Morgunblaðið - 07.09.2006, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 7. SEPTEMBER 2006 13
ERLENT
Eftir Davíð Loga Sigurðsson
david@mbl.is
STAÐAN í breskum stjórnmálum
nú um stundir minnir að mörgu leyti
á það er samverkamenn Margrétar
Thatcher í Íhaldsflokknum komu
henni frá völdum haustið 1990 eftir
ellefu ár á valdastóli. Á bakvið luktar
dyr ráða menn nú ráðum sínum og í
hverju skúmaskoti ræða menn fram-
tíð Tonys Blair, leiðtoga Verka-
mannaflokksins. Virðist allsendis
óvíst hvort hann endist til áramóta
sem forsætisráðherra í Bretlandi.
Þrýstingurinn á Blair jókst til
muna í gær en þá sögðu nokkrir und-
irmenn í ríkisstjórn hans af sér og
gagnrýndu þeir Blair fyrir að tregð-
ast við að eyða óvissunni og tilkynna
nákvæmlega um það hvenær hann
hyggist víkja sem forsætisráðherra.
Alls sögðu sjö af sér, þar af einn
undirráðherra í varnarmálaráðu-
neytinu, Tom Watson, en hann hefur
hingað til verið álitinn dyggur stuðn-
ingsmaður Blairs. Watson var hins
vegar í hópi sautján þingmanna
Verkamannaflokksins sem skrifuðu
undir bréf til Blairs, sem lekið var í
fjölmiðla, þar sem hann var hvattur
til að víkja og sagði þar að það væri
hvorki í þágu flokks né þjóðar að
hann sæti lengur í embætti.
Verkamannaflokkurinn hefur sem
kunnugt er átt undir högg að sækja
upp á síðkastið í skoðanakönnunum
og margir þingmenn hans óttast nú,
að með Blair í brúnni muni ekki tak-
ast að snúa blaðinu við.
„Sviksamlegt“ og „dónalegt“
Blair brást við afsögn Watsons í
gær og kvaðst hafa ætlað að reka
hann úr stjórn sinni hvort eð var fyr-
ir að hafa undirritað áðurnefnt bréf.
„Eitt er ef hann hefði komið á minn
fund og lýst skoðunum sínum varð-
andi forystu flokksins,“ sagði Blair.
„En að undirrita fjöldabréf sem síð-
an var lekið í fjölmiðla var sviksam-
legt, dónalegt og rangt.“
Fyrr í gær hafði The Sun greint
frá því að Blair myndi víkja sem leið-
togi Verkamannaflokksins 31. maí á
næsta ári og síðan sem forsætisráð-
herra átta vikum síðar, þegar flokk-
urinn hefði valið sér nýjan leiðtoga.
Talsmenn Blairs segja þessar dag-
setningar úr lausu lofti gripnar en
fréttaskýrendur segja þær rökréttar
getgátur, sé það rétt sem banda-
menn Blairs hafa sagt opinberlega
að undanförnu, að hann hafi ekki í
hyggju að vera enn við stjórnvölinn
um þetta leyti á næsta ári.
Segja má að Blair hafi verið til-
neyddur að senda sína menn út á ak-
urinn, til að flytja þessi tíðindi.
Bresk blöð segja hins vegar að Gord-
on Brown fjármálaráðherra og
bandamenn hans vilji ekki láta sér
þetta nægja. Krefjast þeir þess, að
Blair gangi lengra og nefni tiltekna
dagsetningu, sem fyrr segir. Hann
þurfi að fara sem fyrst, en í öllu falli
verði dagsetningin að liggja fyrir;
hugsanlega á ársfundi Verkamanna-
flokksins eftir þrjár vikur.
Brown enn líklegastur
Brown hefur verið álitinn augljós
eftirmaður Blairs. Ýmsir banda-
menn Blairs mega ekki heyra á þetta
minnst og ljóst er að ólíkar fylkingar
berjast nú á bakvið tjöldin. Blair
reyndi í gær að þjappa mönnum
saman, og tryggja eigin stöðu, með
því að minna á að það hefði þjakað
Verkamannaflokkinn á árum áður,
að þar var hver höndin uppi á móti
annarri. En það er til marks um
veika stöðu Blairs, að ekki er víst að
ákall hans verði til að tryggja, að
hann fái ráðið því sjálfur hvenær
hann víkur sem forsætisráðherra.
Farið að hitna verulega
undir Blair í Bretlandi
Sjö þingmenn segja
af sér áhrifastöðum
Reuters
Á útleið? Hart er sótt að Tony Blair í eigin flokki, en mörgum þykir kominn
tími til að hann nefni hvaða dag hann hyggist hætta sem forsætisráðherra.
»Tony Blair hefur verið leið-togi breska Verkamanna-
flokksins frá árinu 1994 og for-
sætisráðherra frá 1. maí 1997.
»Undir stjórn Blairs hefurVerkamannaflokkurinn
unnið þrennar þingkosningar í
röð, 1997, 2001 og 2005.
»Eitt af helstu afrekumBlairs í embætti er að hafa
stuðlað að friðarsamkomulagi á
Norður-Írlandi 1998. En hans
verður þó sennilega alltaf
minnst fyrir stuðning sinn við
umdeilda innrás Bandaríkjanna
í Írak 2003.
Í HNOTSKURN
Jóhannesarborg. AFP. | Ríflega áttatíu
vísindamenn hafa ritað Thabo
Mbeki, forseta Suður-Afríku, bréf
þar sem hann er
hvattur til að reka
heilbrigðisráð-
herra sinn, Manto
Tshabalala-Msim-
ang.
Í bréfinu segja
vísindamennirnir
að heilbrigðisráð-
herrann suður-
afríski hafi í bar-
áttunni gegn út-
breiðslu alnæmis, AIDS, beitt sér
fyrir „siðlausri og gagnslausri“
stefnu sem setji líf fólks í voða.
Segja bréfritarar að Tshabalala-
Msimang verði að víkja strax og
stjórnvöld að hverfa af „hörmulegri
braut gervivísinda“ sem einkennt
hafi baráttu þeirra gegn AIDS; en
Tshabalala-Msimang hefur m.a.
haldið á lofti mikilvægi þess að borða
kartöflur og nota mikið af ólífuolíu.
5,5 milljónir manna eru smitaðar
af HIV-veirunni í Suður-Afríku en
stjórnvöld hafa lengi verið sökuð um
sinnuleysi vegna vandans og í síðasta
mánuði sakaði Stephen Lewis, sér-
legur sendimaður SÞ vegna AIDS í
Afríku, ráðamenn í Pretoríu um að
hafa sýnt „heimsku, seinlæti og
kæruleysi“ með tregðu sinni til að
dreifa AIDS-lyfjum til þurfandi.
Sagði hann stefnu stjórnvalda minna
meira á málflutning „brjálaðra öfga-
manna“ heldur en ríkisvalds, sem
umhugað væri um þegna sína.
Vilja að
Mbeki snúi
við blaðinu
Hvattur til að reka
heilbrigðisráðherrann
Thabo Mbeki