Réttur - 01.08.1961, Blaðsíða 44

268
R É T T U K
vori. Brautin til bættra lífskjara hafði verið troðin afturábak. Fjórða
hlutanum af kaupgetu launamanns, sem vann sinn fulla vinnudag
hafði verið rænt.
Þrátt fyrir þessa reynslu af „viðreisn" stjórnarflokkanna, þessari
einu reynslu, sem launastéttirnar höfðu af henni haft, gerðu alþýðu-
samtökin bókstaflega allt, sem hugsanlegt var að gera, til þess að
firra vandræðum. í fulla 7 mánuði hafði bæði A. S. í. og verka-
mannafélögin reynt að koma á alvarlegum viðræðum við atvinnu-
rekendur og ríkisstjórnina um kjarabætur í formi lækkunar á vöru-
verði, m. a. með afnámi svonefnds bráðabirgðasöluskatts í tolli,
með afléttingu vaxtaokurs, með ráðstöfunum til lækkunar almennra
útsvara eða hverjum öðrum leiðum til lækkunar almennra útgjalda,
sem tiltækilegar þættu og loks með því að afnema lagabann við
greiðslu verðlagsbóta á laun og skapa þannig stjórnarvöldum á ný
aðhald varðandi taumlausar verðhækkanir og láglaunafólki nokkra
tryggingu gagnvart frekari hótalausu kjararáni.
En allt kom fyrir ekki. Ollum kröfum og tilmælum, ábendingum
og rökum alþýðusamtakanna var mætt með fullkomnu tillitsleysi
og þvermóðsku. Hvað sem í skærist skyldi kaupránið standa, sem
óumbreytanlegt lögmál. Þannig var vísvitandi og af ráðnum hug
efnt til stórstyrjaldar gegn verkalýðshreyfingunni, þar sem samein-
uðum styrk ríkisvalds og stóratvinnurekenda skyldi beitt, án nokk-
urrar miskunnar, í þeim tilgangi að knésetja hana varanlega, brjóta
niður samtakaþrótt verkamanna og sanna að ríkisvaldið hefði öll
þeirra ráð í hendi sér.
Með niðurfærslulögum Alþýðuflokksins og enn frekar með sjálfri
„viðreisninni“ hafði ríkisstjórnin í reynd hrifsað til sín úrskurðar-
valdið yfir sjálfu kaupgjaldinu og launastéttirnar þannig verið
sviptar þeim grundvallarréttindum að mega húa við svipað réttar-
öryggi um lögmæta samninga við atvinnurekendur eins og aðrir
þeir aðilar í þjóðfélaginu, sem semja sín í milli um efnaleg sam-
skipti. Með friðsamlegum samningum um kjarabætur, samningum,
sem ríkisvaldið hefði stuðlað að, hefðu þessi réttindi verið viður-
kennd á ný.
Ekki getur vafi leikið á að ein höfuðástæðan fyrir því að ríkis-
stjórnin vildi enga friðsamlega samninga og hélt þúsundum manna