Fréttablaðið - 29.09.2008, Blaðsíða 4

4 29. september 2008 MÁNUDAGUR
EFNAHAGSMÁL Krónan fellur
stöðugt. Forsendur kjarasamn-
inga frá því í vetur eru löngu
brostnar og samningaviðræður
fyrirsjáanlegar í haust. Vöruverð
hækkar og afborganir lána verða
stöðugt erfiðari. Kjararáð hefur
úthlutað stjórnmálamönnum og
embættismönnum launahækkun
afturvirkt til 1. maí. Forystumenn
verkalýðsfélaga segja að almenn-
ingur finni verulega fyrir niður-
sveiflunni.
„Við finnum verulega fyrir
stöðunni í efnahagsmálunum. Alls
staðar í samfélaginu er umræða
um verðlagið og hvernig allt er að
hækka. Við finnum hvernig
skuldir hafa hækkað gríðarlega á
undan förnum málum og sjáum
það á skuldum heimilanna. Þetta
leggst allt á einn tímapunkt og er
þungt á sama tíma og margt annað
í samfélaginu virðist vera í mjög
slæmu ástandi,“ segir Sigurður
Bessason, formaður Eflingar.
„Ég vísa til þess hvernig hluta-
bréfamarkaðirnir hafa verið að
falla. Kallað er eftir aðgerðum en
menn virðast vera ráðalitlir um
hvað eigi að gera. Við söknum
þess mest að ekki skuli vera sest
að alvöru viðræðum um hvernig
skuli spyrnt við fótum í þessari
stöðu,“ segir hann og bendir á að
á sama tíma og fulltrúar Reykja-
víkurborgar geti ekki haldið
borgar ráðsfund hækki Orkuveita
Reykjavíkur gjaldskrána um tæp
tíu prósent og hækkunin sé stað-
fest af iðnaðarráðherra, gjald-
skrá Símans hækki um fjögur
prósent og tryggingafélögin
hækki iðgjöldin.
Henný Hinz, hagfræðingur hjá
ASÍ, segir að fólk sé áhyggjufullt.
„Það fer ekki framhjá neinum að
vörurnar hækka úti í búð. Fólki
blöskrar. Það er slegið og veltir
fyrir sér hvað þetta geti gengið
lengi,“ segir hún. ghs@frettabladid.is
Fólki blöskrar ástandið
Krónan fellur stöðugt, afborganir lána reynast mörgum þungar í skauti og vöruverðið hækkar. Almenningur
finnur fyrir niðursveiflunni. „Ekki fer framhjá neinum aö vörurnar hækka,“ segir hagfræðingur ASÍ.
„Þróunin
er skelfileg.
Heimilin
finna
svakalega
fyrir niður-
sveiflunni,
ekki bara
ég heldur
allir. Lánin
hafa hækkað gífurlega og
öll matvara er komin upp úr
öllu valdi, að ekki sé talað
um verð á flíkum,“ segir
Inger Steinsson útfararstjóri.
„Mér finnst ekkert vera
að gert. Ráðamenn segjast
gera heilmikið en mig lang-
ar til að vita hvað það er.“
Matvara hækk-
að úr öllu valdi
INGER
STEINSSON
„Ég finn
verulega
fyrir niður-
sveiflunni í
þjóðfélag-
inu, bæði
finn ég
það í hærri
lánum á
bílum og
öðrum lánum hjá manni.
Þau hafa hækkað um
hálfa milljón,“ segir Kjartan
Hauksson sjómaður.
„Mér finnst að stjórnvöld
eigi að gera eitthvað í þess-
um málum en þau virðast
ekki vera að gera neitt eins
og er,“ segir hann.
Lánin hækkað
um hálfa milljón
KJARTAN
HAUKSSON
„Mér finnst
niðursveifl-
an alveg
hryllileg. Ég
held að fólk
sé alveg
örugglega
farið að
finna fyrir
niðursveifl-
unni því þetta kemur fram í
afborgunum af reglulegum
lánum, bæði bílalánum og
neyslulánum,“ segir Reynir
Matthíasson verslunar-
maður.
