Morgunblaðið - 07.09.2006, Page 12

12 FIMMTUDAGUR 7. SEPTEMBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Eftir Brján Jónasson
brjann@mbl.is
ALLT of algengt virðist að aðstaða
fyrir fatlaða sé látin sitja á hak-
anum þegar nýjar byggingar eru
reistar, eða eldri hús eru endur-
bætt. Nýjasta dæmið um þetta er
Sundlaug Seltjarnarness, þar sem
aðstaða fyrir fatlaða sem þurfa að-
stoð í búningsklefunum er ekki full-
nægjandi. Móðir 14 ára hreyfihaml-
aðrar stúlku bendir ennfremur á að
handrið og sturtustóla vanti í sund-
laugina, en viðamiklum endurbótum
á búningsklefum lauk í sumar.
Friðrik Sigurðsson, fram-
kvæmdastjóri Þroskahjálpar, segir
allt of algengt að aðstaða fyrir fatl-
aða sé látin mæta afgangi, áætlanir
séu til fyrir fullkomna aðstöðu, en
því sé frestað að hrinda þeim í
framkvæmd, jafnvel út í hið óend-
anlega.
Kristín Þorsteinsdóttir, móðir 14
ára hreyfihamlaðrar stúlku á Sel-
tjarnarnesi, segir að ekki þyrfti að
leggja í mikinn kostnað til að bæta
ástandið í sundlauginni. „Ég er bú-
in að gera athugasemdir við þessa
sundlaug svo oft, ég er svo hneyksl-
uð á okkar ríka sveitarfélagi,“ segir
Kristín.
Hún bauð Seltjarnarnesbæ að-
stoð sína við að hanna aðstöðu fyrir
fatlaða í sundlauginni áður en hún
var tekin í gegn, og því voru það
henni mikil vonbrigði að ekki hafi
verið staðið betur að því að gera
sundlaugina vel úr garði fyrir fatl-
aða en raun bar vitni. Hún segir
bæjarstjórann hafa sagt sér að það
ætti að huga vel að þörfum hreyfi-
hamlaðra í sundlauginni, en ein-
hvers staðar hafi eitthvað gleymst.
Eins og fram kom í Morgun-
blaðinu í gær er ekki sérstakur
búningsklefi fyrir fatlaða í sund-
lauginni, og því segja foreldrar
nokkurra fatlaðra drengja að þeir
fái ekki að fara í skólasund þennan
veturinn. Drengirnir þurfa aðstoð
stuðningsfulltrúa í búningsklefa, en
aðeins konur gegna þeim störfum
eins og stendur, og þær geta ekki
farið með drengjunum í búnings-
klefa karla.
Kristín gerði ásamt fleirum at-
hugasemdir við teikningu að end-
urbættri sundlaug, sem komið var
til bæjaryfirvalda og arkitektsins.
Þar er gert ráð fyrir búningsher-
bergi fyrir fatlaða í síðari áfanga
laugarinnar, sem reiknað er með að
verði tekinn í notkun haustið 2007.
Ekki pláss fyrir hjólastólinn í
fyrirhuguðu herbergi fatlaðra
Hún segir ljóst að herbergið sé
allt of lítið, þar sé ekki nægilega
rúmt um fatlaðan einstakling,
hjólastól og aðstoðarmann hans.
Einnig sé of þröngt um fatlað fólk í
almennum búningsklefa og bekkir
of litlir. Hafa ætti í huga að útbúa
sérstakt pláss í búningsklefum
merkt fötluðum þar sem pláss sé
haft rýmra. Hún segist ekki hafa
fengið nein viðbrögð við athuga-
semdunum, sem var skilað inn
snemma sumars.
Þó er rétt að taka fram að breyt-
ingarnar sem gerðar voru á laug-
inni síðasta vetur hafa verið mjög
til bóta fyrir fatlaða, en Kristín
segir aðstöðuna áður en laugin var
tekin í gegn hafa verið til skammar.
Friðrik Sigurðsson frá Þroska-
hjálp segir leitt ef svo sé komið að
aðstaða fyrir fatlaða sé ekki eins og
best gerist í Sundlaug Seltjarnar-
ness. Þegar laugin var upphaflega
byggð fyrir um þremur áratugum
hafi hún fengið sérstaka úttekt þar
sem í ljós kom að hún stóðst kröfur
fatlaðra vel. „Mér finnst skelfilegt
ef menn hafa ekki passað sig á því
að gera þetta sómasamlegt fyrir
hreyfihamlaða.“
Hann segir mörg dæmi um að
þeir sem taki ákvarðanir um nýjar
þjónustubyggingar, eða endurbæt-
ur á eldri byggingum, skjóti því á
frest að útbúa mannsæmandi að-
stöðu fyrir fatlaða. Lögð sé meiri
áhersla á að opna fyrir almenning,
en teikningar með aðstöðu fyrir
hreyfihamlaða bíði gjarnan ónotað-
ar í skúffu. Dæmi um þetta sé
Þjóðleikhúsið, þar sem staðið hafi
til að auka aðgengi fyrir fatlaða, en
úr því hafi enn ekki orðið.
Mikilvægt að koma upp
bráðabirgðaaðstöðu
Ef ekki er gert ráð fyrir fullkom-
inni aðstöðu fyrir fatlaða í fyrsta
áfanga Sundlaugar Seltjarnarness
segir Friðrik mikilvægt að komið
sé upp bráðabirgðaaðstöðu þar til
síðari áfanga er lokið. „Menn vita
að fötluð börn á Seltjarnarnesi eru
ekki ný bóla, og menn hefðu þurft
að vera búnir að gera sér ljóst
hvernig fara á í gegnum skólaárið
2006 til 2007.“
Aðstaða fyrir fatlaða nemendur
er víða látin sitja á hakanum
Morgunblaðið/Kristinn
Erfitt fyrir hreyfihamlaða Dóttir þeirra Kristínar Þorsteinsdóttur og Jens Andréssonar á í erfiðleikum með að
