Morgunblaðið - 21.09.2006, Blaðsíða 47

Morgunblaðið - 21.09.2006, Blaðsíða 47
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 21. SEPTEMBER 2006 47 menning Fyrir stuttu kom út á íslensku skáldsaganNorwegian Wood eftir Haruki Mura- kami og kominn tími til finnst eflaust ein- hverjum, enda nítján ár síðan hún kom út í Japan. Aftan á íslenskri útgáfunni stendur þessi setning: „Þessi áhrifamikla saga skaut Haruki Murakami upp á stjörnuhimin bók- menntanna (og metsölulista heimsins).“    Víst er það rétt að bókin varð metsölubókí Japan og hrinti reyndar af stað slíku æði að ekki eru dæmi um annað að mér skilst, en della að hún hafi skotið Murakami á metsölulista heimsins. Noruwei no mori heitir bókin á japönsku og hefur nafn sitt eftir Bítlalaginu Norwegi- an Wood (og þó ekki, nánar síðar). Hún var fimmta skáldsaga Murakamis og sú sem gerði hann að stjörnu í heimalandi sínu. Fram að því höfðu bækur hans selst þokka- lega, í 50.000–100.000 eintökum hver og ef marka má viðtöl við Murakami var hann hæstánægður með þá sölu, fannst hann vera að skrifa fyrir einlæga aðdáendur. Þegar Norwegian Wood skreið yfir milljón eintaka múrinn hafi honum hinsvegar fundist sem allir hafi farið að hata hann og í kjölfarið treysti hann sér ekki til að skrifa skáldsögu í nokkur ár.    Fyrir ókunnugan er erfitt að gera sérgrein fyrir því hvers vegna Norwegian Wood sló svo rækilega í gegn í Japan, en í ljósi þess að það voru víst unglingsstúlkur sem féllu fyrst fyrir bókinni má gera því skóna að það hafi verið vegna þess hvaða tökum Murakami tekur ást og kynlíf í bók- inni. Unglingsstúlkurnar hrifust af bókinni og síðan aðeins eldri stúlkur, svo ungar kon- ur, þá konur á miðjum aldri og svo koll af kolli. Síðan bættust piltar við, þá ungir karl- menn og svo má telja. Í lok árs 1988, ári eft- ir að bókin kom út, hafði hún selst í hálfri fjórðu milljón eintaka í Japan sem var og er fáheyrt.    Um gervallt Japan var Murakami æði,eða réttara sagt Norwegian Wood-æði. Bókin var gefin út í tveimur bindum sem seld voru hvort í sínu lagi, annað skær- grænt, hitt eldrautt og dæmi um að aðdá- endur bókarinnar veldu sér klæðnað í sam- ræmi við það hvort bindið þeir kunnu betur að meta. Ýmis varningur kom einnig á markað; hægt var að kaupa gríðarstórar veggmyndir af norskum furuskógi, sælgæti sem hét eftir bókinni, reykelsi með furuilmi, geisladiska með bítlalögum í norskri slök- unarútsetningu og fleira. Þessu til viðbótar tók sala á bítlaplötunni Rubber Soul kipp, en á henni er einmitt lag- ið Norwegian Wood. Íslenskun á heitinu væri „Norskur viður“, sem er reyndar í samræmi við inntak þess eins og síðar verð- ur getið, en fyrir einhverjar sakir snöruðu Japanir því sem „Norskur skógur“ sem skýrir þegar lagið vekur hjá Toru í bókinni þá tilfinningu að vera staddur í kyrrum skógi og eins það hvers vegna Murakami- æðið snerist að svo miklu leyti um norrænan skóg. Réttur skilningur á titlinum er þó annar, því hann vísar til svefnherbergisinnrétt- ingar úr furu. John Lennon, sem samdi lag- ið, lýsti því eitt sinn að hann hefði viljað gera grín að stúlkum sem keyptu sér ódýrar furuinnréttingar og kölluðu norskan við til að þær virtust merkilegri (Lennon við- urkenndi að lagsheitið Cheap Pine, Ódýr fura, hefði ekki hljómað eins vel, þannig að hann beitti sömu blekkingum).    