Réttur - 01.01.1963, Blaðsíða 45

R É T T U R
45
ræðis í Sovétríkjunum er enn ekki tímabært í Kína, sem á langa leið
fyrir höndum unz það nær iðnvæðingarstigi þeirra og framleiðni á
íbúa. Kína er ennþá á erfiðasta bernskuskeiði efnahagsþróunar og
viðfangsefnin eru að mörgu leyti svipuð — e. t. v. flóknari — og
þau sem Sovétríkin áttu við að stríða í fyrstu tveim fimmáraáætl-
unum. Við slíkar aðstæður — magnaðar af síendurtekinni óáran í
landbúnaði og sennilega einnig mistökum hjá ráðamönnum — er
vissulega ekki á dagskrá í svipinn að lina tökin, draga úr neyzlu-
hömlum eða samstillingu þjóðarinnar til fórnfúsra átaka. Þeir hafa
í hæsta lagi náð fyrsta áfanga á langri leið til allsnægtaþjóðfélags-
ins og kínverska „þjóðin öll verður að vinna ötullega í fjöldamörg
ár enn til þess að fullkomna sitt háleita hlutverk í anda óslitinnar
byltingar.“*)
Og kínverskir leiðtogar finna hjá sér minni hvöt nú en nokkru
sinni fyrr til að rífa niður í heildsölu þá fræðilegu hyggingu sem
verið hefur aðalleiksvið „óslitnu byltingarinnar“. Þeir hafa haldið
að þjóð sinni áröngrum Sovétríkjanna undir 25 ára forustu Stalíns
sem lýsandi fordæmi og hvatningu, með hugtökum sem mestmegnis
eru fengin frá Sovétrikjunum í valdatíð hans. Slíkt niðurrif myndi
ekki aðeins grafa undan trausti almennings á forustunni, og það
mundi varla njóta skilnings eða viðurkenningar óbreyttra flokks-
manna né alþýðu almennt, sem aldrei var ofurseld ógnarstjórn Stal-
íns. Kínverjar geta því engan veginn skilið „de-Stalínisatíónina“
(,,af-Stalíninuna“) sem einhvern aðkallandi flórmokstur. Þótt þeir
hefðu í raun og veru lítiö dálæti á Stalín — sú andúð þeirra á sér
veigamiklar sögulegar orsakir — þá gat hannfæring á grundvallar
stjórnarstefnu hans og niðurrif á þeirri valdaaðstöðu sem hann
liafði skapað varla komið á óhentugri tíma.
Ef við athugum málið óhlutstætt, Jrá skulum við gera ráð fyrir
Jrví að hægt hefði verið að breyta heildarástandinu og gera liinn
vanþróaða hluta hins sósíalíska heims hæfari til aÖ meðtaka stefnu-
skrá „de-Stalínisatíonarinnar“ um meira frjálsræði og lýðræði. Til
])ess hefðu hin þróaðri sósíalísku ríki — og einkum Sovétríkin —
orðið að hlaupa undir bagga með Kínverjum og láta þeim í té geipi-
lega efnahagsaðstoð. -— Það jrarf varla að taka það fram, að vegna
víðáttu og fjölmennis Kína hefði hún orðið að vera hrikaleg og
hefði hrátt yfirstigið getu Sovétríkjanna og annarra sósíalískra
) Þjóðleg stefnuskrú í landbúnaðarmáhim 1956—1967, Peking, 1960, bls. 57.