Morgunblaðið - 07.09.2006, Page 14

14 FIMMTUDAGUR 7. SEPTEMBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
Eftir Boga Þór Arason
bogi@mbl.is
KIKO prinsessa ól fyrsta sveinbarn
japönsku keisarafjölskyldunnar í
rúm 40 ár í fyrradag og talið er að
fæðingin þaggi niður – að minnsta
kosti um sinn – í þeim stjórn-
málamönnum sem hafa beitt sér fyr-
ir því að lögum um ríkiserfðir verði
breytt til að konur geti framvegis
erft krúnuna.
Er þetta fyrsti drengurinn sem
fæðist inn í keisarafjölskylduna frá
fæðingu föður hans, Akishinos prins,
árið 1965.
Fæðingin dregur úr þrýstingnum
á Masako prinsessu, eiginkonu Na-
ruhitos krónprins, en hún hefur ver-
ið undir miklu álagi vegna þeirra
væntinga landa hennar að hún eign-
ist son og þar með erfingja að krún-
unni.
Prinsessan, sem er orðin 42 ára,
missti fóstur árið 1999. Hermt er að
hún hafi átt við þunglyndi að stríða
vegna álagsins sem fylgdi kröfunni
um karlkyns erfingja. Hefur hún þar
af leiðandi dregið sig að miklu leyti í
hlé frá opinberum störfum.
Naruhito krónprins og Masako
prinsessa eiga eina dóttur, Aiko,
sem er á fimmta aldursári. Akishino
prins og Kiko áttu fyrir tvær dætur
þegar sonurinn langþráði fæddist.
Margra alda hefð
Samkvæmt gildandi lögum í Jap-
an ganga erfðir krúnunnar ávallt í
karllegg. Fyrir fæðingu prinsins í
fyrradag voru margir Japanar orðn-
ir úrkula vonar um að nýr karlkyns
ríkisarfi liti dagsins ljós og spunnust
af því heitar umræður um hvort
breyta ætti lögunum um ríkiserfðir
til að kona og afkomendur hennar
gætu sest í keisarastólinn.
Nefnd háttsettra embættismanna
lagði til slíka lagabreytingu í fyrra
og Junichiro Koizumi forsætisráð-
herra sagðist ætla að leggja fram
breytingartillögu á þinginu. Hann
féll hins vegar frá því vegna mikils
þrýstings frá íhaldsmönnum í flokki
hans, Frjálslynda lýðræðisflokkn-
um, eftir að skýrt var frá því að Kiko
prinsessa væri þunguð.
Forsætisráðherrann kvaðst í gær
telja ólíklegt að lögunum um rík-
iserfðir yrði breytt á næstu árum.
Koizumi lætur af embætti síðar í
mánuðinum og líklegur eftirmaður
hans, Shinzo Abe, íhaldssamur
frammámaður í Frjálslynda lýðræð-
isflokknum, hefur gagnrýnt breyt-
ingartillöguna.
Margir Japanar telja að keis-
arafjölskyldan hafi ríkt samfellt í
rúm 2.600 ár og flestir sagnfræð-
ingar eru sammála um að rekja megi
keisaradæmið að minnsta kosti til
sjöttu aldar eftir Krists burð.
Átta konur hafa ríkt sem keisarar
í Japan á umliðnum öldum, sú síð-
asta tók við völdunum árið 1763, en
þær gegndu fyrst og fremst hlut-
verki staðgengils þar til karlkyns
ríkisarfi tók við. Enginn afkomenda
þessara kvenna erfði krúnuna.
Vandamálið fært yfir
á næstu kynslóð
Sagnfræðingar segja að keis-
ararnir hafi getað haldið þessari rík-
iserfðahefð í svo langan tíma með
því að halda hjákonur sem ólu þeim
drengi. Því fyrirkomulagi lauk á
valdatíma Hirohitos, föður núver-
andi keisara. Japanskur prins,
Tomohito, lagði til á liðnu ári að
Naruhito krónprins héldi hjákonu til
að eignast karlkyns erfingja og áköf
deila spannst af þeirri tillögu.
Hiroshi Takahashi, japanskur
sagnfræðiprófessor, sagði að þótt
fæðing nýja prinsins drægi úr þrýst-
ingnum á Masako kæmi að því síðar
Deilu um kvenkyns ríkisarfa slegið á frest
Keisarafjölskyldunni í Japan létti mjög við fæðingu fyrsta sveinbarns hennar í rúma fjóra áratugi
að japanskar prinsessur lentu í
sömu aðstöðu og hún. „Grundvall-
arvandamálið verður ekki leyst með
því að slá umræðunni um það á
frest,“ sagði hann. „Vandamálið fær-
ist þá aðeins yfir á næstu kynslóð
keisarafjölskyldunnar.“
 


