Tíminn - 23.04.1988, Blaðsíða 5

Laugardagur 23. apríl 1988
Tíminn 5
Ársfundur Landsvirkjunar í gær:
Afkoman
mjög góð
Frá ársfundinum í gær. F.v. Halldór Jónatansson, forstjóri Landsvirkjunar, Friðrik Sophusson, iðnaðarráðherra,
Jóhannes Nordal, stjórnarformaður, Gunnar Ragnars, stjórnarmaður og Páll Pétursson, stjórnarmaður.
Tímamynd Pjeíur.
Ársfundur Landsvirkjunar var
haldinn á Holiday Inn í gær. Jó-
hannes Nordal, stjórnarformaður,
flutti ræðu. Halldór Jónatansson,
forstjóri, sagði frá ársskýrslu fyrir-
tækisins og Jóhannes Már Maríus-
son, aðstoðarforstjóri, fluttierindi.
I máli Jóhannesar Nordal kom
fram að afkoma Landsvirkjunar á
síðasta rekstrarári var með besta
móti og að jafnframt hafi tekist að
lækka meðalverð á raforku miðað
við byggingarvísitölu um 5,6% frá
fyrra ári. Raunverð raforku hefur
þá lækkað samtals um 31% sfðan á
árinu 1984.
„Má örugglega þakka þessa
þróun að verulegum hluta heil-
brigðri verðlagningarstefnu, sem
tekin var upp frá miðju ári 1983,“
sagði Jóhannes í ræðu sinni, en það
ár var verðlagshöftum aflétt. Þó
kemur fleira til, svo sem hagstæðari
vaxta- og gengisþróun og stór-
hækkun á orkuverði til álbræðsl-
unnar í Straumsvík, sem samið var
um á árunum 1983-84.
Jóhannes vék að hinum miklu
erlendu skuldum Landsvirkjunar
og hækkandi raunvöxtum af þeim
sem hafa verið mjög ráðandi um
raforkuverð. „Hafa vaxtagreiðslur
einar komist upp í helming út-
gjalda fyrirtækisins á undanförnum
árum. Öruggasta leiðin til þess að
geta lækkað raforkuverð er því að
létta markvisst þennan skulda-
bagga og þau miklu vaxtaútgjöld
sem honum fylgja."
Er stefnt að því að endurgreiða
á hverju ári 5% af útistandandi
skuldum fyrirtækisins. Þannig er
áætlað að lækka megi núverandi
skuldir Landsvirkjunar, sem námu
24,2 milljörðum króna í árslok, um
30% um næstu aldamót.
í umfjöllun um verðlagningu á
raforku kom Jóhannes m.a. inná
jöfnun orkuverðs milli landshluta,
sem hefur verið mikið til umræða
undanfarið. „Ýmsir virðast láta að
því liggja, að Landsvirkjun eigi
hlut að þessu máli og eðlilegt sé,
að hún geri ráðstafanir til þess að
koma hér á betri jöfnuði. Hér er
mikill misskilningur á ferðinni.
Síðan Landsvirkjun tók við
byggðalínukerfinu úr höndum
ríkisins fyrir fimm árum ... hefur
verið fullkomin verðjöfnun á allri
orkusölu Landsvirkjunar síðan í
ársbyrjun 1983.“ Jóhannes sagði
að kostnaður vegn reksturs
byggðalína vægi þungt og væri
honum skipt á notendur eftir
landshlutum þyrfti Landsvirkjun
að fá 88 aurum hærra verð á
Austurlandi enn á Suðvesturlandi
og 72aurum hærraá Vestfjörðum.