„ Aðgerðir ríkisstjórnar
og Seðlabanka virðast ekki
hafa skilað sér.“
Aðgerðir hafa
ekki skilað sér
REYNIR
MATTHÍASSON
„Fólk er
farið að
finna fyrir
samdrætti í
efnahagslíf-
inu, sérstak-
lega stærri
fjölskyldur,
í helstu
nauðsynj-
um,“ segir Árni Sveinsson,
starfsmaður Verslunarskóla
Íslands.
„Allir eru skuldsettir
þannig að hærri vextir segja
fljótlega til sín,“ segir hann
og treystir því að stjórnvöld
grípi inn í af alvöru. „Mér
finnst lítið koma þaðan.“
Verst fyrir stór-
ar fjölskyldur
ÁRNI
SVEINSSON
Anna Þóra
Óskarsdóttir
hjúkrunar-
fræðingur
telur að
fólk sé farið
að finna
allverulega
fyrir niður-
sveiflunni,
„til dæmis fyrir það fyrsta í
hækkunum á matarverði,“
segir hún.
„Ég er ekki lærð kunn-
áttumanneskja á sviði efna-
hagslífsins og get kannski
ekki svarað því hvort nóg sé
að gert, ég hef ekki skoðun
á því hvað væri hægt að
gera.“
Hærra matar-
verð segir til sín
ANNA ÞÓRA
ÓSKARSDÓTTIR
„Ég hef
mestar
áhyggjur af
afborgun-
um lána.
Fólk er
almennt
mjög
skuldsett.
Vextir eru
háir, sennilega hæstir í
Evrópu, og það er alvarlegt,
sérstaklega þegar húsnæði
er á 100 prósenta lánum,“
segir Monika Karlsdóttir,
starfsmaður á Grensásdeild.
„Fólk vinnur mikið en
strax og það missir vinnu
lendir það í vandræðum.
Ríkisstjórnin er kraftlítil.“
Ríkisstjórnin
er of kraftlítil
MONIKA
KARLSDÓTTIR
„Fólk er
örugglega
farið að
finna fyrir
kreppunni,
sérstaklega
við matar-
innkaup-
in,“ segir
Ágústa
Hólm öryrki. „Svo á að fara
að hækka gjaldskrá heita
vatnsins hjá Orkuveitunni
og það verða fleiri hækk-
anir í haust. Ég á von á
því að afnotagjöld RÚV
hækki.“
Ágústa telur að ekkert
sé gert til að stemma stigu
við þróuninni.
Ekkert gert
við þróuninni
ÁGÚSTA
HÓLM
Þórhildur
Briem,
nemandi í
Verslunar-
skóla
Íslands,
telur að
fólk sé farið
að finna
eitthvað
fyrir kreppunni. Hún bendir
á að nú séu allar vörur mun
dýrari en áður.
„Ég veit ekki alveg hvort
nóg sé gert til að stemma
stigu við þessari þróun,“
segir hún og segist ekki
hafa neinar lausnir á efna-
hagsvandanum á reiðum
höndum.
Allar vörur eru
dýrari en áður
ÞÓRHILDUR
BRIEM
VEÐURSPÁ
Kaupmannahöfn
Billund
Ósló
Stokkhólmur
Gautaborg
London
París
Frankfurt
Friedrichshafen
Berlín
Alicante
Mallorca
Basel
Eindhoven
Las Palmas
New York
Orlando
San Francisco
HEIMURINN
Vindhraði er í m/s.
Hitastig eru í °C.
Gildistími korta er um hádegi.
15°
14°
11°
11°
15°
16°
18°
17°
19°
14°
25°
26°
18°
16°
26°
24°
29°
21°
Á MORGUN
10-18 m/s NV-til og SA-
til, annars 5-13 m/s.
MIÐVIKUDAGUR
13-18 m/s með austur-
ströndinni, annars 5-10.
6
7
6
6
6
8
9
8
8
7
3
9
9
7
9
9
8
3
10
6
7
8
5 3
3
66
1 1
2
5
4
VETRARLEGT
FRAMUNDAN
Nú þegar hann er
lagstur í norðanáttir
fer ört kólnandi,
einkum nyrðra. Strax
á morgun má búast
við frosti á hálend-
inu og hita rétt yfi r
frostmarki norðan- og
austanlands. Á mið-
vikudag kólnar enn
frekar. Fyrir norðan og
austan má því reikna
með slydduéljum og
síðar snjóéljum þegar
líður á vikuna.
