Morgunblaðið - 09.04.2006, Blaðsíða 75

miðlunarsýning, minjagripir og fallegar
gönguleiðir í næsta nágrenni. Sjá nánar
á www.gljufrasteinn.is
Perlan | Sögusafnið er opið alla daga kl.
10–18. Hljóðleiðsögn leiðir gesti í gegn-
um söguna frá landnámi til 1550.
www.sagamuseum.is
Veiðisafnið – Stokkseyri | Uppstoppuð
veiðidýr ásamt skotvopnum og veiði-
tengdum munum. Opið alla daga kl. 11–
18. Sjá nánar: www.hunting.is
Þjóðmenningarhúsið | Samsýning 19
myndlistarmanna; Norðrið bjarta/
dimma, lætur mann lyfta brúnum. Þjóð-
minjasafnið – svona var það andar
stemningu liðinna alda. Handritin, ertu
ekki búin að sjá þau? Fyrirheitna landið,
fyrstu vesturfararnir, hverjir voru það?
Veitingar, búð.
Þjóðminjasafn Íslands | Í Þjóðminja-
safni Íslands er boðið upp á fjölbreytta
fræðslu og þjónustu fyrir safngesti. Þar
eru nýstárlegar og vandaðar sýningar
auk safnbúðar og kaffihúss. Hlutverk
safnsins er að auka og miðla þekkingu
á menningararfi Íslendinga frá landnámi
til nútíma. Opið alla daga nema mánu-
daga kl. 11–17.
Leiklist
Hólmaröst, Lista- og menningar-
verstöð | Let It Be – Ástarleikur með
Bítlalögum. Frumsaminn söngleikur e.
Vigdísi Gunnarsdóttur byggður á tónlist
The Beatles. Leikstjóri er Þorsteinn
Bachmann en Ólafur Þórarinsson út-
setti tónlist. Fjallar um krakka í
menntaskóla sem eru að undirbúa
árshátíð, líf þeirra, ástir og áhyggjur.
Listasafn Reykjavíkur, Kjarvalsstaðir |
Leiðsögn um sýninguna H.C. Andersen
– Lífheimur. Sunnudagsleiðsögn í boði
Listasafni Reykjavíkur – Kjarvalsstaða
frá kl. 15–16.
Loftkastalinn | Stúdentaleikhúsið setur
upp verkið Animanina. Verkið er frum-
samið. Höfundar eru meðlimir Stúd-
entaleikhússins og Víkingur Krist-
jánsson, sem jafnframt leikstýrir.
Söngur og dans, dramatík og furðuleg-
heit. Miðasala: sími 552 3000 e-mail:
midasala@loftkastalinn.is www.stu-
dentaleikhusid.is
Fyrirlestrar og fundir
Alanóhúsið | Tólf spora-samtök Debtors
Anonymous funda í Alanóhúsinu, Selja-
vegi 2, kl. 11–12. Eru skuldirnar að
stjórna lífi þínu? Það er til lausn! Sam-
tök Hömlulausra skuldara.
Krabbameinsfélagið | Styrkur, Samtök
krabbameinssjúklinga og aðstandenda
þeirra, heldur fund í Skógarhlíð 8 í
Reykjavík, 11. apríl kl. 20. Dagskrá: End-
urhæfing fyrir krabbameinssjúka hjá
Landspítalanum í Fossvogi. Alís Frey-
garðsdóttir iðjuþjálfi og Margrét Gunn-
arsdóttir sjúkraþjálfari kynna nýjungar í
starfseminni.
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 9. APRÍL 2006 75
MENNING
Íþessum mánuði eru liðin 50 ár frá því gám-ar og gámaskip voru fyrst notuð við vöru-flutninga. „Gámurinn virðist einföld upp-finning þegar við lítum á hann í dag, en sú
aðferðafræði til vöruflutninga sem honum fylgdi
hefur haft gríðarleg áhrif á vöruflutninga og þró-
un alþjóðlegs viðskiptaumhverfis,“ segir Tryggvi
Þór Ágústsson, forstöðumaður flutningasviðs
Samtaka verslunar og þjónustu. „Tæknin breiðist
mjög hratt út um allan heim og eykur mjög á
hreyfanleika og lækkar flutningskostnað á vöru
milli svæða, þá sérstaklega um lengri vegalengd-
ir.“
Gámaflutningar bárust til Íslands á seinni
hluta 7. áratugarins þegar Eimskipafélagið tekur
í notkun fyrstu gámana. „Að sjálfsögðu hafði
þetta mikil áhrif hér á landi og mikil breyting frá
því sem áður var þegar menn voru að lesta allan
farm niður í stórar opnar lestir, og breytti einnig
vörumeðferðinni sjálfri,“ segir Tryggvi. „Þannig
sköpuðust, til dæmis, miklir möguleikar til að
flytja viðkvæma vöru, sem hefði getað orðið fyrir
skemmdum við flutninga í opnum lestum. Fljót-
lega verður gámurinn meginaðferð við að flytja
vöru til og frá landinu og hefur gámurinn átt
samfellda sigurför hér eins og annars staðar í
heiminum.“ Tryggvi bætir við að áhrif gámsins
séu meiri en margur gerir sér grein fyrir: „Það
eru yfirgnæfandi líkur á að nánast hvaða innflutt
vara sem keypt er í verslun í dag hafi ferðast ein-
hvern hluta af leið sinni um heiminn með gámi.
