Tíminn - 08.04.1993, Blaðsíða 4

4 Tíminn
Fimmtudagur 8. apríl 1993
Tíininn
MALSVARI FRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU
Útgefandi: Tfminn hf.
Framkvæmdasljóri: Hrólfur Ölvisson
Ritstjóri: Jón Kristjánsson ábm.
Aöstoöarritstjóri: Oddur Ólafsson
Fréttastjórar: Birgir Guðmundsson
Stefán Ásgrlmsson
Auglýsingastjóri: Steingrímur Gíslason
Skrifstofun Lynghálsi 9, 110 Reykiavik Sími: 686300.
Auglýsingaslmi: 680001. Kvöldsimar Askrift og dreifing 686300,
ritstjóm, fréttastjórar 686306, Iþróttir 686332, tæknideild 686387.
Setning og umbrot: Tæknideild Tlmans. Prentun: Oddi hf.
Mánaðaráskrift kr. 1200,-, verö I lausasölu kr. 110,-
Grunnverö auglýsinga kr. 725,- pr. dálksentimetri
Póstfax: 68-76-91
Hugarfar
ræktunarmannsins
Nú fer páskahátíðin í hönd. Þó páskarnir gangi
næst jólum sem stórhátíð kirkjunnar, er yfírbragð
þeirra annað en jólanna. Hátíðin hefur í tímans
rás orðið tími útivistar og ferðalaga.
Um þessar mundir standa fermingar sem hæst.
Margt er rætt og ritað um þá athöfn, og hafa þau
skrif löngum verið um neyslu og óhóf, sem fylgir
tilstandi í kringum hana.
Ferming er fyrir utan sitt trúarlega innihald
þáttaskil í lífi fermingarbarnanna. Við ferming-
una eru vegamót. Leiðin liggur frá bernskuárum
til unglingsára út í lífið og til átaka við veruleik-
ann, til sigra og vonbrigða sem setja á manninn
mark.
Það væri ekki úr vegi að hugleiða hvaða framtíð
bíður þeirra þúsunda, sem eru nú á þessum þátta-
skilum í lífi sínu. Sú heimsmynd, sem blasir við
þessu fólki, er önnur en sú sem var fyrir áratug,
hvað þá áratugum.
Við íslendingar höfum síðustu áratugina gengið
fram í ofurtrú á efnisleg gæði og mælt hamingj-
una í réttu hlutfalli við ráðstöfunarfé. Ungt fólk,
sem er að byrja að takast á við lífið í dag, á mikla
möguleika, þrátt fyrir krepputal og bölmóð í þjóð-
félaginu. Aðferðir breytast, framfarir byggjast
ekki á sóun verðmæta, heldur á því að vernda um-
hverfí og auðlindir og nýta það sem menn hafa í
höndunum.
Hugarfarsbreytingar er þörf. Yngri kynslóðin
hefur séð margt fyrir sér og fengið mikil tækifæri.
Vonandi verður svo áfram. Sem betur fer eru
fjöldamörg dæmi um atvinnustarfsemi í þjóðfé-
laginu, sem nýtur kunnáttu og færni ungs fólks
sem kemur með nýjar aðferðir og nýjan anda inn
í fyrirtækin. Tákist að sameina þetta reynslu og yf-
irsýn hinna eldri, þarf ekki að kvíða.
Framtíðin byggist á því að veita þekkingu og
hæfíleikum í réttan farveg. Þeirri þekkingu á ekki
að beita til gegndarlausrar sóunar, heldur til þess
að byggja upp, nýta auðlindir af skynsemi. Fram-
farir í tækni og vísindum eiga að miða að slíku, en
til að svo verði, þarf að ganga að auðlindunum
með hugarfari þess, sem vill ræktun en ekki rán-
yrkju. Framtíðin byggist á hugarfari ræktunar-
mannsins, en ekki hugarfari græðgi og yfírgangs.
Verði hugarfar ræktunarmannsins yfírsterkara,
þarf ekki að kvíða framtíð þeirra sem eru á vega-
mótum fermingarinnar um þessa páskahátíð, eða
annarra sem þurfa að ganga til nýrrar aldar.
Margir halda því fram að samkeppnin leysi allan
vanda, en samkeppnishugarfarið verður að hafa
siðferðilegan bakgrunn. Það má ekki snúast upp í
græðgi og yfirgang. Allt of mörg hörmuleg dæmi
eru um slíkt.
Mfldð er Garrí feginn aö Heimlr
Steinsson úKarpsstjóri er ekki
deildarstjóri innlendrar dag-
skrárdeildar Sjónvarpsins.
