Morgunblaðið - 10.11.2006, Side 4

4 FÖSTUDAGUR 10. NÓVEMBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
AÐSTANDENDUR aldraðra vilja
að ríkisvaldið skili 3 milljörðum af fé
sem lagt hefur verið í Framkvæmda-
sjóð aldraða en hefur farið í önnur
verkefni en nýbyggingu hjúkrunar-
heimila. Að sögn Reynis Ingibjarts-
sonar formanns AFA, Aðstandenda
aldraðra, en blaðamannafundur var
haldinn í gær til kynningar á bar-
áttumálum aðstandenda, eru nú 300
aldraðir í brýnni þörf fyrir úrræði og
mjög alvarlegur skortur er á úrræð-
um fyrir Alzheimersjúklinga, bæði í
bráð og lengd.
„Landsmenn hafa greitt í Fram-
kvæmdasjóð aldraða í 25 ár og lengst
af hafa 30–40% af fénu farið í aðra
hluti en nýbyggingar,“ segir Reynir.
„Samkvæmt fjárlögum fyrir næsta
ár kemur einn milljarður inn í sjóð-
inn en af þeim fara 420 milljónir í
rekstur og viðhald en ekki nýbygg-
ingar. Það átti að taka alveg fyrir
þetta en við skoðun á fjárlagafrum-
varpinu kom í ljós að um 30% af því
fé sem kemur í sjóðinn á næsta ári
eiga að fara í aðra hluti en nýbygg-
ingar. Okkur finnst eðlilegt að rík-
isvaldið skili þessum peningum sem
eru orðnir að minnsta kosti þrír
milljarðar og það myndi aldeilis
muna um þá,“ segir Reynir.
„Þá eru hátt í eitt þúsund manns
sem búa í fjölbýli á hjúkrunarheim-
ilum. Við vöktum athygli á því í dag
og þess má geta að á Akureyri var í
dag vígð ný deild að loknum breyt-
ingum á tveggja manna herbergjum
í einbýli. Það er auðvitað til skamm-
ar að hér skuli vera hátt í þúsund
manns sem hafa ekki sitt einkaher-
bergi. Á þessu þarf að taka með
markvissum hætti og það kostar að
sjálfsögðu peninga. Ennfremur
vantar rými, en það segir sig sjálft að
það þarf tvö herbergi í stað eins ef
það á að breyta tveggja manna her-
bergum í eins manns herbergi.“
Tilefni fundarins í gær var áætlun
heilbrigðisráðherra um uppbygg-
ingu hjúkrunarheimila á næstu 4 ár-
um og fjármagn til þeirra, 1,3 millj-
arðar króna sem aðstandendur
aldraðra segja að ekki verði til stað-
ar fyrr en á árunum 2008 og 2009.
„Þetta er fjármagn sem Alþingi
þess tíma þarf að samþykkja og
væntanlega önnur ríkisstjórn en sú
sem situr í dag þarf að leggja fram,“
bendir Reynir á. „Staðan er sú að nú
bíða 300 manns eftir einhverjum vit-
rænum úrræðum og því fyrr, því
betra.“ Þá er gagnrýnt að mjög tak-
markað aukafjármagn eigi að leggja
í heimaþjónustu og umönnun, þótt
allir tali um að aldrað fólk eigi að búa
heima hjá sér eins lengi og kostur er.
Ekkert hafi verið hugsað fyrir því að
aðgengi þurfi að bæta, bæði innan
íbúða og utan og allt sé óljóst með
framtíðarverkaskiptingu milli ríkis
og sveitarfélaga. Þolinmæði að-
standenda sé því þrotin og hefur ver-
ið efnt til baráttufundar 25. nóvem-
ber kl. 15 í Háskólabíói með kröfu á
Alþingi og ríkisstjórn um stóraukið
fjármagn í fjárlögum fyrir árið 2007.
Aðstandendur aldraðra búnir að missa þolinmæðina vegna úrræðaleysis ríkisins
Ríkisvaldið skili 3 milljörðum
Morgunblaðið/Eyþór
Gagnrýni Aðstandendur aldraðra hafa gagnrýnt að mjög takmarkað aukafjármagn eigi að leggja í heimaþjónustu
og umönnun, þótt allir tali um að aldrað fólk eigi að búa heima hjá sér eins lengi og kostur er.
Í HNOTSKURN
»Mjög alvarlegur skorturer á úrræðum fyrir Alz-
heimersjúklinga, þrátt fyrir
mjög vaxandi þörf á úrbótum
að mati aðstandenda aldraðra.
»Gagnrýnt hefur verið aðnærri 300 aldraðir ein-
staklingar búi enn í fjölbýli á
hjúkrunar- og dvalarheimilum
þrátt fyrir þá almennu skoðun
að allir á þessum heimilum
eigi að hafa sitt eigið einka-
herbergi.
Í FYRRA var alger metafkoma á vá-
tryggingamarkaði en hagnaður vá-
tryggingafélaga meira en tvöfaldaðist
frá árinu áður og nam 24,2 milljörðum
króna á verðlagi ársins 2005. Horfur
eru einnig mjög góðar á þessu ári.
Þetta er meðal þess sem fram kemur í
gögnum Fjármálaeftirlitsins.
Árið 2003 nam hagnaður af starf-
semi vátryggingafélaganna 9,65 millj-
örðum króna, árið 2004 nam hann 10,7
milljörðum og svo 24.210 milljónum í
fyrra. Tekjur af fjármálastarfsemi
hafa borið uppi afkomu tryggingar-
félaganna á undanförnum árum (þ.e.
fyrst og fremst ávöxtun svokallaðra
bótasjóða) sem FME telur hluta af
vátryggingastarfsemi.