   !"
!"
 !#!$ % &$!%&  "$  '(













)   




*
$ 
 


  
! 


 +


)


"

+ 

 , 

! -$



! ).
!  
/.-"
%

! 
/ 

!  

! 
0!
!!# !


1 


! 

$ 
!  
/
21" 

! 
*$

! 
 

!
  
"#  
 ! "
$
3 "# 
 

45 
$%&'#()*+  ! "#$
%&'" $$


"  

$'



#
( 
67)
*+"$'

$ "
,

%!
"  $
%-'
'"$

$.
-
/$$
 &'
&
0& 
#$$
/  $
67'8
)
1 
+&&
'
2$ $$
3 !$'
$)
"

% 
"  $$
%!'
4#&2
"$
'
'& 
%
"  $
5.0
$ $$
% &'
,& 
+
&!&$$
Reuters
JAPANAR fagna nýfæddum prinsi
fyrir utan höll Japanskeisara í Tók-
íó. Mikill fögnuður ríkti yfir tíðind-
unum í Japan í gær, dagblöð gáfu
út aukablöð í tilefni af fæðingunni,
sjónvarpsstöðvar gerðu tíðindunum
rækileg skil og stuðningsmenn kon-
ungsfjölskyldunnar söfnuðust sam-
an við höllina og sjúkrahúsið þar
sem prinsinn langþráði fæddist.
Barnið var tekið með keis-
araskurði og vó ellefu merkur.
Mæðginunum heilsaðist vel, að
sögn lækna fjölskyldunnar.
Fjölskyldan hóf ýmsar fornar at-
hafnir í tilefni af fæðingunni og sú
fyrsta fólst í því að Akihito keisari
sendi fjórða barnabarni sínu sér-
stakt sverð, sem er 26 sentímetra
langt og á að vernda barnið. Ný-
fæddi prinsinn verður skírður á
þriðjudaginn kemur og mæðginin
fá að fara heim til sín innan tíu
daga.
Langþráðum prinsi fagnað í Japan
Eftir Kristján Jónsson
kjon@mbl.is
SVÍAR upplifa nú harkalega kosn-
ingabaráttu og sumir fréttaskýrend-
ur segja að niðurstaðan verði ef til
vill aukinn leiði á pólitíkusum, fleiri
kjósendur en ella velji sófann. En
flest bendir til þess að það muni
koma í bakið á borgaraflokkunum
sænsku að einn þeirra, Þjóðarflokk-
urinn, skyldi sl. vetur stela af netinu
upplýsingum um stefnu og herbrögð
jafnaðarmanna fyrir þingkosning-
arnar 17. september.
Gögnin fengust með því að brjót-
ast inn á sérstaka vefsíðu jafnaðar-
manna, SAP. Málið er einkum vand-
ræðalegt fyrir Þjóðarflokkinn vegna
þess að hann hefur lagt áherslu á að
koma verði jafnaðarmönnum frá
vegna þess að þeir séu orðnir spilltir
af allt of langri stjórnarsetu.
Upphaf hneykslisins var að þáver-
andi fjölmiðlafulltrúi ungliðasam-
bands Þjóðarflokksins, Per Joden-
ius, komst yfir lykilorðið að
SAP-vefnum. Framkvæmdastjóri
Þjóðarflokksins og einn helsti hug-
myndasmiður hans í kosningabarátt-
unni, Johan Jakobsson, fékk vitn-
eskju um þetta þegar 15. mars. En
hann lét duga að banna Jodenius að
nota lykilorðið og skipa honum að
segja frá broti sínu opinberlega í
fjölmiðlum til að málið færi ekki
leynt. Jakobsson fylgdi málinu hins
vegar ekki eftir. Hinn 24 ára gamli
Jodenius lét nægja að tala við blaða-
mann hjá götublaðinu Expressen og
afhenda honum gögnin sem aflað
