Morgunblaðið - 21.09.2006, Blaðsíða 16

16 FIMMTUDAGUR 21. SEPTEMBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
Eftir Boga Þór Arason
bogi@mbl.is
DÓMARI í Suður-Afríku hefur vísað frá spill-
ingarákæru á hendur Jacob Zuma, fyrrverandi
varaforseta landsins, eftir að saksóknarar óskuðu
eftir því að réttarhöldum í málinu yrði frestað.
Þúsundir stuðningsmanna Zuma fögnuðu frá-
vísuninni fyrir utan dómhús í borginni Pieterma-
ritzburg eftir að dómarinn skýrði frá ákvörðun
sinni í gær.
Thabo Mbeki vék Zuma úr embætti fyrir rúmu
ári eftir að fjármálaráðgjafi varaforsetans fyrr-
verandi var dæmdur í fimmtán ára fangelsi fyrir
spillingu. Zuma var sakaður um samsekt, sagður
hafa þegið mútur frá suður-afrískum dótturfyr-
irtækjum franska vopnafyrirtækisins Thales,
reynt að koma í veg fyrir rannsókn á meintum lög-
brotum þeirra og leggja stein í götu réttvísinnar.
Zuma neitaði sakargiftunum og sakaði andstæð-
inga sína í stjórnarflokknum Afríska þjóðarráðinu
(ANC) um að hafa staðið fyrir ákærunni.
Þetta er í annað skipti á fjórum mánuðum sem
Zuma fer með sigur af hólmi í dómsmáli. Hann var
sýknaður í maí af ákæru um að hafa nauðgað konu
sem greinst hafði með HIV-veiruna.
Thiven Reddy, lektor í suður-afrískum stjórn-
málum við Háskóla Höfðaborgar, sagði að Zuma
væri nú í góðri aðstöðu til að ná forystu í barátt-
unni um forsetaembættið. Dómarinn í málinu virt-
ist hafa tekið undir staðhæfingar Zuma um að
ákæran væri liður í samsæri um að halda honum
frá völdunum og margir kjósendur hefðu því sam-
úð með honum.
Dómari í Suður-Afríku vísar
ákæru á hendur Zuma frá
Er nú talinn í góðri aðstöðu til að ná forystu í baráttunni um embætti forseta
AP
Sigurglaður Jacob Zuma hefur ástæðu til að
fagna eftir að hafa sigrað í tveimur dómsmálum.
STARFSMENN dýragarðs í Beerwah í Ástralíu fylgj-
ast með minningarathöfn um sjónvarpsmanninn og
„Krókódílaveiðarann“ Steve Irwin sem lést eftir að
gaddaskata stakk hann. Um 5.000 manns voru við at-
höfnina, þeirra á meðal ekkja Irwins, dóttir þeirra, ætt-
ingjar, vinir og kvikmyndastjörnur.
AP
„Krókódílaveiðarans“ minnst í Ástralíu
Eftir Ásgeir Sverrisson
asv@mbl.is
SUMIR segja að hann sé „erkihauk-
ur“, harðlínumaður sem ætli sér að
auka skriðþunga Japana í al-
þjóðakerfinu m.a. með því að breyta
stjórnarskránni og greiða þannig
fyrir því að herafli landsins geti látið
til sín taka erlendis. Aðrir telja hann
raunsæismann og benda því til sann-
indamerkis á að honum sé sýnilega
umhugað um að bæta samskiptin við
nágrannaþjóðir, einkum Kínverja.
Sannast sagna er ekki hlaupið að því
að greina nákvæmlega hvaða skóla
stjórnmálanna Shinzo Abe, næsti
forsætisráðherra Japans, tilheyrir.
Íhaldsmenn í Japan taka vinsæld-
um hans fagnandi og telja Abe fall-
inn til að efla þjóðarstoltið þar
eystra. Flokkshestar eru sama sinn-
is; í gær var Abe kjörinn leiðtogi
Frjálslynda lýðræðisflokksins og
tekur við embætti forsætisráðherra
á þriðjudag í næstu viku.
Abe tekur við embættinu af Juni-
chiro Koizumi sem notið hefur mik-
illa vinsælda og virðingar. Vinsældir
þessara tveggja manna ná langt út
fyrir raðir flokksins enda geta frjáls-
lyndu lýðræðissinnarnir tæpast
kvartað: þeir hafa farið með völdin í
Japan nánast sleitulaust í 50 ár.