 







   



   
 



 






   






 




  
    

  






  
Alger methagnaður
af vátryggingastarfsemi
Seint gleymist sólarkoma
eftir svartasta skammdegi:
gulir eldar
við efstu fjöll!
Þannig hefst fimmta ljóð bók-
arinnar Fyrir kvölddyrum, fyrstu
ljóðabókar sem Hannes Pétursson
skáld sendir frá sér í 13 ár eða frá
því Eldhylur kom út árið 1993.
Hannes er fæddur á Sauðárkróki
árið 1931. Hann vakti strax athygli
með Kvæðabók árið 1955 og hefur
síðan gefið út ljóðabækur, smá-
sagnasafnið Sögur að norðan, ferða-
bækur og rit um þjóðlegan fróðleik
og skáldin Steingrím Thorsteinsson
og Jónas Hallgrímsson.
Samtal um samtímann
„Það er vitaskuld mikill heiður að
fá að gefa út nýja ljóðabók eftir
Hannes Pétursson,“ segir Páll Vals-
son, útgáfustjóri Eddu útgáfu hf.
„Hannes er einn örfárra skálda nú
á dögum sem geta kallast þjóð-
skáld. Það má segja að þjóðin hafi
kastað sér yfir bækur hans og
fylgst með hans þróun, alveg frá
fyrstu bókinni, sem var metsölubók.
Þar náði hann þessari miklu lýðhylli
sem er mjög sjaldgæft að ljóðskáld
nái.“
– Hvenær fréttirðu af því að
ljóðabók væri væntanleg?
„Ég vissi auðvitað að hann væri
að yrkja. Við höfum talað saman í
gegnum árin, þekkjumst vel og ég
vissi fyrir nokkrum árum að það
væri bók í smíðum. En það var í
raun og veru ekki fyrr en í vor sem
það varð alveg ljóst að hún kæmi út
í ár. Það voru auðvitað gríðarlega
góð tíðindi fyrir mig og frábært að
fá handritið í hendurnar, það var
ein af þeim stundum sem gefa þess-
ari vinnu sem ég er í gildi.“
– Er hún frá-
brugðin hans
fyrri bókum?
„Án þess að ég
ætli að analýsera
hana fyrir fólk,
þá er þarna
ákveðin þróun
jafnframt því
sem þetta er
ljóðabók eftir
Hannes Pétursson, hans höfund-
areinkenni eru skýr. En það eru
ýmsar nýjungar; hann er að tala við
okkur um samtímann.“
Þetta eru dásamlegar fréttir
Leitað var viðbragða hjá fjórum
bókmenntamönnum við því að ný
ljóðabók væri væntanleg frá Hann-
esi.
„Mér finnst þetta góð tíðindi,“
segir Kristján Karlsson skáld.
„Hannes Pétursson hefur nátt-
úrlega merkilega stöðu í okkar
skáldskap. Hann brúar bil milli
gamals og nýs af mikilli snilld og
eins og ég hef líklega sagt ann-
arsstaðar, þá yrkir hann á því dýr-
lega máli sem var Kaupmannahafn-
aríslenska, það er að segja máli
Fjölnismanna. Og vitaskuld með
nútímatilbrigðum.“
Það vekur athygli blaðamanns að
rithöfundurinn og ljóðskáldið Sjón
er með fæðingarár Hannesar í