nýta sér sundlaugina þar sem sturtustól og handrið vantar og búningsklefi fyrir fatlaða er ekki tilbúinn.
FYRSTU niðurstöður rannsókna á
hnýðingum benda til að hvalurinn sé
mjög hreyfanlegur, hafi mikla yfir-
ferð og staldri ekki lengi við á hverju
svæði. Þetta er í samræmi við tak-
markaðar rannsóknir á einstakling-
um sem sést hafa í hvalaskoðunar-
ferðum frá Keflavík. „Þó ber að taka
þessum niðurstöðum með fyrirvara
enda einungis um eitt dýr að ræða.
Vonast er til að unnt verði að merkja
fleiri hnýðinga á þennan hátt á næstu
árum,“ segir meðal annars í frétt frá
Hafrannsóknastofnuninni.
Á tímabilinu 14. júlí til 11. ágúst
voru vísindamenn frá Danmörku,
Bandaríkjunum og Japan við rann-
sóknir á hnýðingi hér við land í sam-
starfi við Gísla A. Víkingsson, hvala-
sérfræðing á
Hafrannsóknastofnuninni. Rann-
sóknir þessar, sem byggjast á veiðum
á lifandi hnýðingum, eru hinar fyrstu
sinnar tegundar í heiminum. Þær lúta
annars vegar að hljóðnotkun og
heyrn hnýðinga og hins vegar að
ferðum og búsvæðanotkun.
Tveir hnýðingar veiddir
Dagana 2. og 8. ágúst voru tveir
hnýðingar veiddir við Reykjanes með
háf og hífðir um borð í skipið Haf-
borgu KE 12 sem leigt var til rann-
sóknanna. Þar voru gerðar mælingar
á heyrnarsviði dýranna með því að
mæla með heilalínuriti viðbrögð
þeirra við hljóðum af mismunandi
tíðni og styrk. Hnýðingunum var síð-
an sleppt eftir að hljóðupptökutæki
höfðu verið fest við horn þeirra.
Seinna dýrið var einnig útbúið með
gervitunglamerki til að fylgjast með
ferðum þess.
Hljóðupptökutækið, sem safnar
upplýsingum um hljóðumhverfi
hvalanna, losnar af hvalnum og flýtur
upp á yfirborð eftir fyrirfram ákveð-
inn tíma og er endurheimt með að-
stoð upplýsinga frá gervitunglasendi-
num. Merkið sem sett var á fyrri
hnýðinginn (217 cm kýr) var endur-
heimt á tilsettum tíma um 6 sjómílur
NV af Garðsskagavita og hafði þá
safnað gögnum í alls 14 klukkustund-
ir. Hins vegar brást losunarbúnaður-
inn í seinna tilvikinu og var merkið
enn á dýrinu (241 cm tarfur) þegar
síðast sást til þess 9. ágúst. Ekki er
vitað hvort merkið hefur nú losnað og
þá hvar á hinni löngu leið sem dýrið
hefur ferðast vestur af landinu frá því
að það var merkt 8. ágúst.
Fundarlaunum heitið
Hafrannsóknastofnunin vill vekja
athygli sjófarenda og þeirra sem leið
eiga um fjörur landsins, á hinu týnda
tæki sem inniheldur mikilsverðar vís-
indalegar upplýsingar. Merkið er
gult að lit, um 20 cm að lengd og
merkt Hafrannsóknastofnuninni.
Fundarlaunum að upphæð 2.000
dönskum krónum (um 24 þús. ís-
lenskum kr.) er heitið fyrir afhend-
ingu merkisins til Gísla A. Víkings-
sonar á Hafrannsóknastofnuninni,
Skúlagötu 4, Reykjavík.
Hinir erlendu fræðimenn eru flest-
ir sérfræðingar á sviði hljóð- og
heyrnarrannsókna á sjávarspendýr-
um en þáttur Hafrannsóknastofnun-
arinnar var einkum bundinn við
gervitunglamerkingarnar.
Kortið sýnir ferðir hnýðingsins frá
því honum var sleppt í Garðshöfn 8.
ágúst 2006. Dýrið synti strax út á opið
haf og hélt sig norðvestur af Reykja-
nesi fyrstu tvo dagana en tók síðan
stefnuna á Snæfellsnes, þvert yfir
Faxaflóa. Fór stystu leið fyrir Snæ-
fellsnesið hinn 13. ágúst og hélt áfram
norður á bóginn. Dagana 14.–19.
ágúst hélt dýrið til á litlu svæði u.þ.b.
fyrir miðju mynni Breiðafjarðar en
synti síðan áfram norðvestur á Látra-
grunn. Þaðan lá leiðin að ströndum
Vestjarða, fyrir Horn og Suður með
Ströndum.
Til að lengja líftíma rafhlöðunnar
er merkið einungis virkt á morgnana
og frá og með september einungis
annan hvern dag. Hægt er að fylgjast
með nýjustu upplýsingum um ferðir
hnýðingsins á netinu á heimasíðu
Hafrannsóknastofnunarinnar, hafro-
.is
Hnýðingur er fremur stór höfrung-
ur, nær mest rúmlega 3 metra lengd
og 350 kíló þyngd og er langalgeng-
asta tegund höfrunga við strendur Ís-
lands. Útbreiðslusvæði tegundarinn-
ar er bundið við norðanvert
Norður-Atlantshaf. Afar takmarkað-
ar rannsóknir hafa farið fram á þess-
ari tegund hér við land sem annars
staðar. Útbreiðsla tegundarinnar að
sumarlagi er þó allvel þekkt af reglu-
bundnum talningum Hafrannsókna-
stofnunarinnar og samstarfsaðila
innan NAMMCO auk tveggja taln-
inga við vesturströnd Evrópu.
Fylgjast með ferðum hnýðings
Hnýðingur er höfrungategund, allt að þrír metrar að lengd og um það bil 350 kíló að þyngd











