Réttur - 01.08.1961, Qupperneq 12

236
R É T T U R
Hinn sameiginlegi ytri tollur myndi gera það að verkum, að lönd
utan bandalagsins yrðu ekki samkeppnisfær á íslenzka markaðinum.
Innflutningur okkar frá vöruskiptalöndunum myndi leggjast niður,
en það þýðir, að við munum ekkert geta selt þangað. (Lögmál vöru-
skiptanna er: þeir kaupa jafnmikið af okkur og við kaupum af þeim.)
Þetta myndi þýða, að viðskipti okkar við sósíalísku löndin yrðu al-
gerlega brotin á bak aftur, en þau hafa numið milli fjórðungs og
þriðjungs af utanríkisviðskiptum okkar á undanförnum árum, allt
síðan 1953.
Það verður ekki aðeins að við jáum að selja fisk okkar í Vestur-
Evrópu, við verðum að gera það (kannski einhvern hluta til USA,
sem þó er óvíst). Þetta þýðir, að í viðskiptamálum verðum við al-
gerlega háðir annarri stórveldablokkinni (eða einni). Þetta yrði
kannski alvarlegasta afleiðing tollahandalagsins fyrir okkur Íslend-
inga. Við sáum 1952, til hvers átti að nota þá einokunaraðstöðu,
sem eitt stórveldið hélt það hefði. Þá var hægt að víkja undan á
sósíalíska markaði. Eftir inngöngu okkar í Efnahagsbandalagið
verður það ekki hægt lengur.
Ekki skulum við gleyma garminum honum Gunnari, eða hvað
verður um ríkiskassann?
Tollatekjur ríkissjóðs voru undanfarin ár yfir þriðjungur heild-
artekna hans.20) Þær falla svo til alveg niður á hinum 8—11 árum,
sem eftir eru af millibilsástandinu.21) Hvar verða þá þessar tekjur
teknar? Dettur nokkrum í hug að þær verði teknar með beinum
skatti á auðkýfinga? Þær verða teknar með söluskatti, eins og breyt-
ingar Gunnars Thoroddsen á tolla- og skattalöggjöfinni, gjörðar og
áætlaðar, sýna. En hvert mannsbarn veit, að söluskatturinn kemur
aldrei allur til skila í ríkiskassann. Því verður hann að nema hærri
hundraðstölu en tollurinn áður til að skila sömu ríkistekjum. M.ö.o.,
vöruverðið hækkar enn meir fyrir áhrif söluskattsins en það lækkar
vegna afnáms tollanna.
Hér erum við komin að afar áhugaverðu vandamáli: hvernig
breytist vöruverðið, ef við göngum í Efnahagsbandalagið?
Ég hef heyrt suma segja: Látum iðnfyrirtækin fara á hausinn og
bændur flosna upp, ef erlendir aðilar geta selt okkur vörurnar ódýr-
ar en þeir.
í fyrsta lagi: Þegar undirboð eru stunduð, er verðið alltaf hækk-
að, þegar keppinauturinn er kominn á kné.
í öðru lagi: Einokunaraðstaða íslenzkra heildsala á ýmsum vöru-