Fréttablaðið - 11.08.2008, Blaðsíða 16

16 11. ágúst 2008 MÁNUDAGUR
timamot@frettabladid.is
MERKISATBURÐIR
117 Hadríanus verður keisari
Rómar.
1580 Katla gýs.
1794 Sveinn Pálsson og maður
með honum ganga á Ör-
æfajökul og var þetta
önnur ferð manna á tind-
inn svo vitað sé.
1951 Á Bíldudal er afhjúpað-
ur minnisvarði um Pétur
J. Thorsteinsson verslun-
ar- og útgerðarmann og
konu hans Ásthildi.
1960 Tsjad hlýtur sjálfstæði frá
Frakklandi.
1973 Austurstræti í Reykjavík
er gert að göngugötu til
reynslu.
1979 Flak af Northrop-flugvél
sem nauðlenti á Þjórsá
og sökk þar 1943 er tekið
upp og gefið safni í Nor-
egi.
BRAGI ÓLAFSSON RITHÖFUNDUR ER
46 ÁRA Í DAG.
„Í hanskahólfinu er kort af
veginum fyrir aftan. Og þar
er harðfiskur í poka og brjóst-
sykur.“
Bragi er ljóðskáld, rithöfundur og
tónlistarmaður. Hann var í hljóm-
sveitunum Purrki Pillnikk og Syk-
urmolunum og var einn af stofn-
endum Smekkleysu. Meðal bóka
hans má nefna Sendiherrann.
Snorri Bjarnvin og Ingvar Mar eru
mágar, báðir Jónssynir og báðir flug-
menn. Nú hafa þeir gefið út DVD-
disk með viðtölum við íslenska at-
vinnuflugmenn og viðeigandi mynd-
efni. Spurðir hvernig það hafi komið
til svarar Ingvar fyrst: „Það eru svo
margir flugmenn í fjölskyldunni okkar
– við tveir, pabbi hans Snorra og afi og
fjöldinn allur af frændum og frænk-
um – þannig að þegar stórfjölskyldan
hittist er um fátt annað talað en flug.
Þá eru margar frábærar sögur sagðar
sem okkur langaði að koma á framfæri
ásamt fleirum því þær eru svo áhuga-
verðar að okkar mati.“
Snorri: „Í myndinni sem er aðal-
atriðið á diskinum er fjallað um það
hvernig flugið var og hvernig það er
núna. Okkur fannst mikilvægt að ná
frumkvöðlunum og fá þá til að miðla
því hversu frumstætt allt var framan
af og við hvað var að glíma.
Þarna eru viðtöl við 22 flugmenn
úr öllum íslensku flugfélögunum og
Landhelgisgæslunni. Menn á öllum
aldri. Núverandi starfsmenn og fyrr-
verandi starfsmenn. Viðtölunum
fylgja svo myndir sem lýsa tíðarand-
anum sem fjallað er um og þau viðtöl
sem tekin eru núna eru með glænýjum
myndum sem ég hef tekið af flugvél-
um, fólki og staðháttum.“
Ingvar: „Já, Snorri Bjarnvin hefur
tekið upp mikið efni víða um heim á
sínum ferli sem flugmaður hjá Ice-
landair. Einnig fórum við í gegnum allt
kvikmyndasafn Icelandair og völdum
það besta úr því þannig að helstu gull-
molar safnsins eru í myndinni. Elstu
myndbrotin eru frá 1943 til 1944.
Myndin sjálf er klukkutíma löng en
svo er tveggja tíma viðbót af auka-
efni sem rataði ekki í myndina sjálfa.
Sögurnar sem við fengum voru svo
margar að þær komust
ekki allar í myndina en
okkur fannst þær samt
verða að komast með
á diskinn því þær eru
svo gott efni.“
Snorri: „Það hefur
ekki ýkja mikið verið
fjallað um flugsög-
una frá 1970 en flugið
tekur sífelldum breyt-
ingum þannig að það
sem þykir hversdags-
legt í dag er orðið saga
á morgun. Tökum sem
dæmi að þristarnir
lentu á Fagurhóls mýri
reglulega. Svo hættu
þeir einn daginn og
komu aldrei við aftur.
Þetta er aðalástæð-
an fyrir útgáfunni. Við
vildum varðveita dýr-
mætar heimildir og
umfram allt skemmti-
legar heimildir.“
Þeir félagar segjast
hafa fengið aðstoð við
útgáfuna frá Félagi ís-
lenskra atvinnuflug-
manna, Icelandair og
Flugskóla Íslands, en
hvar getur fólk keypt
svona disk?
