Morgunblaðið - 21.05.2007, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 21. MAÍ 2007 15
MENNING
TÍUNDU kirkjulistaviku Akureyrarkirkju
lauk með þessum glæsilegu tónleikum og
jafnframt eru 20 ár liðin frá því að fyrsta
kirkjulistavikan var þar haldin. Birni Steinari
Sólbergssyni, listrænum stjórnanda hátíð-
arinnar frá upphafi og einleikara tónleikanna,
má öðrum fremur þakka að þessi hátíð er eitt
af skrautblómunum í listagarði menningarlífs
á Akureyri. Orðið kirkjulist vísar til lista-
verka sem búin hafa verið til í trúarlegum til-
gangi eða fyrir kirkjuna.
Glæsilegasta hljómsveitarverk tónleikanna,
þ.e. Rómeó og Júlía eftir Tchaikowsky fellur
ekki undir þá skilgreiningu. En baráttan milli
góðs og ills er þó sá möndull sem verkið
snýst um og boðskap þess er hægt að túlka
trúarlega. Einhvers staðar rakst ég á þá full-
yrðingu að tónskáldið hafi á hærri nótunum
nálgast rétttrúnaðarstefnuna rússnesku en á
neðri nótum og ógnandi pákuslögum verið að
túlka fordæminguna. Frá kröfunni um hljóm-
sveitarritmál er þetta tónverk magnað og fel-
ur í sér vegarnesti sem reyndist mörgum síð-
ari tíma tónskáldum vel og er þá
Rachmaninoff þar ofarlega á blaði. Eftir ör-
lítið tæpa byrjun tónlega heyrt, gekk flutn-
ingurinn eins og best verður á kosið. Kraft-
miklar andstæður, blítt mál ástarinnar í
andstæðu við grimmdina og hatrið skilaði sér
ágætlega. Sólóstef í sellórödd hljómaði mjög
fallega. Tónskáldið Balakirev gerði vel að
hvetja Tchaikovsky við samningu þessa
óbrotgjarna minnisvarða hárómantískrar
hljómsveitartónlistar, og verkið tókst Guð-
mundi að mála sterkum litum í túlkun hljóm-
sveitar á áhrifamikinn hátt. Franski organist-
inn og tónskáldið Guilmant var víðfrægur í
lok 19. aldar og hafði ferðast heiminn þveran
og endilangan á tónleikaferðum sínum. Hann
samdi mikinn fjölda af sónötum fyrir orgel og
sinfónían nr. 1 fyrir orgel og hljómsveit var
samin úr einni slíkri. Verkið hefst á því að
orgel og hljómsveit kallast á og var sérlega
áhrifamikið að vera staddur mitt í þessu sam-
tali. Björn Steinar lék einnig einleikshluta
inn á milli. Verkið er gleðistykki og ber ekki
að taka mjög alvarlega. Mér fannst pastoral-
þátturinn langfallegastur, fluttur af næmi og
ríkri tilfinningu. Flutningi Björns Steinars og
hljómsveitar var fagnað ákaft og átti það
skilið.
Þegar Dvorak var boðin staða skólastjóra
við Þjóðartónlistarskólann í New York árið
1991 kom fljótlega beiðni frá Thurber stofn-
anda þessa skóla að Dvorak semdi tónverk í
tilefni af því að 400 ár voru liðin frá siglingu
Kólumbusar til Ameríku. Textinn fyrir verkið
kom seint og um síðir en Dvorak hafði þá af
óþolinmæði í biðinni samið tónverk við hinn
hefðbundna messutexta Te Deum. Það fór
svo að strax við frumflutning þess 1892, með
tónskáldið við stjórnvölinn og 250 manna kór
og hljómsveit, að verkið sló í gegn. Verkið er
bein hljóðlíking eftir kirkjuklukkum í byrjun
og miklu róti og öldum í hljómburði stórra
dómkirkna. 45 manna hljómsveit og 70
manna kór og einsöngvurum tókst ágætlega
að ná fram kyngimögnun þessa verks. Mikið
er sungið á „útopnu“, sem var stundum á
kostnað raddgæða og hljómsveit stundum of
sterk. Hanna Dóra söng mikilfenglega og af
heitri tilfinningu, hæðin var örlítið tæp í byrj-
un, en öryggið uppmálað. Hlutverki bassa
skilaði Ágúst vel, en satt best að segja skrif-
aði Dvorak ekki í þetta sinn nógu spennandi
hlutverk fyrir bassann. Mér fannst í lokakafl-
anum magnað að heyra sólistana syngja ein-
raddað með tveggja áttunda millibili á móti
kór og hljómsveit. Bæði kór og hljómsveit
fluttu verkið af miklu öryggi. Langvarandi
lófaklapp þéttsetinnar kirkju lýsti vel stemn-
ingu áheyrenda.
Langvarandi lófaklapp í lok kirkjulistaviku
TÓNLIST
Kirkjulistavika í Akureyrarkirkju sunnudag-
inn 6. maí 2007 kl. 16.
Einsöngvarar: Hanna Dóra Sturludóttir – mezzósópr-
an og Ágúst Ólafsson – bassi.
Konsertmeistari: Gréta Guðnadóttir.
Stjórnandi: Guðmundur Óli Guðmundsson.
Efnisskrá: Rómeó og Júlía, fantasíuforleikur eftir P.I.