 


 


 
  


Í 37. grein laga um grunnskóla frá árinu 1995 segir:
„Börn og unglingar, sem eiga erfitt með nám sökum
sértækra námsörðugleika, tilfinningalegra eða fé-
lagslegra örðugleika og/eða fötlunar [...] eiga rétt á
sérstökum stuðningi í námi. Kennslan getur verið ein-
staklingsbundin eða farið fram í hópi innan eða utan al-
mennra bekkjardeilda, í sérdeildum eða í sérskóla.
Meginstefnan skal vera sú að kennslan fari fram í
heimaskóla. Telji foreldrar barns eða forráðamenn,
kennarar eða aðrir sérfræðingar að barnið fái ekki not-
ið kennslu við sitt hæfi í heimaskóla geta forráðamenn
sótt um skólavist fyrir það í sérskóla.“
Í hinni svokölluðu Salamanca-yfirlýsingu Menning-
armálastofnunar Sameinuðu þjóðanna (UNESCO) er
einnig fjallað um grunnskóla án aðgreiningar, en yf-
irlýsingin er hluti af stefnu íslenskra skólayfirvalda.
Stefnan að kennsla fari fram í heimaskóla
Fréttaskýring | Það
brennur við að ekki sé
tekið tillit til fatlaðra í
nýjum byggingum. Móðir
fatlaðrar stúlku segir
stundum þurfa lítið að
leggja á sig fyrir mikið
hagræði fyrir fatlaða.
ÚR VERINU
»Tveir hnýðingar veiddir viðReykjanes í byrjun ágúst.
»Fundarlaunum heitið fyrirtýnt mælitæki.
»Hnýðingur er stór höfr-ungur og mjög algengur við
strendur landsins.
Í HNOTSKURN