Morgunblaðið - 20.08.2006, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 20. ÁGÚST 2006 25
Jazzballett – Almenn braut
Eigum nokkur pláss laus fyrir byrjendur og
framhaldsnemendur.
Innritun stendur yfir í síma 5813730.
Einnig er hægt að nálgast umsóknir og frekari
upplýsingar á vefnum www.jsb.is
Nemendur athugið!
Kennsla hefst 6. september samkvæmt stundarskrá.
Stundaskrá verður birt á www.jsb.is 21.ágúst.
D
an
sl
is
ta
rs
kó
li
JS
B
Kennslustaðir:
l Danslistarskólinn í Kópavogi, Íþróttahúsi Digraness.
Almenn braut.
l Danslistarskólinn í Reykjavík, Lágmúla 9
og Laugardalshöll.
Almenn braut og listdansbraut.
Danslist
Lágmúla 9 • 108 Reykjavík • Sími 581 3730 • www.jsb.is
E
F
L
IR
a
lm
a
n
n
a
te
n
g
s
l
/
H
N
O
T
S
K
Ó
G
U
R
g
ra
fí
s
k
h
ö
n
n
u
n
Skógarhlí› 18 • Sími 595 1000
www.heimsferdir.is
E
N
N
E
M
M
/
S
IA
/
N
M
22
3
0
3
Barcelona
í allt haust
frá 19.990 kr.
Flugsæti með sköttum,
m.v. 2 fyrir 1 tilboð
6. og 13. nóv. Netverð á mann.
Prag
í okt. og nóv.
frá 19.990 kr.
Flugsæti með sköttum.
m.v. 2 fyrir 1 tilboð
6. nóv. Netverð á mann.
Búdapest
allan október
frá 19.990 kr.
Flugsæti með sköttum,
m.v. 2 fyrir 1 tilboð
10. okt. Netverð á mann.
Róm
17. nóv.
frá 64.300 kr.
Flug, skattar og gisting
í tvíbýli á Hotel Archimede
í 4 nætur. Netverð á mann.
Kraká
í okt. og nóv.
frá 37.930 kr.
Flug, skattar og gisting í tvíbýli á
Hotel Eljot í 3 nætur 23. okt.
með 8.000 kr. afslætti.
Netverð á mann.
Ljubljana
frá 19.900 kr.
Flugsæti báðar leiðir með sköttum.
Tveir fyrir einn tilboð, út 30. okt.,
7. eða 14. nóv. og heim 3., 10. eða
17. nóv. Netverð á mann.
veisla
í beinu flugi
í haust
Borgar
ástæða örvæntingar þeirra. Hús-
mæðrunum þykir vænt um götuna
sem þær búa við. Konurnar sem hafa
verið skotspónn ádeilunnar á út-
hverfin hafa yfirleitt verið einsleitar
persónur og valdalaus fórnarlömb.
Staða Lynette Scavo er sérstök, eins
og leikkonan Felicity Huffman sem
leikur Lynette útskýrir svo: „Þú
mátt kvarta yfir vinnunni og eigin-
manninum og vinum. En Guð forði
þér frá því að kvarta yfir börnunum
þínum.“ Lynette nýtur þess í fyrstu
þáttaröðinni sem í dag eru talin for-
réttindi, að vera heimavinnandi og
einbeita sér að uppeldi barna sinna.
Hún veit að hún á að vera ánægð
með hlutverk sitt en hún er það ekki
og fær samviskubit yfir því. Þær
Bree, Susan, Lynette og Gabrielle
eru allar í sínum sporum vegna eigin
ákvarðana. Þær eru ekki valdalausir
leiksoppar heldur konur sem hafa
val í lífinu og hafa tekið ákvarðanir
sem þær þurfa að lifa með.
Spjallað yfir pókerspili
Það virðist einum of einfalt að
segja: því fleiri konur, þeim mun
meira jafnrétti í sjónvarpi. Ætti
kannski að koma á kynjakvóta innan
framleiðslufyrirtækja vestanhafs? Í
því fælist ákveðin ritskoðun og það
samræmdist ekki hugmyndum okk-
ar um frelsið til sköpunar. Það er þó
ekki alvitlaust að halda því fram að
einungis með því að auka hlut
kvenna í sjónvarpi myndi ósamræm-
ið milli miðilsins og veruleikans ekki
vera eins hrópandi og það er í dag,
með þeirri forsendu að persónurnar
væru ekki þeim mun verri sem fyr-
irmyndir. Þar sem Aðþrengdar eig-
inkonur fjalla um fjórar konur og
vinskap þeirra hljóta öll svokölluð
ytri skilyrði þáttanna að eiga sinn
hlut í að vega á móti misræminu.
Viðfangsefni þáttanna eru konur og
samskipti þeirra við hver aðra og þá
sem þeim standa nærri. Í samtölum
þeirra er þar að auki beinlínis um-
ræða um málefni kvenna og kynja-
misrétti. Dæmi um þetta er atriði úr
fimmta þætti fyrstu seríu þegar vin-
konurnar spjalla yfir pókerspili:
Susan:
Þetta var eins og í skátunum.
Stelpur brosa til þín en hlæja svo því
þú ert ekki byrjuð að raka fótlegg-
ina.
Lynette:
Strákar myndu aldrei láta svona.
Þeir meðhöndla þessi mál betur.
Þeir berjast og uppi stendur sigur-
vegari. Frumstætt en réttlátt.
Susan:
Og heiðarlegra.
Gabrielle:
Er þetta ekki kynjamisrétti?
Svona alhæfingar?
