Réttur - 01.01.1963, Blaðsíða 10

10
R É T T U R
III. Samvinna um vélar og vinnu.
Hér yrði um að ræða sameign á vélum, sameiginleg útihús, sam-
eiginlega ræktun og samvinnu um heyskap og skepnuhirðingu.
Slík samvinna kæmi fyrst og fremst lil greina, þar sem þéttbýlt
er. Þá mundu nokkrir bændur sameinast um kaup á vélum, og í stað
þess, að hver um sig færi að stækka eða byggja ný útihús, mundu
þeir reisa sameiginleg útihús (einkum fjós) á stað, sem lægi heppi-
lega fyrir þá, bæði með tilliti til vegalengdar og ræktunarmöguleika.
Aukin ræktun hjá þessum mönnum mundi verða gerð í sameiningu,
við eða í næsta nágrenni við hin sameiginlegu útihús. Samvinna
yrði að sjálfsögðu höfð við heyskapinn og hirðingu í sameigin-
legum gripahúsum.
Með þessu fæst í fyrsta lagi betri nýting á vélum og vinnuafli.
Má þar til dæmis benda á, að rörmjaltakerfin, sem nú eru á rnark-
aðnum, eru ekki talin borga sig í minna fjósi en fyrir 30—40 kýr.
Einnig gætu þessir bændur skipulagt vinnudag sinn betur og öðlast
frístundir, eins og aðrar stéttir þjóðfélagsins, en það þjáir einyrkja-
bóndann hvað mest, að hann er bundinn við vinnu á búi sínu hvern
dag ársins og hefur þar af leiðandi mjög lítinn tíma til að sinna
félagslífi í sveitinni, hann er orðinn „þræll einyrkjabúskaparins".
Með því til dæmis að losna við kýrnar í sameiginlegt fjós ætti
hver bóndi, sem tekur þátt í slíku, að geta fengið einn frídag í viku.
Utihús, sem við þetta losnuðu hjá bændum, gætu þeir nýtt á margan
hátt, sem ekki er ástæða til að rekja hér.
Þetta form krefst mikils félagslegs þroska þútttakenda, góðrar
skipulagningar og öruggrar stjórnar. Islenzkir bændur hafa í sam-
virmufélögum og kaupfélögum sýnt, að þeir hafa mikinn félags-
þroska til að bera, og því ætti þeim að veitast auðvelt að stunda
slíkan samvinnubúskap.