Er svo komið að gámurinn er undirstaða þess að
heimsverslun geti átt sér stað með þeim hætti
sem er í dag og þannig ættu mörg íslensk fyr-
irtæki sem framleiða vöru fyrir erlendan markað
eflaust mjög erfitt um vik án þjónustu gámsins.“
Malcom McLean hefur verið eignað að finna
upp gáminn og gámaflutningakerfið. Malcolm
þessi rak vöruflutningafyrirtæki í Bandaríkj-
unum og hafði frumkvæði að því að láta smíða
gámakassa á vörubíla og útbúa skip sem hægt
væri að hífa þessa gáma beint um borð í. „Fyrstu
gámarnir eru fluttir frá Newark til Houston fyrir
50 árum og þegar þeim er skipað frá borði í Hou-
ston má segja að ballið hafi byrjað. Í dag er gríð-
arlegur fjöldi gáma og gámaskipa í stanslausri
notkun og ferðast milli allra heimshorna allan
ársins hring,“ segir Tryggvi.
Fljótlega voru stærðir gáma staðlaðar til að
samræma alla flutninga og hönnun þeirra tækja
sem þarf til gámaflutninga. Gámurinn hefur tekið
ýmsum breytingum í gegnum tíðina og fundin
mörg notagildi fyrir hann. Í dag eru bæði til
kæli- og frystigámar og jafnvel til gámar sem
notaðir eru sem húsnæði. Tryggvi segir erfitt að
sjá fyrir enn frekari þróun sem verða kann á
gáminum, en ljóst er að gámurinn er kominn til
að vera.
Flutningar | Sigurganga vöruflutningagámsins hófst fyrir 50 árum í Bandaríkjunum
Gámurinn í hálfa öld

Tryggvi Þór Ágústs-
son fæddist í Reykjavík
1967. Hann lauk stúd-
entsprófi frá Fjöl-
brautaskóla Norður-
lands 1986 og
útskrifaðist sem
viðskiptafræðingur frá
HÍ 1993. Tryggvi hefur
starfað mikið á sviði
flutninga, m.a. sem
framkvæmdastjóri
Flutningamiðstöðvar Suðurlands, deild-
arstjóri flutningadeildar Sölumiðstöðvar
hraðfrystihúsanna og síðast sem for-
stöðumaður Vöruhótels Eimskipa.
Eiginkona Tryggva er Vera Björk Ísaksdóttir,
innkaupastjóri Bílanausts, og eiga þau 3
dætur.
Zia klikkar.
Norður
♠--
♥D9863 S/AV
♦K109742
♣83
Vestur Austur
♠Á10652 ♠KDG98743
♥4 ♥K10
♦653 ♦--
♣KG109 ♣ÁD2
Suður
♠--
♥ÁG752
♦ÁDG8
♣7654
Vestur Norður Austur Suður
-- -- -- 1 hjarta
1 spaði 4 hjörtu 4 spaðar 5 tíglar
Pass 5 hjörtu 5 spaðar Pass
Pass 6 hjörtu 6 spaðar Pass
Pass 7 hjörtu Dobl Allir pass
„Umhverfis jörðina í 80 spilum“ heit-
ir bráðskemmtileg bók eftir Zia
Mahmood og Bretann David Burn. Zia
leggur til hráefnið og sterkasta krydd-
ið, en Burn matreiðir af kúnst.
Spilið að ofan er frá stórmóti í
Bandaríkjunum fyrir nokkrum árum
og var Zia í austur, en Michael Rosen-
berg í vestur. Zia var að vonum undr-
andi þegar Rosenberg ströglaði á
spaða og ákvað að fara með löndum og
láta reka sig upp í slemmu. Allt gekk
að óskum lengst af, en norður sá í
gegnum blekkingavefinn og fórnaði í
sjö hjörtu.
Rosenberg kom út með laufgosa,
sem gat verið hvort heldur frá G10 eða
KG10 eftir þeirra aðferðum. Hvernig á
austur nú að verjast?
Nánast með tárin í augunum játar
Zia að hann hafi tekið fyrsta slaginn
með laufás.
„Hvílíkur klaufi sem ég gat verið - ef
ég set tvistinn, skiptir makker yfir í
tígul og við fáum tvær stungur og 800-
kall.“
En fylgir því ekki nokkur hætta að
dúkka fyrsta slaginn?