símanúmerinu. „Það er nú reyndar
tilviljun,“ segir hann. „Ég get nátt-
úrlega ekki sagt neitt annað en það
sem hlýtur að vera efst í huga
hvers ljóðaunnanda, þetta eru mikil
tíðindi og alltaf þegar slíkt gerist
hlýtur maður að endurskoða allt
sem maður gerir sjálfur. Ég hlakka
til að skoða heiminn með honum –
aftur.“
„Þetta eru dásamlegar fréttir,“
segir Silja Aðalsteinsdóttir, ritstjóri
Tímarits Máls og menningar. „Síð-
an hann kom fyrst fram á sjón-
arsviðið barnungur maður upp úr
1950 hefur hann verið eitt albesta
skáld sem hefur ort á íslensku á
hvaða tíma sem við tiltækjum og að
hann skuli gefa út heila ljóðabók, af
því að hann hefur ekki verið áber-
andi undanfarin ár, – það eru stór-
tíðindi.“
Hann hefur verið mitt skáld
„Ég var unglingur þegar Ljóð
ungra skálda kom út á sínum tíma
og hef satt að segja aldrei hrifist af
neinum ljóðum eins og þeim sem ég
las þar eftir Hannes Pétursson,“
segir Halldór Blöndal þingmaður
um nýja bók Hannesar. „Síðan hef-
ur hann verið mitt skáld og bækur
hans eru mér alltaf handhægar. Ég
hlakka mjög til að lesa nýju bókina
því Hannes er meðal fárra skálda
sem hafa innri kraft til þess að vera
alltaf ung og alltaf frumleg í ljóðum
sínum, þótt þau eldist.“
Fyrsta ljóðabók Hannesar
Péturssonar í þrettán ár
Hannes Pétursson
LÖGREGLAN á Sauðárkróki fékk
tilkynningu í gærmorgun um þrjár
hryssur sem lágu dauðar við fallinn
rafmagnsstaur í Akrahreppi.
Starfsmenn RARIK uppgötvuðu
hvers kyns var þegar þeir voru
sendir til viðgerðar á staurnum, en
hann er talinn hafa látið undan í
óveðrinu um síðustu helgi með
þeim afleiðingum að rafstreng-
urinn slóst í hrossin og drap þau.
Um er að ræða hross í eigu bóndans
á Fremri-Kotum í Norðurárdal.
Þrjú hross
drápust af
raflosti
INNANHÚSSFUNDUR Sjálfstæð-
isflokksins með frambjóðendum í
nýafstöðnu prófkjöri flokksins í
Reykjavík var haldinn í gær þar
sem rædd var niðurstaða prófkjörs-
ins og eftirmál þess. Einnig var
rætt hvernig framtíðarkosninga-
baráttu flokksins yrði hagað. Andri
Óttarsson, nýráðinn fram-
kvæmdastjóri Sjálfstæðisflokksins,
neitaði að láta hafa neitt eftir sér
um fundinn þegar eftir því var leit-
að í gær.
Ræddu
prófkjörið
AF 301 sýni, sem tekið hefur verið
úr villtum fuglum hér á landi á
þessu ári, reyndust 300 vera nei-
kvæð en ein grágæs reyndist vera
með hættulaust afbrigði fugla-
flensuveiru, þ.e. ekki svonefnt H5-
eða H7-afbrigði.
Engin hættuleg
veiruafbrigði