Morgunblaðið - 30.04.2007, Blaðsíða 18

fjármál fjölskyldunnar
18 MÁNUDAGUR 30. APRÍL 2007 MORGUNBLAÐIÐ
AÐ BAÐA sig upp úr demöntum
og gulli er í huga flestra álíka lík-
legur viðburður og að þeir eigi eft-
ir að þvo bílinn sinn með trufflum.
Gullbaðið er þó nú orðið ekki alveg
jafn fjarstæðukennd hugmynd og
virðist í fyrstu. Leitin að yngri og
mýkri húð hefur nefnilega á und-
anförnum árum skilað af sér fjölda
afurða sem virðast alltof verðmæt-
ar til að koma nokkurs staðar ná-
lægt niðurfalli.
Minna kann að hafa borið á
glitrandi skreytigleði á síðum
glanstímarita undanfarið, en eð-
alsteinar og dýrir málmar hafa
þrátt fyrir það alls ekki horfið –
þessi efni hafa einfaldlega verið
flutt úr skartgripaskríninu og yfir
í baðskápinn. Snyrtivörufyrirtæki
eru nefnilega í sívaxandi mæli far-
in að nota framandi – og dýr – hrá-
efni, í leit sinni að næsta krafta-
verkakremi. Perlur, gull og
eðalsteinar finnast nú orðið í fjölda
snyrtivara. Perlur hafa þannig til
að mynda verið notaðar í krem frá
Helenu Rubinstein, fínmalaðir
demantar í afurðir La Mer, gim-
steinar í vörur frá Aveda og gull í
La Prairie.
Framleiðendur snyrtivaranna
fullyrða að þegar búið sé að leysa
efnin upp, fínmala og blanda, þá
geti þessir eðalmálmar og -steinar
sléttað, stífað og afturkallað elli-
merki.
Ekki er svo langt síðan snyrti-
vörur voru búnar til úr öllu minna
spennandi hráefni eins og t.d.
brjóski nautgripa. „Fyrir nokkrum
árum var kavíar notaður í allt. Á
næsta ári verður það líklega
kampavín,“ hefur New York Times
eftir húðlækninum Michele S.
Green, sem tekur að sér að kanna
og prufa vörur fyrir fjölda snyrti-
vörufyrirtækja. „Framtíðin liggur
hins vegar hvorki í eðalsteina- né
gullkremum,“ bætir hún við. „En
það hljómar bara ekki sexí að segj-
ast vera að nudda þörungum inn í
andlitið.“
Sumir málmar hafa engu að síð-
ur andoxunaráhrif og geta þannig,
hugmyndafræðilega séð a.m.k,
haft áhrif á sindurefni. Sömuleiðis
hafa eðalmálmar og -steinar verið í
gegnum aldirnar notaðir við fjölda
meina, gull m.a. gegn fótasárum. Reuters
Gull og glitrandi krem
Veikindi eru langalgeng-asta ástæða greiðsluerf-iðleikanna, eða í 26% til-fella. Ásta Sigrún
Helgadóttir, forstöðumaður Ráð-
gjafarstofu um fjármál heim-
ilanna, segir að ógnvænlegt sé að
fólk skuli lenda í jafnmiklum erf-
iðleikum og raun ber vitni vegna
veikinda. Réttur fólks til launa í
veikindum sé misjafn og dugi oft
ekki, enda verður fólk ævinlega
fyrir einhverju tekjutapi, þótt ekki
sé nema vegna yfirvinnumissis.
„Hér er líka lítil hefð fyrir sparn-
aði. Fólk er mjög skuldsett og
komi eitthvað upp á fer allt úr
skorðum.“
Fræðsla nauðsynleg
Offjárfestingar og umfram-
neysla eru önnur helsta ástæða
vandræða fólks, eða 18%, en
16,3% töldu vankunnáttu vera or-
sökina. „Ég held að fræðsla til
unga fólksins hafi aldrei verið eins
mikilvæg og núna og við eigum
eftir að sjá mjög slæma hluti ger-
ast í framtíðinni ef ekkert er að
gert. Starfsmenn Ráðgjafarstof-
unnar hafa heimsótt 10. bekki og
framhaldsskólana og þörfin er
greinilega fyrir hendi. Við höfum
verið að ýta á að fjármálafræðsla
verði sett í námskrána og falli
undir lífsleikni. Það er jákvætt að
orðið fjármál kemur fyrir í nýj-
ustu námskránni en það fer eftir
áhuga kennarans hvernig á málum
er tekið. Krakkarnir eru mjög
móttækilegir, hafa mikinn áhuga
og vilja læra meira svo það er
sorglegt að þetta efni skuli ekki
vera kennt meira í skólunum.“
Lífeyrisþegar í vanda
Þegar könnuð er staða þeirra
sem leituðu til Ráðgjafarstofunnar
í fyrra kemur í ljós að tæplega
60% eru í vinnu. Lífeyrisþegar,
þ.e. öryrkjar og ellilífeyrisþegar,
eru 25% og atvinnulausir 11%.