En valdaflokkar þurfa reglulega
að leita endurnýjunar og því er nú
horft til Abe þar eð stjórnarskráin
meinar Koizumi að sitja annað kjör-
tímabil. Og Abe sýnist boða
ákveðnar breytingar.
Fyrir það fyrsta er hann unglamb
í stjórnmálalegu tilliti, hann verður
52 ára í dag, fimmtudag, og fyrsti
forsætisráðherra landsins sem
fæddur er eftir síðari heimsstyrjöld-
ina. Koizumi hefur vissulega skapað
þá ímynd að þar fari nútímalegur og
alþýðlegur stjórnmálamaður en þeir
sem muna fyrri leiðtoga japanskra
stjórnmála, steinrunna og óræða
eldri menn, gera sér ljóst að hér
ræðir um mikla breytingu.
Stefna Abe þykir á hinn bóginn
nokkuð óljós. Mesta athygli hafa
vakið ummæli hans um nauðsyn
þess að stjórnarskránni verði breytt.
Bandaríkjamenn þröngvuðu því
plaggi upp á Japana árið 1947. Í
henni er skýrlega kveðið á um að
herinn þjóni þeim tilgangi einum að
verja Japan og bann, sem raunar
hefur gefið eftir á síðustu árum, lagt
við því að liðsaflanum sé beitt utan
heimalandsins. Abe hyggst nú láta
smíða nýja stjórnarskrá sem „hæfir
Japan á 21. öldinni“. Hann hefur
hvatt til umræðu um hvort réttlæt-
anlegt væri af hálfu Japana að gera
árásir á eldflaugapalla Norður-
Kóreumanna. Fyrir fáeinum árum
hefði slík hvatning verið óhugsandi.
Umskiptin sem hann boðar eru
engan veginn bundin við stjórn-
arskrána. Abe er ötull talsmaður
þess að unnið sé skipulega að því að
efla þjóðarstolt Japana. Hann hefur
m.a. lofsungið nýjar kennslubækur
sem sumum þykja í meira lagi
hæpnar og gagnrýna hversu lítt og
þá mildilega fjallað er um glæpaverk
Japana í síðari heimsstyrjöld. Trú-
lega eru hér fundnir skýrustu drætt-
irnir í stefnu hans; Abe er talsmaður
japanskrar „þjóðhyggju“.
Þjóðarstoltið sem Abe upphefur
og endurskoðunarhyggjan mælist
heldur illa fyrir meðal nágranna-
þjóða. Kínverjar og Kóreumenn
hafa gagnrýnt Abe fyrir að efast um
lögmæti stríðsglæparéttarhaldanna
í Tókýó og líkt og Koizumi hefur
hann kallað yfir sig fordæmingu með
því að sækja heim Yasukuni, helgi-
stað í Tókýó þar sem heiðruð er
minning hermanna (og í einhverjum
tilvikum stríðsglæpamanna) sem
fallið hafa fyrir keisarann.
Abe sýnist því boða breytingar en
þrátt fyrir það er hann um flest skil-
getið afkvæmi valdakerfisins sem
leitast við að viðhalda sér í Japan
sem annars staðar.
Öflugt ættarveldi
Nýi forsætisráðherrann tilheyrir
afar öflugu og lífseigu ættarveldi
enda eru slíkar stofnanir mótandi í
japönskum stjórnmálum. Faðir
hans, Shintaro Abe, var utanrík-
isráðherra 1982–1986 en náði aldrei
að lesa sig alla leið upp slímugu
stöngina og hreppa embætti for-
sætisráðherra. Afi hans í móðurætt,
Nobusuke Kishi, var forsætisráð-
hera 1957–1958 og gegndi ráðherra-
embættum á stríðsárunum. Hann
var handtekinn og sakaður um
stríðsglæpi en ekki var réttað í máli
hans. Vitað er að Abe hefur miklar
mætur á þessum afa sínum og dáist
að pólitískri endurkomu hans.
Frændi Abe, Eisaku Sato, var um
skeið forsætisráðherra á sjöunda
áratugnum.
