla
Gísladóttir ljósmyndari þegar
hún er spurð um bestu og
verstu kaup ævi sinnar.
„Þetta var sölumaður
dauðans og lífsreynslan að
sitja uppi með hann skelfileg,
enda hélt ég að hann ætlaði
að flytja inn til mín þegar
hann kom, hann var með
svo mikið af töskum. Ryksugan er sem betur fer
löngu komin á haugana.“
Minningarnar um bestu kaupin kalla þó
fram öllu ljúfari mynd í huga Önnu Fjólu.
„Ég hugsa að ljúfustu og fallegust
kaup sem ég hef gert hafi verið þegar
ég tók myndir í bók fyrir Sæmund
Valdimarsson myndhöggvara. Í staðinn
fyrir greiðslu fékk ég styttu að launum.
Það er hlutur sem er mér mjög
kær.
Vitanlega gæti ég rifjað upp
og röflað um einhver kaup á
borð við gamlan bíl sem entist
vel og svona, en þegar ég
hugsa til þeirra hluta sem ég
myndi síst vilja vera án þá
kemur þessi stytta upp í hug-
ann. Hún fylgir mér svolítið.“
NEYTANDINN: ANNA FJÓLA GÍSLADÓTTIR LJÓSMYNDARI
Lífsreynsla með ryksugusala skelfir
Kr
ón
ur
80
9
89
9
76
4
1999 2003 2007
Útgjöldin
> Meðalverð á vínarpylsum á landinu öllu í maí 1997-2007.
HEIMILD: HAGSTOFA ÍSLANDS
Ný skýrsla Félagsvísinda-
stofnunar Háskóla Íslands
leggur til að bætt neytenda-
fræðsla Íslendinga verði
sett í forgang. Einkum sé
mikilvægt að fræða ung-
menni á táningsaldri um
neytendamál, þar sem sá
aldurshópur sé sá líklegasti
til að nota neysluvarning til
að styrkja sjálfsímynd sína.
„Bætt neytendafræðsla myndi
sannarlega hjálpa til við að draga
úr skuldum sem eru tilkomnar
vegna vankunnáttu og efnishygg-
ins gildismats, eða lífskapphlaupa-
skuldum,“ segir dr. Ragna B.
Garðarsdóttir, verkefnastjóri hjá
Félagsvísindastofnun Háskóla
Íslands. Ragna er einn höfunda
skýrslunnar, sem unnin var fyrir
viðskiptaráðuneytið og fjallar um
stöðu neytendamála á Íslandi.
Í skýrslunni segir að brýnt sé
að auka skilning kennara á mikil-
vægi víðtækrar neytendafræðslu
og bæta úr skorti á kennsluefni
um neytendamál. Enn fremur
kemur fram að á hafi skort að
sérhver skóli í landinu taki neyt-
endafræðslu föstum tökum og
innleiði í stundaskrá sína.
Neytendafræðsla fellur undir
lífsleiknikennslu í íslenskum
skólum. Aðalnámskrá grunnskóla
í lífsleikni frá 2007 kveður á um
ýmsa neytendafræðslu sem nem-
endur eiga rétt á, og í aðalnáms-
krá framhaldsskóla kemur fram
það lokamarkmið að nemandinn
„...verði meðvitaður um ábyrgð
sína sem neytandi í flóknu og
margbreytilegu samfélagi.“ Þetta
þykir höfundum skýrslunnar afar
opið orðalag sem leggi ekki skýr-
ar línur um í hverju fræðslan
skuli fólgin. Einnig kemur fram í
skýrslunni að þrátt fyrir ágæt
markmið séu líkur á því að neyt-
endafræðslu í íslenskum skólum
sé ábótavant.
Þá er verulega fundið að fram-
boði á kennsluefni um neytenda-
mál í íslenskum skólum. Ragna
segir nauðsynlegt að sá hluti
verði ekki út undan í kennslunni.
„Það er ekki nóg að kenna bara
bókhald, það þarf líka að kenna
fólki að greina á milli þess sem
það langar í og þess sem það þarf.
Það er hluti af fræðslunni, að inn-
ræta ákveðin lífsgildi hvað varð-
ar þessa neyslu, rétt eins og við
viljum innræta börnunum okkar
ákveðin lífsgildi hvað varðar
neyslu á fíkniefnum eða hollum
mat.“ kjartan@frettabladid.is
Fræða þarf unglinga
betur um neytendamál
NEYTENDAFRÆÐSLA Í skýrslu Félagsvísindastofnunar segir að brýnt sé að auka skiln-
ing kennara á mikilvægi víðtækrar neytendafræðslu.
Nú er einhliða gjalddagi korthafa hjá
Visa 2. hvers mánaðar en lengi vel
gátu korthafar valið hvort þeir vildu
borga mánaðarlegan Visa-reikning-
inn 2. hvers mánaðar eða 15. hvers
mánaðar. Hjá Valitor hf., sem áður hét
Visa Ísland, fengust þær upplýsingar
að lengi hefði legið í loftinu að fella
niður annan mánaðarlega gjalddag-
ann. Hér áður fyrr hafi ákveðnir hópar
fengið launin sín greidd um miðjan
mánuðinn og því hafi valreglunni
verið komið á. Þeim aðilum sem
nýttu sér þessa þjónustu hafi svo
fækkað og töldu þeir undir lokin
tæplega þrjú prósent af kúnnahópi
fyrirtækisins.
Visa fellir niður gjalddaga
Skógarhlíð 18 • sími 595 1000
Akureyri • sími 461 1099 • www.heimsferdir.is
Auglýsingasími
– Mest lesið
HANDABAND Björgvin G. Sigurðsson viðskiptaráðherra óskar Dr. Gunna til hamingju
með verðlaunin. Ráðherra sagði Dr. Gunna hafa vakið marga til vitundar um mikil-
vægi neytendamála síðustu misserin. FRÉTTABLAÐIÐ/VILHELM