„Framlag Landsvirkjunar til að
jafna orkuverð í iandinu er því
mjög verulegt. Sá munur á smá-
söluverði, sem þrátt fyrir þetta er
fyrir hendi milli landshluta, stafar
ekki af verðlagningu Landsvirkj-
unar, heldur mismunandi dreifing-
arkostnaði raforku eftir landshlut-
um. Þann félagslega vanda, sem í
þessu kann að vera fólginn, verður
því ríkisvaldið en ekki Landsvirkj-
un að leysa.“
Halldór Jónatansson, forstjóri
Landsvirkjunar, gerði m.a. annars
grein fyrir fjárhagsafkomu fyrir-
tækisins 1987 í tölu sinni. Þar kom
fram að rekstrarafgangur nam 258
milljónum króna, eða 7,8% af
heildartekjum. Greiðsluafgangur
var um 8,7 milljónir króna. Er
þetta fjórða árið í röð, sem rekstr-
arafgangur er hjá Landsvirkjun
eftir rekstrarhalla í samfellt sex ár.
Með hliðsjón af þessu hefur eig-
endum fyrirtækisins verið greiddur
4% arður af endurmetnum eigin-
fjárframlögum þeirra.
Halldór fjallaði einnig um mögu-
leikana á aukinni stóriðju hér á
landi á næstu árum og nýtingu
orkulinda til útflutnings á rafmagni
innan 10 til 15 ára. Frumhag-
kvæmnisathugun er lokið á bygg-
ingu 180.000 tonna álbræðslu við
Straumsvík og frumathugun á því
hvort það geti verið tæknilega og
fjárhagslega hagkvæmt að flytja út
og selja rafmagn um sæstreng til
Skotlands. „(Það) ríkir vaxandi
bjartsýni á því að hér geti risið ný
álbræðsla á næsta áratug eða svo...
Heimsmarkaðsverð á áli fer nú
hækkandi og áimarkaðurinn í Evr-
ópu þarf fyrirsjáanlega á auknu
framboði að halda eftir 1990,“
sagði Halldór.
Fjárhagsleg hagkvæmni útflutn-
ings á rafmagni gegnum sæstreng
er einnig meiri nú en áður. Stofn-
kostnaður þessa búnaðar hefur
lækkað samtímis því að stofnkostn-
aður orkuvera er nýta kjarnorku,
kol og olíu hefur hækkað verulega.
„Fólk í Evrópu hefur orðið áþreif-
anlega vart við áhrif ntengunar frá
þessum orkugjöfum," sagði
Halldór.
„Breska ríkisstjórnin hefur nú
ákveðið að einkavæða raforkugeir-
ann. Við það opnast raforkumark-
aðurinn á Bretlandi fyrir innfluttu
rafmagni um sæstrengi... Mun
þessi þróun tvímælalaust auka um-
rædda orkusölumöguleika okkar,
en samkeppnin um breska orku-
markaðinn verður fyrirsjáanlega
mjög hörð og yrði þar ekki hvað
síst Frökkum og Skotum að mæta,“
sagði Halldór. JIH
Frá æfingu ■ gær.
Ljosmynd: Guðmundur KR. Jóhannesson.
„Námur“ íslensku hljómsveitarinnar:
Þrettánda öldin ásamt
þremur stórum afmælum
Önnur efnisskráin úr „Námum“
íslensku hljómsveitarinnar, verður
flutt í Bústaðakirkju í dag, laugar-
dag klukkan 14.
Að þessu sinni er það þrettánda
öldin, Sturlungaöldin, sem gerð er
að yrkisefni, og verður Sturla Þórð-
arson, sagnaritarinn mikli, hafður
í öndvegi.
íslenska hljómsveitin, Kristinn
Sigmundsson og karlakórinn
Fóstbræður, undir stjórn Guð-
mundar Emilssonar, frumflytja
verkið „Sturla“ eftir Atla Heimi
Sveinsson við samnefnd og frumort
ljóð Matthíasar Johannessen.
