Réttur - 01.01.1987, Page 28

sveitaalþýðu. Skjalið sýnir ljóslega
hversu núverandi staða byltingarinnar er
mótsagnakennd. Á sama tíma og póli-
tísku völdin eru í höndum vinnandi al-
þýðu eru kapítaliskar eignaafstæður enn
tii staðar. í byrjun skjalsins eru fimm
„grundvallargreinar“.
Fyrsta greinin staðfestir rétt Nicaragua
sem „þjóðlega sjálfstæðs fullvalda ríkis
með þjóðlegan sjálfsákvörðunarrétt" og
afneitar „öllum erlendum afskiptum af
innri málefnum Nicaragua."
Grein tvö lýsir því yfir að vald hins
þjóðlega fullvalda ríkis sé hjá alþýðunni
sem ákveður „uppbyggingu þess efna-
hagslega, félagslega og pólitíska kerfis
sem samræmist þörfum hennar.“
í grein þrjú í stjórnarskránni segir að
Nicaragua sé skuldbundin „baráttunni
fyrir friði og réttlátri alþjóðlegri skipan"
og fordæmdi því „öll form yfirdrottnunar
og arðráns nýlendu- og heimsvaldastefnu.“
Tvær síðustu greinarnar fjalla um eðli
núverandi ríkisvalds í Nicaragua. í grein
fjögur er sýnt fram á að ríkisvaldið „sé
grundvallartæki alþýðunnar til þess að út-
rýma öllum formum yfirdrottnunar og
arðráns, til eflingar efnislegra og andlegra
framfara þjóðarinnar og til þess að
tryggja hagsmuni og réttindi meirihluta
alþýðu.“
I grein fimm segir að ríkisvaldið „tryggi
pólitískt fjölræði, blandað hagkerfi og
óháð rxki.“ í greininni er pólitískt fjöl-
ræði túlkað sem réttur pólitískra hópa til
að starfa og taka virkan þátt í pólitískri
starfsemi „án hugmyndafræðilegra tak-
markana‘% að undanskildum þeim sem
reyna að koma á Somoza-kerfinu á nýjan
leik. Með blönduðu hagkerfi er átt við
„tilvist mismunandi eignarforma, bæði al-
menningseignar og einkaeignar, félags-
lega eign, eign á grundvelli samvinnufé-
laga og sameiginlegrar búsetu.“ Þessi
eignaform, heldur greinin áfram, verður
að nota „til að skapa auð til þess að full-
nægja þörfum landsins og íbúa þess. Með
óháðu ríki er átt við stuðning við barátt-
una fyrir friði, virðingu fyrir fullveldi allra
þjóða og andstöðu við öll form kúgunar
af hálfu nýlendu-, heimsvalda- og kyn-
þáttaaðskilnaðarsinna.
I stjórnarskránni er kveðið á um fjögur
sjálfstæð valdsvið — framkvæmdavald,
löggjafarvald, dómsvald og valdsvið sem
tekur til kjörgengis einstaklinga til embætta
og skuldbindinga þeirra gagnvart kjós-
endum sínum fyrir og eftir kjör þeirra.
Þessi ríkisstjórn er ábyrg fyrir því að
tryggja rétt allra íbúa Nicaragua til
menntunar, atvinnu, heilsugæslu, sóma-
samlegs húsnæðis, frístunda auk fjölda
annarra réttinda.
Lýðréttindi
Ákvæði stjórnarskrárinnar um lýðrétt-
indi eru mikilvæg. í ljósi gagnrýni Banda-
ríkjastjórnar á ríkisstjórn Nicaragua er
athyglisvert að kaflinn um lýðréttindi nær
mun lengra en samsvarandi kafli í banda-
rísku stjórnarskránni. Auk þess að
tryggja málfrelsi, fundafrelsi, trúarfrelsi
og önnur grundvallarréttindi eins og gert
er í stjórnarskrá Bandaríkjanna, tryggir
stjórnarskrá Nicaragua réttindi þeirra
sem leita hælis sem pólitískir flóttamenn,
afnemur dauðarefsingu, kemur á réttind-
um um friðhelgi einstaklingsins og lýsir
því yfir að markmið fangelsisvistar sé að
endurmennta fangana, bæta skólagöngu
þeirra, borga þeim sómasamleg laun fyrir
vinnu þeirra í fangelsum og aðstoða þá
við að samlagast félagslega á nýjan leik.
Hámarksrefsing er 30 ár og barsmíðar og
pyntingar líðast ekki.
Ákvæðið um gildistöku neyðarástands-
28