Réttur - 01.01.1987, Side 37

Winnie með
dætrum þeirra
hjóna, Zeni
og Zindzi
Nú voru stofnuð samtökin „Umkhonto
Sizwe“ (Spjót þjóðarinnar), hernaðar-
armur ANC, til þess að svara hernaðarof-
beldi stjórnarinnar með skipulegum að-
gerðum. Þessi samtök framkvæmdu
skemmdarverk á eigin ábyrgð, án þess að
valda manntjóni. Takmarkið var að trufla
fjárfestingu, sérstaklega erlendra aðila.
Nelson Mandela rökstuddi aðgerðirnar
þannig: „Stjórnin hefur svarað friðsam-
legum kröfum okkar um aukin mannrétt-
indi og frelsi með síendurteknu og vax-
andi ofbeldi. Hjá hverri þjóð kemur sá
tími þegar aðeins er um tvo kosti að
velja, að gefast upp eða berjast...“
Nú varð Nelson Mandela mest eftirlýsti
maður í Suður-Afríku. í tvö ár tókst hon-
um að komast hjá handtöku lögreglunn-
ar. Hann ferðaðist leynilega til margra
Afríkuríkja til að afla fjár- og hernaðar-
stuðnings við ANC. Ári síðar var nær all-
ur leiðtogahópur ANC svikinn á sama
hátt og fluttur í aðalstöðvar leynilögregl-
unnar ásamt Mandela, sem fluttur var úr
þrælavinnunni á Robbin-eyju til þess að
vera fyrsti ákærði í þessum hóp. Átta
leiðtogar ANC voru nú dæmdir í ævilangt
fangelsi fyrir skemmdarverk og ráðagerð-
ir um valdarán.1
Varnarræða Nelsons Mandela er ein af
merkustu skilríkjum úr sögu frelsisbarátt-
unnar. Hann gerir þar skíra grein fyrir
pólitískri hugsjón sinni um frjálst lýð-
ræðisþjóðfélag, þar sem allir geti lifað
saman í friði. — Hugsjón sem hann er
reiðubúinn að fórna lífinu fyrir.
Mótmæli bárust hvaðanæva úr heimin-
unt. „Dómur sögunnar mun sanna sekt
stjórnar Suður-Afríku í samræmi við al-
þjóðaálit samtímans,“ skrifaði Times í
London.
Stjórn hvíta minnihlutans taldi sig hafa
endanlega sigrað ANC með því að loka
virtustu leiðtoga frelsisbaráttunnar, sem
sýnt höfðu fágætt siðgæði í frelsisbarátt-
unni, bak við gaddavírsgirðingu á kletta-
eyjunni þaðan sent engum er undankomu
auðið. En stjórnin hafði látið blekkjast.
37