Matthías flytur sjálfur hluta ljóðs-
ins við hljómsveitarundirleik. Á
undan tónlistarflutningi verður af-
hjúpað ntyndverk (skúlptúr) eftir
Hallstein Sigurðsson, myndhöggv-
ara, sem höfundur nefnir Skip
hugans. Myndin á rót sína að rekja
til ljóðs Matthíasar líkt og tónverk-
ið. Þessi þrjú stórfenglegu lista-
verk, ljóðið, myndverkið og tón-
verkið, voru gerð í vetur að tilhlut-
an íslensku hljómsveitarinnar.
En það er fleira sem er markvert
við flutninginn í dag, því tón-
leikunum er einnig ætlað annað
hlutverk. Þeir eru haldnir til heið-
urs þremur íslenskum tónskáldum,
sem eiga merkisafmæli í ár. Þetta
eru þeir Atli Heimir Sveinsson,
Páll P. Pálsson og Þorkell Sigur-
björnsson. Þorkell verður fimm-
tugur, Atli Heimir einnig og Páll P.
verður sextugur. Óþarfi er að telja
upp virðingarverð störf þessara
þriggja tónskálda, en þeir hafa
með margbrotnum störfum sínum
verið vorboðar nútímatónlistar á
íslandi. Anna Guðný Guðmunds-
dóttir, píanóleikari og Sigurður I
Snorrason, klarínettuleikari,
munu flytja Novelette, eftir Atla
Heimi Ljóð eftir Pál P. og Rek
eftir Þorkel. -SÓL
Lítið tengt
kristnitöku
Eins og lesendur sáu í síðasta
blaði okkar var nýjum niðurstöðum
trúarlífskönnunaröuðfræðistofnun-
ar gerð góð skil í viðtali við dr. Björn
Björnsson deildarforseta guðfræði-
deildar. Fyrirsögnin á forsíðu blað-
sins var þannig úr garði gerð að hún
var ekki tilvitnun í það sem Björn
sagði í viðtalinu, heldur dregin upp
á ábyrgð ritstjórnar. Þessu skal hér
komið á framfæri vegna þess að ekki
var með nokkru móti unnt að draga
þá ályktun af fræðilegum niðurstöð-
um könnunarinnar að þær tengdust
kristnitökunni á þann hátt sem marg-
ir lesendur Itafa skilið. Það mun
heldur ekki hafa verið ætlun rit-
stjórnar að draga sögulegar ályktanir
af niðurstöðum könnunarinnar, en
miklu fremur að vekja athygli á
mjög merkilegum tíðindum. Hlýtur
það reyndar að segja sig sjálft að
margt hefur gerst í kirkjusögu okkar
þær aldir sem liðnar eru frá atburðin-
um á Alþingi árið 1000. Látum við í
þessum efnum fræðimönnum eftir
að draga allar fræðilegar ályktanir af
þessum niðurstöðum.
Tíu ár fyrir manndráp:
KYRKTIMANN
MEÐ BINDINU
Svanur Elí Elíasson, 29 ára gamall
verkamaður, var dæmdur í Saka-
dómi Reykjavíkur til tíu ára fangels-
is fyrir manndráp. Hann varð gesti
sínum, Jóhannesi Halldóri Péturs-
syni, að bana hinn 7. nóvember
1987.
Svanur Elí mun hafa verið undir
miklum áhrifum áfengis og lyfja það
kvöld, er til átaka kom milli hans og
hins látna. Svanur Elí herti hálsbindi
að hálsi Jóhannesar, með þeim af-
leiðingum að hann kafnaði. þj
Aldraður maður lést
Sjötíu og átta ára gamall maður
lést á gjörgæsludeild Borgarspítal-
ans á miðvikudag af miklum áverk-
um á höfði, sem hann hlauí, þegar
hann varð fyrir bíl á Hverfisgötu fyrr
þann sama dag. Hann var á leið yfir
götuna skammt vestan við Baróns-
stíg þegar slysið varð og áttaði sig
einhverra hluta vegna ekki á bílnum.
Þj