Fram aö þessu hefur Heimir
ekki gert þætti fyrir sjónvarp, ef
frá eru taldir þeir þættir sem
sendir eru út aö loknu ára-
mótaskaupi Sjónvarps. Fæstir
hafa séð þessa þætti, vegna þess
að meirihluti landsroanna notar
þennan tíma til að skjóta upp
flugeldum.
I fyrrakvold steig Heimir hins
vegar fyrstu skrefin í gerð sjón-
varpsþátta og má ollum vera
Uóst, sem horfðu á, aö Heimir á
mfldð ólært. Þó margt megi
segja um Hrafn Gunnlaugsson,
er a.m.k. eitt Uóst: hann gerir
mun betri sjónvarpsþætti en
Heimir. Þáttur Hrafns, „Hvað
viljum við”, var t.d. bráð-
skemmtilegur.
Sjónvarpsþáttur Heimis vakti
forvitni, ekki síst vegna atburða
siöustu daga. Flcstir reiknuðu
með að f þættinum myndi út-
varpsstjóri nota tækifærið og
svara eínhverju af þeirri gagn-
rýni, sem að honum hefur
heinst vegna brottreksturs
Hrafns Gunnlaugssonar. Nei,
þaö varð ekki. Menn forðuðust
að ræða það mál eins og heitan
eiðinn. í þættinum var hins veg-
ar Qaiiað um spumingar eins
og: Er Ríkisútvarpiö verkferi í
höndum lýöveldisins? Er Rflds-
útvatpið stofnun f neikvæðri
merkingu þess orðs? Þar var
HeÍmJrSteinsson.
Iftið væri um að rætt sé við kon-
ur í fréttatímum Ríkisútvarps-
ins og að gott væri nú að bæta
og endumýja dreifikerfið.
Garri segir nú bara eins og
Ámi Johnsen: „Eru menn um-
hverfisfirrtir?“
X.. -
Garri héit iengi vel í þá von að
eitthvað myndi nú gerast í sjón-
varpsþættinum. Byijunin lofaði
að vísu ekki góöu. Heimir las
upp f um flmm mínútur skrif-
iegt svar við spumingu stjóm-
anda þáttarins um hvort Rflds-
útvarpið stæði á krossgötum.
Garri hélt að með spumingu
Einars Karls Haraidssonar um
sjálfstæði stofnunarinnar
myndi færast fjör í leikinn, en
því miðun stjómandi þáttarins
ræskti sig vandræðalega og leit
á útvarpssljóra, sem þagði. Síö-
an var tekió til viö að ræða
spuminguna um hvort Rfldsút-
varpið væri verkfæri í höndum
týðræðislns!
Ekkert svar fékkst við spum-
ingunni, sem öll þjóðin hefur
beöið eftir í á aðra viku: Hvers
vegna rak útvarpsstjóri Hrafn
Gunniaugsson? Með því að
svara spumingunni ekki hefur
útvarpsstjóri gefið menntamála-
ráðherra og öðmm stuönings*
mönnum Hrafns í ríkisstjóra-
inni einu nothæfu röksemdina
fyrir því að setja Hrafn í stöðu
framkvæmdastjóra Sjónvarps.
s.s. að meö brottvikningu
Hrafns hafl veriö vegið að mál-
frelsi opinbers starfsmanns.
Útvarpsstjóri hefur talað um að
hann muni síðar segja frá
ástæöu brottvikningarinnar á
þeim vettvangí sem honum
hentar, f þvf sambandi vfll Garri
aðcins bera fram eina ósk: Ekki
nota ræöutíma útvarpsstjóra
um áramót til að svara spum-
ingunni um hvers vegna Hrafn
var reldnn. Okkur auðmjúkum
greiðendum afnotagjalds Ríkis-
útvarpsins þætti vænt um ef út-
varpssljóri hefði tök á að því aö
hraöa samningu þeirrar greinar-
gerðar, sem hann hefur hug á að
semja um ástæður brottvikning-
ar Hrafns. Garri
Enginn endir á öllu því
sem þarf að segja
Á sama tíma og úthlutað er
hundrað milljónum í listamanna-
styrki og einhverjum tugum millj-
óna til menningarauka útvarpa og
sjónvarpa, krefjast alþingismenn
upplýsinga um styrki til einhverra
bíómynda og um það hver sé að
borga hverjum hvað fyrir að búa til
bíóin og fyrir að sýna þau. Þá lang-
ar líka til að vita hvers vegna sami
aðilinn úthlutar ríkisfé til bíó-
myndagerðar, þiggur ríkisfé til
bíómyndagerðar og kaupir bíóin
til að sýna eða sýna ekki í ríkis-
imbakassanum.
