Réttur - 01.01.1987, Blaðsíða 24

um sem áratuga stjórn auðvaldsins hafði
vanrækt.
Sandinistar settu á laggirnar ríkisráð
þjóðlegrar endurreisnar til þess að
stjórna landinu þar til kosningar gætu far-
ið fram. Þeir settu einnig á stofn löggjaf-
arþing til bráðabirgða, skipað fulltrúum
þeirra fjöldahreyfinga sem áttu hlut að
falli Somoza. í þessari stofnun sátu einnig
fulltrúar þeirra kapítalista og jarðeigenda
sem sneru baki við Somoza áður en hann
hrökklaðist frá völdum. Nokkrir þessara
aðila fengu sæti í ríkisráðinu og í ráðu-
neytum.
Réttarstaða Nicaraguabúa
Eitt fyrsta verk ríkisráðsins var að
ákveða lög um réttindi Nicaraguabúa og
fella þar með úr gildi stjórnarskrá Som-
oza. Þessi lög hafa gilt síðan. Nú mun
nýja stjórnarskráin koma í þeirra stað.
Með lagasetningunni var bundinn endi
á blygðunarlaust og ólýðræðislegt stjórn-
arfar einræðisins. Þess í stað var lýst yfir
víðtækum réttindum til handa öllum íbú-
um Nicaragua, þar á meðal réttindum til
að stofna samtök jafnt í borgum sem til
sveita, til að gefa út eigin blöð og stofna
stjórnmálaflokka.
Lögin voru ekki ítarleg, enda gefin út
einungis mánuði eftir valdatökuna. Þeim
var fyrst og fremst ætlað að tryggja vinn-
andi alþýðu rétt til þess að berjast fyrir
félagslegum úrbótum og benda á grund-
vallartilgang nýja ríkisins: Bæta úr félags-
legum þörfum þjóðarinnar, atvinnuástandi,
fæðuframleiðslu, efnahagsþróun, mennt-
un, heilsu og húsnæði.
Hinn vinnandi fjöldi í Nicaragua tók nú
að beita ríkisvaldinu til að hefja landið
upp úr vanþróun og verja nýju bylting-
una. Þjóðvarðlið Somoza hafði verið lagt
í rúst. Komið var á fót alþýðuher Sandin-
ista og lögreglu Sandinista. Óbreyttum
borgurum voru fengin vopn í hendur og
þeir skipulagðir í varnarsveitir alþýðu.
Ríkisstjórnin tók yfir banka og utanrík-
isverslun og gerði upptækar jarðir og
fyrirtæki í eigu Somoza og nánustu sam-
starfsmanna hans. Jarðnæði var úthlutað
til fátækrar sveitaalþýðu og samvinnubú-
um komið á. Heilsugæslustöðvar, skólar
og vatnsleiðslur náðu nú til sveitahéraða.
Víðtækri lestrarherferð var hlevpt af
stokkunum. Skipulagðar voru herferðir
til þess að stofna verkalýðsfélög, lands-
samtök fyrir sveitaalþýðu, varnarsveitir í
íbúðahverfum og kvenna- og æskulýðs-
samtök.
Þessar ráðstafanir ríkisstjórnarinnar
voru gerðar í þágu hins vinnandi fjölda.
Samtímis skutu þær kapítalistum, jarð-
eigendum og valdatopp kaþólsku kirkj-
unnar skelk í bringu, að ógleymdri sjálfri
Bandaríkjastjórn. Ósvikið lýðræði blasti
nú við í fyrsta sinn í sögu Nicaragua.
Mótleikur Bandaríkjastjórnar var áróð-
ursherferð um „alræði Sandinistanna“.
Málaliðastríð Bandaríkjastjórnar
Það var hvorki hægt að þröngva Sand-
inistum né kúga til þess að skipta um
stefnu. Því hóf stjórnin í Washington
málaliðastríð á hendur Nicaragua árið
1981 og notaði til þess fyrrverandi þjóð-
varðliða Somoza, þjálfaða af bandarísku
leyniþjónustunni CIA.
Málaliðarnir í þessu stríði sem bráðum
hefur staðið yfir í sex ár, ganga undir
nafninu kontra-skæruliðar. Takmarkið er
að steypa ríkisstjórn Nicaragua og brjóta
byltinguna á bak aftur. Stríðið neyðir
verkamenn og sveitaalþýðu til að láta allt
annað víkja fyrir sigrinum yfir málaliðum
og bandamönnum þeirra, Bandaríkja-
stjórn. Stríðið hefur dregið úr uppbygg-
24