Nei, segir Zia. Makker á nánast
örugglega laufkónginn fyrir innákom-
unni, en jafnvel þó að sagnhafi eigi
kónginn og fái fyrsta slaginn, kemst
hann ekki inn í borð til að svína í hjarta
- hann á engan spaða til að trompa og
ég veit það!
BRIDS
Guðmundur Páll Arnarson | dagbok@mbl.is
Staður og stund á mbl.is.
Nánari upplýsingar um viðburði dagsins er að
finna á Staður og stund undir Fólkið á mbl.is
Meira á mbl.is
Hvar eru aðstandendurnir?
ÉG vinn á einu af hjúkrunarheim-
ilum Reykjavíkur sem efndu til setu-
verkfalls sl. miðvikudag.
Á deildinni sem ég vinn á eru
margir ósjálfbjarga sjúklingar sem
þurfa mikla aðhlynningu og aðstoð
við að klæða sig, borða, nota salerni,
komast ferða sinna og svo fram-
vegis. Sumir sjúklingar þarfnast líka
aðstoðar við að fara út að reykja, til
að fá til sín persónulega muni sem
þá vantar og sjá til þess að þá van-
hagi ekki um neitt sem auðveldar
þeim lífið.
Nú spyr ég: Þegar setuverkfall
okkar hófst, hvar voru aðstandendur
þessa fólks? Á því hjúkrunarheimili
sem ég starfa við mættu sárafáir að-
standendur til að hjálpa heimilisfólk-
inu. Ég er svo undrandi á því að að-
standendur skuli ekki hlaupa til og
hjálpa ástvinum sínum sem eru
ófærir um að hugsa um sjálfa sig.
Fólkið sem býr á hjúkrunarheim-
ilunum er margt ótrúlega einmana
og þrátt fyrir að hafa alið önn fyrir
börnum og barnabörnum láta að-
standendur ekki sjá sig þegar á bját-
ar. Mér finnst sárt að sjá myndir af
vinum og fjölskyldu uppi um alla
veggi vistmanna en enginn kemur.
Er þetta orðið þannig í dag að fólk
hefur ekki áhuga á því að heimsækja
ástvini sína áður en þeir kveðja
þennan heim og vera með þeim síð-
ustu árin sem þeir eiga eftir?
Starfsmaður á hjúkrunarheimili.
Þakkarorð til Hótel Arkar
UM daginn dvaldi ég í 5 daga á Hót-
el Örk með eldri borgurum úr Hafn-
arfirði. Viðurgerningur á hótelinu
var frábær, allt frá morgunmat að
þríréttuðum kvöldmat, þar sem m.a.
heimatilbúinn ís var í desert. Kvöld-
vökurnar undir stjórn Gunnars,
tískusýningarnar og bækur Árna
Norðfjörð, og ekki síst elsku fé-
lagarnir úr Hafnarfirði, allt hjálp-
aðist þetta að því að gera þessa daga
ógleymanlega.
Hafið þið bestu þakkir fyrir, Sig-
urður Tryggvason, starfsfólk og aðr-
ir sem stuðluðu að þessum dýrð-
ardögum á Hótel Örk.
Megi Guð blessa ykkur.
Guðfinna Ólafsdóttir,
Gerðakoti, Álftanesi.
„Till we meet again“
Mig langar að biðja Ómar Ragn-
arsson að birta texta við lagið „Till
we meet again“ sem hann og fleiri
sungu í þættinum Það var lagið hjá
Hermanni Gunnarssyni á Stöð 2 fyr-
ir nokkru.
Með kveðju,
Kona úr Njarðvík.
Velvakandi
Svarað í síma 5691100 frá 10–12
og 13–15 | velvakandi@mbl.is
ODDNÝ Sigurðardóttir mezzó-
sópran heldur í dag, pálmasunnu-
dag, tónleika í Hömrum, tónleika-
sal Tónlistarskólans á Ísafirði.
Oddný út-
skrifaðist frá
Tónlistarskóla
Kópavogs árið
2000 þar sem
hún nam undir
leiðsögn Önnu
Júlíönnu Sveins-
dóttur. Oddný
hefur að auki
sótt ýmis mast-
erclass-
námskeið og
hlaut leiðsögn Lidiu Vuch í
Trieste á Ítalíu.
Á tónleikunum flytur Oddný sí-
gaunaljóðaflokk eftir Brahms,
sönglög eftir Schubert, Grieg,
Sigvalda Kaldalóns og Pál Ísólfs-
son. Auk þess syngur hún óperu-
aríur eftir Verdi, Saint-Saëns og
A. Thomas.
Undirleikari Oddnýar er Kryst-
yna Cortes. Tónleikarnir hefjast
kl. 16 og er miðaverð 1.500 kr.
Oddný Sigurðardóttir
syngur á Ísafirði
Oddný
Sigurðardóttir
ÁSKRIFTARDEILD netfang: askrift@mbl.is, sími 569 1122