I once had a girl, or should I say, she once had me. She showed me her room, isn’t it good, Norwegian wood? She asked me to stay and she told me to sit anywhere, So I looked around and I noticed there wasn’t a chair. I sat on a rug, biding my time, drinking her wine. We talked until two and then she said, „it’s time for bed“. She told me she worked in the morning and started to laugh. I told her I didn’t and crawled off to sleep in the bath. And when i awoke I was alone, this bird had flown. So I lit a fire, isn’t it good, Norwegian wood.    Eins og sjá má segir textinn frá því ersögumaður hittir stúlku og fer með henni heim. Hún sýnir honum þó ekki þá hlýju sem hann hefði helst óskað og á end- anum neyðist hann til að sofa í baðkarinu. Hann kemur þó fram hefndum að lokum því hann kveikir í viðarinnréttingunni góðu. Ekki orð um norskan skóg. Ódýr fura úr norskum skógi Vinsældir Norwegian Wood urðu til þess að Haruki Murakami treysti sér ekki til að skrifa skáldsögu í mörg ár. af listum Árni Matthíasson » Þegar Norwegian Wood skreið yfir milljón eintaka múrinn fannst Murakami sem allir hefðu farið að hata hann. arnim.blog.is Auglýst eftir framboðum til prófkjörs í Reykjavík Ákveðið hefur verið að prófkjör um val frambjóðenda Sjálfstæðisflokksins fyrir alþingiskosningarnar næsta vor fari fram 27. og 28. október næstkomandi. Val frambjóðenda fer fram með tvennum hætti. a) Gerð er tillaga til yfirkjörstjórnar innan ákveðins framboðs- frests sem yfirkjörstjórn setur. Tillagan er því aðeins gild að hún sé bundin við einn flokksmann. Enginn flokksmaður getur staðið að fleiri tillögum en hann má fæst kjósa í prófkjörinu. Tillagan skal borin fram af 20 flokksmönnum búsettum í kjördæminu. b) Kjörnefnd er heimilt að tilnefna prófkjörsframbjóðendur til viðbótar frambjóðendum skv. a-lið. Hér með er auglýst eftir tillögum að framboðum til prófkjörs, sbr. a-lið hér að ofan. Skal framboð vera bundið við flokksbundinn einstakling enda liggi fyrir skriflegt samþykki hans um að hann gefi kost á sér til prófkjörs. Frambjóðendur skulu vera kjörgengir í næstu alþingiskosningum. 20 flokksbundnir sjálfstæðis- menn, búsettir í Reykjavík, skulu standa að hverju framboði og enginn flokks- maður getur staðið að fleiri framboðum en 10. Tillögum að framboðum ber að skila, ásamt mynd af viðkomandi og stuttu æviágripi, helst á tölvutæku formi, til yfirkjörstjórnar á skrifstofu Varðar – Fulltrúaráðs sjálfstæðis- félaganna í Reykjavík í Valhöll, Háaleitisbraut 1, eigi síðar en kl. 17.00, 6. október 2006. Eyðublöð fyrir framboð og æviágrip er hægt að fá á skrifstofu Sjálfstæðisflokksins eða á heimasíðu flokksins www.xd.is LANDSLAGSMÁLVERKIÐ er í nokkurri uppsiglingu hér á landi og það er áhugavert að spá í þróun þess og hvernig hún mun verða á næstu árum. Mjög margir ís- lenskir myndlistarmenn vinna á einn eða annan hátt með landslag í verkum sínum, bæði í málverkinu og öðrum miðlum. Það er ekki hlaupið að því fyrir ungan myndlist- armann að mála landslag á persónulegan máta, finna sína sýn, sína leið. Hallur Karl prófar sig þó ótrauður áfram á sýningu sinni í Óðinshúsi á Eyrarbakka þar sem hann sýnir tuttugu verk öll unnin á þessu ári. Málverk hans leita nokkuð í ýmsar áttir, ein þeirra sýnir málverk unnin eftir ljósmyndum en yfirbragð þeirra má tengja Gerhard Richter. Í öðrum myndum má greina rúðu- mynstur á myndfletinum, eins og til að leggja áherslu á vísindalega eða rannsóknarlega nálgun við landið, til að- greiningar