Nefna má að 14 eru 71 árs og
eldri. „Árið 2005 var stærsti hóp-
urinn á aldrinum 20–30 ára og við
höfum verulegar áhyggjur af
þessu unga fólki. Manni finnst
skelfilegt að ungt fólk sé jafnvel
að byrja lífið á vanskilaskrá. Á
síðasta ári voru hóparnir milli 20
og 30 ára og 30 og 40 orðnir nokk-
urn veginn jafnfjölmennir, enda er
síðarnefndi hópurinn skuldsett-
astur svo það er kannski eðlilegt.
Svo er það búseta fólks sem er að
breytast og þeim fjölgar sem búa í
leiguhúsnæði og leita til okkar en
það fór að bera á þeirri þróun í
fyrra.“
Ásta Sigrún segir að margir
haldi að það sé aðeins lágtekjufólk
sem lendir í greiðsluerfiðleikum
en svo sé þó ekki. Mánaðarlegar
meðaltekjur umsækjenda voru
231.864 kr. en inn í þessa upphæð
eru teknar m.a. vaxta- og barna-
bætur. Menntun umsækjenda hef-
ur ekki verið könnuð sérstaklega
en Ásta segist telja að háskóla-
menntaðir umsækjendur séu fáir.
„Hingað kemur miklu fleira fólk
sem hefur stopula vinnu, hefur
flosnað upp úr vinnu eða námi og
hefur almennt ekki mikla mennt-
un.“
En skyldu vera einhverjar
töfralausnir til að losna úr fjár-
hagsvanda? „Ef svo væri myndum
við líklega ekki vera hér. Vanda-
málin eru mjög misjöfn, sumir
lenda í skyndilegum áföllum, aðrir
eru kærulausir og svo er hópur
fólks sem ræður ekkert við fjár-
málin t.d. vegna andlegra veik-
inda. Við leggjum áherslu á að
fólk hafi yfirsýn yfir fjármál sín
en viti það ekkert um þau fer allt í
vitleysu. Menn eyða og eyða og
halda að þetta hljóti að reddast
um mánaðamótin en það gerist
bara ekki.“
Ókeypis túlkaþjónusta
Starfsmenn Ráðgjafarstofu
finna mikið fyrir því að fólk frá
öðrum löndum leiti ráða í auknum
mæli. „Á dagskrá er að setja
heimasíðuna www.rad.is á fleiri
tungumál, en hún er á íslensku,
ensku og dönsku. Markmiðið er að
fylgja fordæmi Íbúðalánasjóðs þar
sem upplýsingar eru á sjö erlend-
um málum. Fólkinu er séð fyrir
ókeypis túlkaþjónustu en það
verður að taka á þessum málum af
alvöru,“ segir Ásta Sigrún að lok-
um.
Veikindi valda greiðsluerfiðleikum
Morgunblaðið/G.Rúnar
Ráðgjafi Elna Sigrún Sigurðardóttir fræðir umsækjanda um leiðir til úrbóta.
Á síðasta ári bárust Ráð-
gjafarstofu um fjármál
heimilanna 597 umsóknir
frá fólki í greiðsluerf-
iðleikum. Að baki um-
sóknunum standa hins
vegar tæplega 1.400 ein-
staklingar, þar af 656
börn. Fríða Björnsdóttir
ræddi við Ástu Sigrúnu
Helgadóttur forstöðu-
mann sem sagði að ein-
stæðar mæður þyrftu
helst aðstoð.
Aðstoð Ásta Sigrún Helgadóttir forstöðumaður Ráðgjafarstofu um fjármál heimilanna.
daglegt líf