Lynette:
Þetta eru vísindi. Vísindamenn
hafa rannsakað þetta.
Gabrielle:
Hver er ég að efa orð vísinda-
manna?
Vinkonurnar velta hér fyrir sér
viðteknum hugmyndum um kven-
lega hegðun. Marc Cherry, höfundur
þáttanna, segist hafa viljað lýsa vin-
skap kvenna. Það er athyglisvert að
lýsingar á stöðu kvenna og þessar
samræður þeirra á milli eru skrif-
aðar af hvítum miðaldra karlmanni,
sem er hluti af þeim hóp sem lengst
af hefur verið við völd í sjónvarpsiðn-
aðinum. Hann hefur áður skrifað um
konur fyrir sjónvarp og hefur reynd-
ar einbeitt sér frekar að þeim heldur
en karlmönnum sem sögupersónum.
Hann hóf ferilinn sem sjónvarpsrit-
höfundur með því að skrifa fyrir Gol-
den Girls, eða Klassapíur, og fékk
sinn eigin þátt framleiddan, The 5
Mrs. Buchanans. Fyrri þættirnir
ættu að vera mörgum íslenskum
áhorfendum kunnir því þeir voru
sýndir hér við nokkrar vinsældir á
Stöð 2 fyrir mörgum árum. Við-
fangsefni beggja þátta var vinskapur
kvenna. Cherry tilheyrir sjálfur
minnihlutahópi sem samkynhneigð-
ur karlmaður, og það er reyndar
helsta útskýringin á nálgun hans á
vinskap kvenna að hans mati. Hann
segist líta öðruvísi á konur og hlusta
á þær. Af því að hann tali við þær um
heima og geima heyri hann ýmislegt
sem gagnkynhneigðir karlmenn
myndu aldrei heyra, því hann sé ekki
með neitt ráðabrugg og það sé ekk-
ert í gangi. Hann sé einfaldlega vin-
ur kvenna og heillaður af samskipt-
um þeirra.
Fertugsaldurinn er hinn nýi
þrítugsaldur
Verðum við bættari af því að hafa
fleiri konur í sjónvarpi ef þær eru all-
ar andlitsfríðar, mjóar og fulltrúar
eins kynþáttar? Er það ekki bara
verra? Þetta eru góðar og gildar
spurningar enda hefur mikið verið
deilt á staðalímyndir kvenna í sjón-
varpi að undanförnu. Í bók sem gefin
var út sem fylgibók þáttanna Að-
þrengdar eiginkonur er að finna
fróðleik um þá, viðtöl við fólkið á bak
við framleiðsluna og ótal myndir af
leikkonunum. Flestar myndirnar
hafa verið lagfærðar í tölvu til að
afmá merki aldurs þeirra. Aðalleik-
konur þáttanna eru allar yfir fertugu
fyrir utan Evu Longoria sem leikur
Gabrielle Solis. Eins og kom fram
hér á undan þá eru konur aðeins
áberandi í sjónvarpi ef þær eru yngri
en 34 ára. Leikkonurnar brjóta því
niður þennan aldursmúr, en að sama
skapi þarf að lagfæra myndir af þeim
svo að þær líti ekki út fyrir að vera
deginum eldri en þrítugar. Mikið af
þeirri athygli og umræðu sem þætt-
irnir hafa fengið snýr að útliti leik-
kvennanna. Slúðurpressan veltir
endalaust fyrir sér holdafari þeirra
og það var fréttamatur þegar Eva
Longoria gerði samning við snyrti-
vöruframleiðanda. Persónur og leik-
endur eru því bæði þátttakendur í
því að skapa fyrirmyndir kvenna úti
um allan heim sem og fórnarlömb
venju sem gerir enn ráð fyrir því að
konur eigi að vera „augnakonfekt“
samkvæmt mjög stöðluðum ímynd-
um. Ef til vill má setja fram rök fyrir
því að sjónvarpið sé undanskilið
kröfu raunsæis eða þess veruleika
sem við lifum í. Mótrökin eru sú að
túlkun á konum og öðrum hópum er í
það miklu misræmi við raunveruleik-
ann að fyrirmyndirnar á skjánum
geta orðið beinlínis skaðlegar.
Fyrirsögnin hér að ofan vísar í
staðhæfinguna „the forties are the
new thirties“, fertugsaldurinn er
hinn nýi þrítugsaldur, sem er nýtt
slagorð sem heyrst hefur í orðræð-
unni að undanförnu. Samkvæmt því
eru konur lengur „ungar og frjáls-
ar.“ Það er þó hægt að velta því fyrir
sér hvort í raun sé verið að gefa kon-
um meira frelsi til að vera þær sjálf-
ar, eða hvort verið sé að gera til
þeirra enn strangari kröfur. Ef til
vill eiga þær líka enn að líta út fyrir
að vera þrítugar þegar þær eru
orðnar fertugar. Það er án efa mik-
ilvægt að horfa gagnrýnum augum á
þær fyrirmyndir sem okkur birtast í
fjölmiðlum, sérstaklega ef þær eru
vinsælir hlutar af menningu okkar.
Það er í þeirri menningu sem oft er
stimpluð sem „lág“; grínþáttunum,
slúðurpressunni, kvennatímaritun-
um og fleiru, sem okkur er boðið upp
á ráðandi skilgreiningar samtíma-
menningarinnar á hlutverkum
kynjanna.
narlömb
Höfundur er með MA-gráðu í blaða-
og fréttamennsku frá HÍ. Greinin er
hluti af lokaverkefni hennar.