Það er splunkunýtt viðhorf þeirra,
sem ausa peningum úr ríkiskass-
anum, að þeir vilji fá að vita hvað
verður um þá, eða hvort þeir eru
yfirleitt notaðir til eins eða neins.
Hysteríukastið, sem smitar út frá
æðstu stjóm Ríkisútvarpsins og yf-
irboðara hennar í dymbilviku, er
svo magnað að nýútkomið ádeilu-
rit Úlfars gallerísstjóra fellur óbætt
í skuggann. Þar fá ríkisreknir
kaupendur listaverka á baukinn og
sömuleiðis þeir sem kaupa kúnst
fyrir borg og opinberar stofnanir.
Einhvem tíma hefði þótt matur í
að smjatta á svoleiðis ávirðingum
um flottustu og lærðustu mynd-
kaupa landsins, en senuþjófarnir í
menntamálaráðuneytinu, ríkisút-
varpinu og á Alþingi taka Úlfari
Þormóðssyni langtum fram, sem
þó hefur opinbera pappíra upp á
það að vera bæði klæminn og
meiðyrtur.
Út um víðan völl
Ærslakómedían í Ríkisútvarpinu
er stjórnlaus af því að þeir, sem
helst gætu sett hana á svið, eru
uppteknir í aðalhlutverkunum og
em því innkomur hinar óvænt-
ustu og leikurinn berst út um víð-
an völl.
Því er ógjörlegt að halda þræði,
þótt maður verði nauðugur viljug-
ur að fylgjast með skrípóinu, því
það glymur í öllum rásum ljósvak-
ans og skýtur upp kollinum á hin-
um óvæntustu stöðum í blöðun-
um, svo ekki sé minnst á hvað
spjallað er um manna á meðal.
Þeir, sem fylgjast vilja með menn-
ingammræðunni, telja sér skylt að
lesa með lotningu það sem skrifað
er umhverfis þekkt andlit marg-
falds verðlaunahafa, þegar mynd af
því birtist í blaði og neðanmáls
... . ■■■■—------—■——-------———1— --------——

stendur „Höfundur er rithöfund-
ur'
Því em gleraugun pússuð og
sparisvipurinn settur upp, þegar
hefja skal lestur greinar eftir Pétur
Gunnarsson í Mogga. Þar hlýtur að
fljúga frjór andi, sem lyft getur
huganum upp úr sefasjúkri síbylj-
unni, sem heltekið hefur alla þjóð-
málaumræðu í dymbilvikunni og
jafnvel kæft alla kristilega íhugun.
Hver er ég?
Eftir að hafa lesið grein rithöf-
undarins þrisvar, sýnist boðskap-
urinn einkum vera sá að Pétur
heldur að hann sé kannski enn
vinstrimaður, þótt vinstrisinnaðir
kunningjar hans haldi að hann sé
ekki lengur vinstrimaður af því að
hann skrifaði upp á undirskrifta-
lista þar sem mótmælt var að
Hrafni væri vikið úr sæti dagskrár-
stjóra. Vinstrimenn halda að Pétur
hafi þegið bitling úr goggi
Kmmma og að hann sé ekki leng-
ur á móti Ráðhúsinu.
Þetta leggst að vonum þungt á
greinarhöfund, sem er rithöfund-
ur og fórnarlamb og velkist í vafa
um hvort hann sé leiðinlegur eða
skemmtilegur, vinstrimaður eða
hægrisinnaður og f hvaða klíku
hann sé.
Að lokum falla þau vísdómsorð
inn á tölvuskjá hans, að enginn
endir sé á því hvað segja þarf, ef á
annað borð er tekið til máls. Þetta
ætti að hugleiða oftar áður en
maður opnar á sér gaphúsið.
Og að allra síðustu lokum kemst
maður loks að því hvers vegna rit-
höfundurinn tekur að sér hlutverk
í þeim tragíska ærslaleik, sem
stjómendur Ríkisútvarpsins
misstu út úr höndum sér á dapr-
asta tíma kirkjuársins.
Það var ekki haft samráð við Pét-
ur Gunnarsson þegar Hrafn var
ráðinn framkvæmdastjóri, fremur
en þegar honum var vikið úr fýrra
embætti. En það voru margir aðrir
sem ekki voru spurðir, og því fór
sem fór.
Pétur þarí því ekki að vera sakbit-
inn út af þessu máli, en hitt er
verra ef hvorki hann né kunningj-
arnir vita hvort rithöfundurinn er
hægri maður eða vinstri maður
eða með eða á móti Ráðhúsinu.
Þarna fer eins og víðar, að hvergi
sér fyrir endann á hrafnsfárinu á
páskaföstu annó 1993.
OÓ