Snorri: „Það er hægt að panta hann
í tölvupósti á netfanginu dabbfilms@
gmail.com. Einnig í síma 691 8338 en
upplagið er takmarkað.“
gun@frettabladid.is
SNORRI BJARNVIN OG INGVAR MAR: FYRSTI DISKUR UM FLUGMANNSSTARFIÐ
Hversdagslegt í dag,
saga á morgun
Baden-Powell, hinn
eini sanni upphafsmað-
ur skátastarfs í heimin-
um, kom til Reykjavíkur
þennan mánaðardag
árið 1938. Hann kom
siglandi á bresku skáta-
skipi sem hét Orduna
ásamt eiginkonu sinni
og dóttur og auk þess
464 skátaforingjum frá
Englandi.
Reykvískir skátar tóku
virðulega á móti skáta-
höfðingjanum og fylgd-
arliði hans og að mót-
töku lokinni stigu gest-
irnir upp í bifreiðar sem
fluttu þær að náttúru-
perlunum Gullfossi og
Geysi.
Baden-Powell hafði sem
kunnugt er hrifist af upp-
eldismálum og vildi leysa
börn og unglinga úr viðj-
um stórborganna og kynna
þeim náttúruna. Hann vildi
einnig efla sjálfstraust og
ábyrgðartilfinningu þeirra,
þar taldi hann að það frelsi
og sjálfsábyrgð sem felst í
skátastarfi skilaði meiri ár-
angri en strangur skólaagi.
Hann taldi enn fremur
að flestir væru bara áhorf-
endur í lífinu en ekki virkir
þjóðfélagsþegnar. Það þótti
honum hættulegt.
ÞETTA GERÐIST: 11. ÁGÚST 1938
Skátahöfðingi heimsækir Ísland
SNORRI BJARNVIN OG INGVAR MAR „Við vildum varðveita dýrmætar heimildir og umfram allt skemmtilegar heimildir.“ FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
Þrjátíu ár eru
síðan Júlíus Már
Aðalsteinsson
hóf að rækta
íslensku land-
námshænuna.
Stofninn var nær
útdauður en telur
nú 3.000 fugla.
Fyrir um fjörutíu árum
var stofn íslenskra land-
námshænsna, oft nefnt
haughænsni, nær útdauð-
ur. Þessi fallegi fugl, sem
kom til landsins á 10. öld
með landnámsmönnum
og -konum, hafði þá látið í
minnipokann fyrir ítölskum
frændum sínum sem þóttu
verpa betur.
Árið 1970 tók dr. Stefán
Aðalsteinsson hjá Rann-
sóknarstofnun landbúnað-
arins, RALA, á Keldum til
sinna ráða og safnaði saman
ungum fuglum til ræktunar.
Árið 1978 fékk Júlíus Már
Baldursson ræktandi tíu
hænur og tólf hana frá
RALA og hefur hann allar
götur síðan ræktað stofninn
með miklum myndarskap.
„Íslenska hænan er virki-
lega skemmtilegur fugl og
hver einstaklingur með sinn
karakter eins og það er kall-
að. Fuglinn er mannelsk-
ur og hænist vel að manni
og hægt er að temja hann
og kenna honum ýmislegt,“
segir Júlíus. „Þar að auki
er hann mun harðgerðari
en margir aðrir hænsnfugl-
ar. Fuglarnir hjá mér ganga
lausir og fara
þeir út allan árs-
ins hring ef þeim
svo sýnist.“
Júlíus rækt-
ar landnáms-
hænuna fyrst og
fremst af hug-
sjón, enda land-
námshænsnið mikil-
vægur hluti af menn-
ingararfi okkar að
hans mati. „Þegar ég
byrjaði fyrir þrjátíu
árum var stofninn
kominn niður í 300 fugla í
landinu,“ segir Júlíus. „Nú
telur hann um 3.000 fugla.“
Hægt er að kaupa íslensk
hænsni af Júlíusi og einn-
ig að skoða og fræðast um
fuglinn á bæ hans, Tjörn
á Vatnsnesi í Húnaþingi
vestra. Einnig verður hægt
að skoða fugla hans á Sveita-
sælu 2008, landbúnaðarsýn-
ingu á Sauðárkróki dagana
15.-17. ágúst. „Þar verð ég
með fugla á öllum aldri,“
segir Júlíus. „Þar verður
einnig hægt að sjá unga
skríða úr eggjum alla helg-
ina í sérstökum útungunar-
kassa með glerloki en mér
finnst mikilvægt að börn
læri hvaðan hlutirnir koma.
Margt hefur breyst í sam-
félaginu okkar og það eru
mörg borgarbörn sem sjá
bara egg og mjólk úti í búð
og hafa í raun ekki hugmynd
um hvernig þetta verður allt
til.“
tryggvi@frettabladid.is
Hluti menning-
ararfsins
LANDNÁMSHÆNAN er einstakur fugl en nánasti ættingi hennar er Ísra-
elska bedúínahænan. Hér er Júlíus heima í hlaði með hlut stofns síns.
MYND/ÚR EINKASAFNI