Morgunblaðið - 09.04.2006, Blaðsíða 8

8 SUNNUDAGUR 9. APRÍL 2006 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
6.– 13. ágúst: Göteborgskalaset
Liseberg skemmtigarðurinn:
Stanslaust fjör fyrir alla fjölskylduna í
allt sumar.
2.–5. júlí
Robbie Williams í Gautaborg
Nánar á www.expressferdir.is
Gautaborg er stundum kölluð San
Fransisco Svíþjóðar enda er mikið um
hæðir, brýr, sporvagna og sjávarrétta-
staði í báðum borgum. Samgöngur til
og frá Gautaborg eru með
þægilegasta móti; hægt er að taka
ferjuna til og frá helstu
nærliggjandi ferða-
mannastöðum þar
sem tilvalið er að
hafa það huggulegt
og leigja sumarhús
eða gista á hóteli.
GAUTABORG
*A›ra lei› me› sköttum. Gildir fyrir börn 12 ára og yngri í fylgd me› fullor›num
Verð frá:
Barnaverð:
www.icelandexpress.is, Grímsbæ, Efstalandi 26, Sími 5 500 600
www.icelandexpress.is/gautaborg
Sími: 5 900 100
Heimsborg með smábæjarsjarma
Gautaborg er önnur stærsta borg
Svíþjóðar. Heimamönnum þykir
hún alveg passlega stór og kalla
hana „heimsborg með smábæjar-
sjarma“ sem er býsna nálægt
tilfinningu þeirra sem borgina
heimsækja.
Nóg að gerast!
MEÐ EXPRESS FERÐUM:
Augnablik, elskurnar mínar, á meðan ég skrepp niður til að líta eftir bakstrinum.
Réttlætanlegt og nán-ast óhjákvæmilegter að íslensku líf-
eyrissjóðirnir leggi tals-
verða vinnu og fjármuni í
að stuðla að almennt hag-
kvæmu fjármálaumhverfi á
Íslandi, t.d. með frumkvæði
að opinskárri umræðu,
áhrifum á löggjöf, aðhaldi
að markaðsaðilum og
þrýstingi á og stuðningi við
eftirlitsaðila. Ábyrgð og
hagsmunir Lífeyrissjóðs
starfsmanna ríkisins, LSR,
vega þarna þyngst.
Þetta er meðal niður-
staðna í skýrslu sem Gylfi Magn-
ússon, dósent við viðskiptafræði-
deild Háskóla Íslands, hefur gert
fyrir LSR. Þar er fjallað um áhrif
og ábyrgð sjóðsins á íslenskum
fjármálamarkaði en eignir hans
voru um síðustu áramót metnar á
tæpa 230 milljarða króna, sem sam-
svarar um fimmtungi af vergri
landsframleiðslu. Þar af voru inn-
lendar eignir sjóðsins um 165 millj-
arðar og erlendar eignir 62 millj-
arðar króna.
Aukið vægi sjóðanna
Gylfi bendir á að vægi íslenskra
lífeyrissjóða á fjármálamarkaði
hérlendis sé þegar umtalsvert og
fyrirsjáanlegt að það eigi eftir að
vaxa talsvert. Vægi LSR sé nú þeg-
ar sérlega mikið og eigi enn eftir að
aukast, raunar mun meira en ann-
arra lífeyrissjóða að jafnaði. Gylfi
segir þetta vera jákvæða þróun.
Sjóðsmyndun íslenskra lífeyris-
sjóða gangi vel og muni duga vel til
að tryggja komandi kynslóðum Ís-
lendinga góðan lífeyri á efri árum.
Svo mikil sjóðsmyndun geti þó ekki
orðið án þess að það hafi veruleg
áhrif á íslenskan fjármálamarkað
og raunar allt íslenskt efnahagslíf.
Í skýrslunni fer Gylfi yfir nokkr-
ar leiðir sem hann telur mögulegar
fyrir íslenska lífeyrissjóði til að hafa
áhrif á viðskiptakjör og starfsum-
hverfi sitt almennt. Hann bendir á
að tímasetning sjóðanna á kaupum
þeirra og sölu innlendra eigna, og
það hve mjög þeir veðja á innlendar
eignir frekar en erlendar, geti skipt
verulegu máli. Sem dæmi nefnir
hann að ef lífeyrissjóðir myndu nú
auka kaup sín á innlendum hluta-
bréfum ætti verð þeirra að hækka
verulega. Það myndi aftur leiða til
þess að ávöxtun þeirra verði lakari
en ella þegar fram í sæki.