Shinzo Abe er atvinnustjórn-
málamaður. Síðustu árin hefur hann
verið hægri hönd Koizumis forsætis-
ráðherra, skrifstofustjóri rík-
isstjórnarinnar og helsti talsmaður
hennar. Og nú hefur honum tekist að
uppfylla væntingar og kröfur áa
sinna og pólitískra velgjörðarmanna.
Shinzo Abe, verðandi forsætisráðherra Japans, vill auka skriðþunga þjóðarinnar á alþjóðavettvangi
Ættarlaukur boðar þjóðhyggju
AP
Sáttur Hinn 52 ára gamli Shinzo
Abe (t.h.) ásamt Junichiro Koizumi,
fráfarandi forsætisráðherra.
Í HNOTSKURN
» Shinzo Abe, nýr leiðtogiFrjálslynda lýðræð-
isflokksins og næsti forsætis-
ráðherra Japans, fæddist 21.
september 1954.
»Hann lagði stund á stjórn-málafræði við Seikei-
háskólann og lauk þaðan prófi
1977. Hann stundaði fram-
haldsnám í Kaliforníu í Banda-
ríkjunum. Hann vann um
skeið fyrir Kobe-stálfyr-
irtækið en hóf stjórn-
málaafskipti 1982. Abe tók
sæti föður síns á þingi 1993.
París. AFP. | Steingervingafræðingar
hafa fundið leifar af barni frum-
manna sem uppi var fyrir meira en
þrem milljónum ára í Awash-dal í
Eþíópíu. Er talið að barnið, senni-
lega stúlka, hafi verið af tegundinni
Australopithecus afarensis.
Um er að ræða mjög heillega
hauskúpu og tók fimm ár að grafa
leifarnar af mikilli varfærni úr jarð-
veginum þar sem þær fundust árið
2000. Yfirleitt er nú talið að A. af-
arensis hafi að flestu leyti líkst öpum
meira en mönnum og sjaldan gengið
á tveim fótum. Elstu frummennirnir
urðu sérstök grein, er skildi sig frá
öpum, fyrir fimm til sjö milljónum
ára en forfeður sjálfs nútímamanns-
ins, homo sapiens, komu fram á sjón-
arsviðið fyrir um 200.000 árum.
Þekktasta dæmið um A. afarens-
ins er leifar Lucy sem fannst á sömu
slóðum í Awash-dal í Eþíópíu fyrir 32
árum. Er þegar farið að nefna stúlk-
una „dóttur Lucy“, að sögn frétta-
vefjar BBC.
Leifar af
„dóttur
Lucy“?
Páfagarði. AFP. |
Benedikt XVI
páfi sagði þegar
hann ávarpaði
þúsundir píla-
gríma á Péturs-
torginu í Róm í
gær að reiði
múslíma yfir ný-
legri ræðu hans í
Þýskalandi væri
afleiðing „óheppi-
legs misskilnings“. Páfi kvaðst bera
virðingu fyrir fylgismönnum allra
trúarbragða og „einkanlega múslím-
um“.
Hann áréttaði að orðin, sem músl-
ímum mislíkaði, væru tilvitnun í
keisara á miðöldum, ekki hans eigin
orð. „Ég bætti við tilvitnun um sam-
bandið milli trúar og ofbeldis,“ sagði
páfi. „Þessi orð voru því miður mis-
skilin.“
Segir orð
sín mis-
skilin
Benedikt páfi
Kveðst bera virðingu
fyrir múslímum
ENGINN slasaðist en sex bílar
brunnu þegar sprenging varð í bíl
við Vasatorg í miðborg Gautaborg-
ar um hádegisbilið í gær, að sögn
vefsíðu blaðsins Dagens Nyheter.
Logarnir úr bílunum teygðu sig
upp eftir húsveggjum og fjölda
fólks dreif að til að sjá hvað væri
að gerast.
Slökkviliðsmenn og sjúkraliðar
voru fljótir á vettvang og eldarnir
voru slökktir skömmu eftir 12.
Lögreglan segir að eigandi bílsins
sem sprengdur var sé þekktur af-
brotamaður og vinni á veitinga-
stað. Hann var færður til yfir-
heyrslu.
Líklegast er talið að málið eigi
sér rætur í innbyrðis átökum
glæpahópa. „Við getum amk. slegið
föstu að þessu var ekki beint gegn
almenningi heldur eiganda bílsins,“
sagði talsmaður lögreglunnar.
Sprenging í
Gautaborg
♦♦♦