Réttur - 01.01.1964, Síða 61

R É T T U R
61
Margir efast um að aluminium-neyzla heimsins aukist eins
mikið og þarf til að taka við allri þessari nýju framleiðslu.
Ef úr neyzlu dregur, þá eiga „smáu“ félögin og smáþj óðirnar
allt undir náð hinna voldugu auðhringa. Hin stjórnlausa
framleiðsla auðvaldsþjóðfélagsins er ætíð hættuleg. Það eyk-
ur á hættuna, að Bandaríkin eiga tveggja ára birgöir af
bauxit og aluminium, sem safnað hefur verið frá herstjórn-
arlegu sjónarmiði, — og aukist friðarhorfur, þá getur þetta
allt komið til viðbótar á markaðinn.
Jafnt fyrir þau lönd, sem framleiöa bauxit, sem og hin, er vinna
aluminium, er kreppueðli kapitalismans stórhættulegt.
Hinir voldugu einokunarhringar aluminiumframleiðslunnar geta
teflt einu landinu gegn öðru.
Ymsir spá minnkun aluminium-framleiðslunnar á árinu 1966.
Afleiðingar þess gætu orðið óskaplegar, ekki sízt fyrir lönd eins
og Jamaica, sem framleiðir nú fimmtung alls bauxits í heiminum.
Samfylking allra þeirra landa, sem auðhringarnir nú arðræna
ýmist vegna hráefna þeirra eða fossaafls, væri nauðsyn til þess
að hamla á móti einokunarhringunum. Ymsir álíta það eitt verk-
efni Sameinuðu þjóðanna að aðstoða tæknilega við slíkt. Endan-
legt vald yfir auðhringunum næst liins vegar ekki fyrr en með
þjóðnýtingu þjóðanna á þeim, hráefnalindum þeirra og verksmiðj-
um, — með sósíalisma.
Aluminium-hringarnir í Noregi.
Oss íslendinga varðar sérstaklega um, hvernig gengur um að-
stöðu aluminium-hringanna í Noregi.
Þar eru eftirfarandi aluminium-félög:
Hlutafélagiö Norsk Aluminium Company (NACO). Var stofnaö
1915, en endurskipulagt 1923 í „samvinnu“ við bandarískt og síð-
ar kanadískt auðmagn. Hlutafé er 14 milljónir norskra kr. Er því
skipt jafnt á inilli hins kanadíska Mellon-hrings Aluminium Ltd
(Altd) og norskra hluthafa, sem eiga hlutafélagið Höyanger.
Hiutafélagið Nordisk Aluminiumindustri. Hlutafé 13 millj.
norskra króna. Ameríski hringurinn ræður því beint og óbeint.
Þetta félag er í náinni samvinnu við Ilo Van í Moss, Halden Al-
uminium-fabrikk og Norsk Aluminiumsvarefabrikk í Björgvin.
Del norske Nitridaktieselskap. Hlutaféð er 15 millj. norskra kr.
Helming þess á Kanadahringurinn (Altd) og hinn helminginn á