Í skýrslunni kemur m.a. fram að
nú þegar setji stærðin lífeyrissjóð-
um nokkrar skorður, sem eigi eftir
að verða enn frekar áberandi á
komandi árum, sér í lagi fyrir LSR.
Þannig geti þeir ekki með góðu
móti hreyft stóra hluti sinna eigna-
safna í einu og geti heldur ekki
breytt hlutfallslegu vægi innlendra
og erlendra eigna nema með tals-
verðum aðdraganda, m.a. vegna
áhrifa á gengi. Lífeyrissjóðir séu
því nánast þvingaðir til að vera
nokkuð „rólegir fjárfestar“, þ.e.
bæta smátt og smátt við eignum í
dreift eignasafn og liggja á þeim.
Gylfi telur það óhjákvæmilegt að
lífeyrissjóðir taki afstöðu til ein-
stakra eigna og eignaflokka. Stærð-
ar sinnar vegna sé ljóst að LSR hafi
framar öðrum sjóðum burði og
ástæðu til að leggja í þann kostnað
sem fylgi því að mynda sér sjálf-
stæða skoðun á verði einstakra
eigna. Er bent á að greining lífeyr-
issjóða á t.d. verðmæti eða ágæti
rekstrar tiltekinna fyrirtækja hafi
nokkra kosti yfir greiningu fjár-
málastofnana. Innan fjármálastofn-
ana sé meiri hætta á hagsmuna-
árekstrum sökum þess að
fyrirtækin, sem verið sé að greina,
geti verið núverandi eða tilvonandi
viðskiptavinir fjármálafyrirtækj-
anna.
Eignasafni skipt upp?
Gylfi rekur nokkrar leiðir sem
farnar hafa verið erlendis, t.d. í
Noregi, Hollandi og Japan, en velt-
ir því upp hvort fara eigi að for-
dæmi Svía. Þar var ákveðið að
skipta hlutabréfum gamla AP
sjóðsins á milli fjögurra sjóða. Er
stærð þeirra samanlögð sambæri-
leg við stærð LSR og með fyrirsjá-
anlegum vexti LSR telur Gylfi að sá
sjóður verði talsvert stærri hlut-
fallslega en þeir sænsku. Því hljóti
að vakna sú spurning hvort skyn-
samlegt geti verið að feta í fótspor
Svía að einhverju leyti og skipta
eignasafni LSR á einhverjum tíma-
punkti upp í t.d. tvö söfn sem væru
með sjálfstæða stjórn og fjárfest-
ingastefnu og tækju sjálfstæðar
ákvarðanir um fjárfestingar. Þá er
reynslan frá Kaliforníu í Bandaríkj-
unum sögð áhugaverð, þá einkum
framtak CalPERS, lífeyrissjóðs op-
inberra starfsmanna í fylkinu, til
bættrar stjórnunar almennings-
hlutafélaga. Um gríðarstóran sjóð
er að ræða, sem hefur ríka hags-
muni af því að vel takist til við
rekstur þeirra fyrirtækja sem hann
fjárfestir í. Undir lok skýrslu sinnar
telur Gylfi freistandi að álykta að
svipað framtak íslenskra lífeyris-
sjóða, og þá sérstaklega LSR sem
þess stærsta, geti verið réttlætan-
legt frá sjónarhóli sjóðsfélaga. Þó
ekki verði gengið jafnlangt og í
Kaliforníu þá sé óhjákvæmilegt að
íslensku sjóðirnir leggi fjármuni og
vinnu í að stuðla að hagkvæmu fjár-
málaumhverfi á Íslandi.
Fréttaskýring | Áhrif lífeyrissjóða á fjár-
málamarkaði
Ábyrgð LSR
vegur þyngst
Lagt til í nýrri skýrslu að lífeyrissjóðirnir
stuðli að hagkvæmara fjármálaumhverfi
Lífeyrissjóðskakan hjá LSR stækkar stöðugt.
Stærsti sjóðurinn með líf-
eyri til 11 þúsund manns

Miðað við eignir er Lífeyr-
issjóður starfsmanna ríkisins
stærsti lífeyrissjóður landsins.
Eins og hér kemur fram til hliðar
eru eignir sjóðsins metnar á um
230 milljarða króna. Iðgjalda-
greiðslur komu frá nærri 36 þús-
und manns árið 2004 og sama ár
fengu ríflega 11 þúsund lífeyr-
isþegar greitt úr sjóðnum.
Samhliða LSR er starfræktur
Lífeyrissjóður hjúkrunarfræð-
inga, LH, í sameignarfélagi.
Eftir Björn Jóhann Björnsson
bjb@mbl.is
 Meira á mbl.is/ítarefni
Fáðu úrslitin
send í símann þinn