Sigurður Þ.
Ragnarsson
Veður-
fræðingur
ÞORLÁKSHÖFN Jón Ólafsson, annar
stofnandi Icelandic Glacial, segist
vilja leggja
rafmagnsjárn-
braut frá
verksmiðju
Icelandic Water
Holdings ehf. í
landi Hlíðar-
enda í Ölfusi
niður að
höfninni í
Þorlákshöfn,
verði höfnin
stækkuð. Þetta kom fram við
opnun verksmiðjunnar síðastlið-
inn föstudag. Ekki hefur verið
ákveðið hvort höfnin verði
stækkuð.
Um fjörutíu manns vinna í
verskmiðjunni sem er í gangi
allan sólarhringinn, en að meðal-
tali eru framleiddar 30.000 hálfs
lítra flöskur á klukkustund. - ag
Jón Ólafsson:
Vill leggja raf-
magnsjárnbraut
JÓN ÓLAFSSON
HVÍTA-RÚSSLAND, AP Hvítrússar
gengu í gær til þingkosninga sem
talsmenn stjórnarandstöðunnar
sögðu stjórnvöld hafa hagrætt
fyrirfram.
Opinber
fyrirheit
forsetans
Alexanders
Lúkasjenkó um
að kosningarnar
yrðu fram-
kvæmdar í
samræmi við
alþjóðlega
staðla væru
marklausar. Í síðustu kosningum
var stjórnarandstæðingum
bannað að bjóða fram.
Alls öttu 263 frambjóðendur,
þar af 70 frá stjórnarandstöðunni,
kappi um 110 sæti á þjóðþinginu í
Minsk. - aa
Kosið í Hvíta-Rússlandi:
Stjórnarand-
staðan svartsýn
ALEXANDER
LÚKASJENKÓ
FÓLK „Ég var búinn að fá tvo laxa
fyrir hádegi og við ákváðum að
fleygja frá okkur stöngunum og
drífa í að gifta okkur,“ segir
Guðjón Þór Pétursson, sem nýlega
gekk í það heilaga með unnustu
sinni og veiðifélaga Ólöfu Önnu
Jónsdóttur. Athöfnin fór fram við
Prestastreng í Tinnudalsá, sem til-
heyrir vatnasviði Breiðdalsár.
Guðjón Þór segir að dagurinn
hefði ekki getað verið eftirminni-
legri eða betri. „Við notuðum
hvíldar tímann til að láta pússa
okkur saman. Kunningjafólk okkar
stakk upp á þessu og við létum til
leiðast.“ Guðjón og Ólöf fóru
einskis á mis við að gifta sig í veiði-
húsi austur á landi. Leigutaki
árinnar, Strengir, bauð til veislu
um kvöldið þar sem fram var borið
hreindýrakjöt og humar.
„Þetta er sennilega flottasta
veiðihús við íslenska á og leigutak-
inn var búinn að taka svítuna frá
fyrir okkur. Þar var búið að strá
rósablöðum um allt og okkar beið
kampavín og jarðarber í heitu
súkkulaði. Er hægt að biðja um
meira?“ Guðjón segir þau Ölöfu
eiga allt til alls og söknuðu ekki
gjafanna. „Við fengum reyndar
buffhamar í brúðargjöf. Það var
það eina sem okkur vantaði og
svaramaðurinn minn keypti hann í
Freysnesi á leiðinni í bæinn.“ - shá
Sambýlisfólk til átján ára ákvað að nota hvíldartímann í Breiðdalsá til að gifta sig:
Par pússað saman við Prestastreng
VILT ÞÚ? Séra Gunnlaugur Stefánsson frá Heydölum í Breiðdal sá um vígsluna.
MYND/GUÐJÓN
GENGIÐ 26.09.2009
GJALDMIÐLAR KAUP SALA
HEIMILD: Seðlabanki Íslands
184,1072
GENGISVÍSITALA KRÓNUNNAR
96,57 97,03
177,48 178,34
140,72 141,5
18,858 18,968
16,986 17,086
14,518 14,604
0,916 0,9214
151,55 152,45
Bandaríkjadalur
Sterlingspund
Evra
Dönsk króna
Norsk króna
Sænsk króna
Japanskt jen
SDR