frá rómantískri nálgun og upphafningu. Mál- arar landslags í dag óttast nokkuð að falla í hina róm- antísku gryfju og forðast það með ýmsum hætti, Húbert Nói skráir t.d. GPS-staðsetningar á verk sín í sama skyni. Þriðja leiðin er ef til vill persónulegri en hér er eins og veðrið verði hluti af myndinni, abstrakt- expressíónískar slettur koma inn á myndflötinn og skapa ókyrrð og spennu. Hallur hefur teiknað mikið og í Óðins- húsi má líka sjá möppu með teikningum sem sýna bæði færni og kraft. Sama má segja um málverkin sem gefa til kynna hæfileikaríkan málara sem er að taka sín fyrstu skref á málarabrautinni en ég er á því að hún henti hon- um vel. Í dag er ef til vill erfitt að halda sig við miðil eins og málverkið því svo margt annað er í boði sem fær oft meiri athygli, en málverkið stendur alltaf fyrir sínu og ekki má vanmeta áhrifamátt miðilsins. Náttúra landsins er okkur sífellt hugleikin og það er mikilvægt að lista- menn samtímans haldi áfram samræðum sínum við hana á hvaða hátt sem þeir kjósa að gera það. Málverk Halls sem sýnir Ingólfsfjall fyrir ofan námuna er t.d. dæmi um hugvitssamlega nálgun við áleitið viðfangsefni. Í heildina tekst Halli vel upp á sýningu sinni, verk hans bera þess vitni að hann er leitandi í list sinni en fari saman hugur og hönd verður forvitnilegt að fylgjast með hvað frá hon- um kemur í framtíðinni. Ingólfsfjall fyr- ir ofan námuna MYNDLIST Óðinshús á Eyrarbakka Hallur Karl Hinriksson. Til 24. september. Opið lau. og sun. frá kl. 14–21. Aðgangur ókeypis. Málverk Málar landslag „Málverkin gefa til kynna hæfi- leikaríkan málara sem er að taka sín fyrstu skref á mál- arabrautinni,“ segir í umsögn um verk Halls Karls. Ragna Sigurðardóttir JOHNNY Depp hefur leikið í ótrúlegustu myndum á sínum ferli og er iðulega óhrædd- ur við að velja krefjandi eða ögrandi verkefni samhliða stórstjörnuverkefnum. Þannig hefur Depp tekið sér frí frá túlkun sjóræningjans Jacks Sparrows til þess að leika óforbetr- anlegt enskt 17. aldar hirðskáld í kvikmynd- inni Svallarinn (Libertine). Kvikmyndin fjallar um John Wilmot, jarlinn af Rochester, sem lifði miklum ólifnaði í hirð Karls II og var rekinn úr hirðinni nokkrum sinnum en leyft að koma aftur vegna vinskapar konungs við föður jarlsins. Kvikmyndin er byggð á samnefndu leikriti eftir Stephen Jeffrey, en ekki er hægt að segja að vel hafi tekist til með kvikmyndaaðlögunina. Johnny Depp leikur jarlinn af mikilli innlifun, en þetta get- ur þó ekki talist besta frammistaða leikarans, sem dettur jafnvel inn í Jack Sparrow-fasann þegar halla tekur undan fæti fyrir jarlinum og hann lendir í ræsinu, tannlaus og hel- sjúkur af áfengissýki og bólusótt. Myndin er þó vel gerð í marga staði, mótleikarar Depps, þau John Malkovich og Samantha Morton, gefa myndinni dýpt, en helsti kostur hennar er sá hrái hóglífis- og kaldhæðnistónn sem einkennir tíðarandaframsetninguna. Persón- an sem myndir fjallar um er áhugaverð, en að sama skapi vandmeðfarinn efniviður og úrvinnslan í myndinni er bæði brokkgeng og ruglingsleg. Brokkgeng en vel leikin Sæmilegur Gagnrýnandi telur framistöðu Johnny Depp í The Libertine vera langt frá hans bestu. Heiða Jóhannsdóttir KVIKMYND IIFF Háskólabíó Leikstjórn: Laurence Dunmore. Aðalhlutverk: Johnny Depp, Samantha Morton, John Malkovich. Bandarík- in, 114 mín. Svallarinn (Libertine)
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.