Réttur - 01.01.1964, Síða 52
52
R É T T U R
eða stjórnvöldum þjóðarinnar. Þeir hafa að vísu arðrænt okkur
um tíma í viðskiptum (Unileverhringurinn, olíuhringarnir o. s.
frv.), en með ýmsu móti hefur þjóðin reynt að verjast þeirri á-
gengni. Og auðlindirnar hafa þeir ekki klófest, — eða hafi þeir
náð tökum um tíma, þá hefur þjóðin einmitt nú á 20. öld verið
að losa þau tök: brezkir auðhringar náðu tökum á fiskimiðunum
inn að þrem mílum í upphafi aldarinnar, en liafa nú orðið að
sleppa þeim tökum, — erlend fossafélög höfðu klófest flestalla
fossa landsins um 1920, en urðu fyrir aðgerðir Alþingis að sleppa
þeim tökum.*
Oss íslendingum standa allar leiðir opnar til þess að nýta auð-
lindir vorar, — fiskimið, fossa, jarðhita, mold, — í eigin þágu,
með fullkomnari tækni, með betri lánskjörum og lægri vöxtum en
nokkru sinni. Það er því síður en svo þörf á að bjóða erlendum
auðtröllum hingað heim til að ríða íslenzkum húsum, arðræna
íslenzka menn. Einmitt nú eru aðstæður til þess að hjóða þeim
byrginn.
Það er aðeins þörf óþjóðlegasta og afturhaldssamasta hluta auð-
mannastéttarinnar á bandamanni gegn íslenzkri alþýðu og íslenzkri
þjóðfrelsishreyfingu, sem kallar á erlent auðvald inn í landið, —
svo sem harðvítugustu stórhöfðingjamir vildu fá hér erlendan kon-
ung yfir oss og sem bandamann sinn gegn bændum fyrir 700 árum,
og tókst það 1262 og 1264.
Það er í senn hagsmunamál íslenzkrar alþýðu og sjálf-
stœðismál þjóðar vorrar að hindra slíkt.
ísland á að vera í broddi fylkingar þeirra þjóða, sem
ryðja brautina til frelsis og farsœldar, — en ekki að dragast
aftur úr á síðustu tímum, gerast œttlerar og aftaníossar er-
lends afturhalds, þegar allar aðrar þjóðir sœkja fram.
* Frásögn af baráttunni um fiskveiðilögsöguna má finna í grein Magnús-
ar Kjartanssonar í „Rétti“ 1959, 42. árg. bls. 59—125; og um fossamálið
í grein minni í „Rétti“ 1948, 32. árg. bls. 120—142,