hafði verið og lykilorðið umrædda.
Blaðamaðurinn, Niklas Svensson,
stóðst ekki mátið og nýtti sér þrisvar
lykilorðið í skrifum sínum. Ritstjóri
Expressen, Otto Sjöberg, hefur nú
vikið Svensson úr starfi. „Við lítum
þetta alvarlegum augum,“ sagði Sjö-
berg. Svo getur farið að þeir sem
brutust inn á vefinn hafni í fangelsi
fyrir vikið, að sögn Per-Ole Träsk-
man, prófessors í refsirétti við há-
skólann í Lundi.
Eitt af því sem eykur úlfúðina er
að jafnaðarmenn segja sem svo að í
nánu kosningabandalagi borgara-
flokkanna sé líklegt að samstarfs-
flokkar Þjóðarflokksins hafi líka
fengið aðgang að umræddum upp-
lýsingum um stjórnarflokkinn.
Húsrannsókn á
flokksskrifstofum
Fjölmiðlafulltrúi Þjóðarflokksins,
Niki Westerberg, er nú farin í leyfi
og Johan Jakobsson sagði af sér á
mánudag. Lögreglan hefur að sögn
vefsíðu Svenska Dagbladet í gær yf-
irheyrt Jodenius og gert húsrann-
sókn á skrifstofu Þjóðarflokksins.
En það hitnar undir þekktari mönn-
um vegna málsins.
Leijonborg hefur viðurkennt að
hann hafi beðið í tvo daga áður en
hann skýrði opinberlega frá því að
Jakobsson hefði vitað um málið þeg-
ar í mars. Hann segir nú að upplýs-
ingarnar sem Jakobsson hafi veitt
sér í fyrstu hafi verið óljósar.
„Ég lagði áherslu á að fá heild-
stæða mynd af málinu,“ sagði Leij-
onborg í gær. Hann hefur einnig
beðið andstæðingana um að gera
ekki of mikið úr málinu, blása það
ekki upp.
Svenska Dagbladet spurði Maritu
Ulvskog, framkvæmdastjóra Jafn-
aðarmannaflokksins, hvað henni
fyndist um þessi ummæli Leijon-
borg. „Þetta er eins og nauðgari sem
segir að fórnarlambið eigi sökina,“
svaraði Ulvskog.
Þjóðarflokkurinn sænski í vanda
Krafist afsagnar Lars Leijonborgs flokksleiðtoga í kjölfar njósnahneykslis
Reuters
Fredrik Reinfeldt, leiðtogi
Hægriflokksins (Mod-
eraterna), í Svíþjóð.
Marita Ulvskog, fram-
kvæmdastjóri sænska
jafnaðarmannaflokksins.
Göran Persson, forsætis-
ráðherra og leiðtogi jafn-
aðarmanna.
»Fulltrúar á sænska þinginueru alls 349, þar af 144 jafn-
aðarmenn, 55 eru í Hægri-
flokknum (Moderaterna) og 48 í
Þjóðarflokknum.
» Jafnaðarmenn hafa oftastverið við stjórnvölinn.
Borgaraflokkarnir mynduðu
stjórn eftir kosningarnar 1976,
1979 og 1991.
»Núverandi forsætisráð-herra, Göran Persson, er 57
ára gamall, hann tók við völd-
um árið 1996.
Í HNOTSKURN
Viðurkenna stuld Lars Leijonborg (t.v.), leiðtogi sænska Þjóðarflokksins
og Johan Jakobsson, fyrrverandi framkvæmdastjóri flokksins, svara
spurningum á blaðamannafundi í Stokkhólmi á mánudag. Gerð hefur verið
húsrannsókn á flokksskrifstofunni vegna njósnamálsins.