Tchaikowsky, sinfónía nr.1 fyrir orgel og hljómveit
eftir F.Guilmant og Te Deum eftir Dvorak.
Sinfóníuhljómsveit Norðurlands, Kór Akureyrarkirkju
og Kammerkór Norðurlands.
 Jón Hlöðver Áskelsson
ÍSLENSKI dansflokkurinn er ný-
kominn frá Kína, þar sem haldnar
voru sýningar fyrir fullu húsi í
Shanghai, Guangzhou og Peking.
Sýnd voru verkin „Gleðilegt nýtt ár“
eftir Rui Horta, Lúna eftir Láru
Stefánsdóttur og Open Source eftir
Helenu Jónsdóttur.
„Þetta var svo sannarlega ferða-
lag,“ segir dansarinn Cameron Cor-
bett með áherslu. „Bara það að
ganga um stræti og torg var ólíkt því
sem maður á að venjast. Það var mun
meira um bíla en ég átti von á og
minna um hjólfáka. Og umferðin er
stórhættuleg. Ef menn flauta þýðir
það að þeir ætli ekki að stoppa.“
– En dönsuðu menn á götum úti?
„Já, kvölds og morgna,“ segir
hann og hlær. „Víða hefur verið kom-
ið upp líkamsræktartækjum til brúks
fyrir almenning og þar voru oft
nokkrir tugir í línudansi, einkum
eldra fólk.“
Meira um dans í sjónvarpi
Dans er í hávegum hafður í Kína,
ekki síður en hér á landi, að sögn
Corbetts. En sjónvarpsstöðvarnar
ytra endurspegla þennan áhuga mun
betur en hér.
„Þegar við kveiktum á sjónvarpinu
var alltaf verið að sýna dans á ein-
hverri stöðinni, þó að hann væri ærið
misjafn að gæðum. Hér á Íslandi
dansa allir, krakkar og fullorðnir, en
samt er ekkert um það í sjónvarp-
inu.“
– Og þú dansaðir í Kína.
„Já, það var góð tilfinning að dansa
aftur í stórum sölum fyrir tvö til þrjú
þúsund áhorfendur. Þó að Borg-
arleikhúsið sé talið stórt hér á landi
er allt önnur upplifun að dansa þar.
Nándin er meiri. Ég hafði gaman af
því að fylgjast með dönsurunum
ytra, hvort þeir áttuðu sig á því að
þeir þyrftu að beita sér öðruvísi þeg-
ar dansað væri fyrir slíkan fjölda og
margir náðu valdi á því um leið –
hreyfingarnar urðu stærri og tígu-
legri. Raunar miðast dansnámið við
slíkar hreyfingar.“
Hann segist ekki hafa orðið var við
annað en dansflokknum væri vel tek-
ið. „En hef engan samanburð í þeim
efnum,“ segir hann brosandi. „Það
seldist upp snemma, sem gæti verið
vegna þess að Ísland er spennandi
eða að plakatið virkaði. En það er
merkilegt að upplifa muninn á við-
brögðum í salnum eftir að sýningu
lauk. Þá var klappað og hrópað en
þegar tjaldið var dregið fyrir þagnaði
allt. En svo var það dregið frá aftur
og það ætlaði allt um koll að keyra.“
Aldrei fleiri ferðir en í ár
Mikil áhersla er lögð á það hjá Ís-
lenska dansflokknum að fara með
sýningar utan. Árið 2005 var metár
hvað það varðar og stefnir í að ferða-
lögin í ár verði jafnmörg. Corbett
segir að mun minna hafi verið um
slíkar ferðir fyrir fimm árum, en þá
var hann einnig dansari hjá Íslenska
dansflokknum. „Ef til vill erum við
orðin vinsælli núna.“
Það sem er framundan hjá Ís-
lenska dansflokknum er verk í dans-
leikhúskeppninni sem sett er upp af
Peter Andersen og Mörtu Nordal og
verður frumsýnt 8. júní. Næsta ut-
anferð verður í nóvember þegar
þræddar verða borgir á austurströnd
Bandaríkjanna.
Íslenski dansflokkurinn nýkominn úr ferð til Kína
Þjóðin sem dansar á torgum
Vinsæll Íslenski dansflokkurinn er nýkominn heim frá Kína.
BERND Koberling þarf vart að
kynna fyrir listunnendum hérlendis
en á undanförnum árum hefur hann
m.a. sýnt verk á yfirlitssýningu í
Listasafni Reykjavíkur Hafnarhúsi,
vatnslitamyndir í Ásmundarsafni, í
Galleríi i8 og nú í Gallery Turpent-
ine. Koberling hefur komið hingað
til lands reglulega í þrjá áratugi.
Lengi var hann með mikla veiðidellu
en síðan breyttist áhugamálið í að
fanga birtubrigði náttúrunnar, eins
konar skrásetningu andlegrar upp-
lifunar á íslenskri náttúru.
Koberling er þekktur málari á al-
þjóðavísu og hefur lengstum helgað
sig myndum sprottnum úr náttúru-
upplifunum, lengi þungum olíu-
málverkum en akrýlverk þau sem
hann sýnir í Turpentine hafa verið
ráðandi í list hans í ein sjö ár. Lista-
maðurinn hefur á ferli sínum aldrei
óttast það að skipta um stíl, hann
hefur jafnan leitað á nýjar og
óþekktar slóðir. Nú kveður hann
þetta sjö ára tímabil mynda málaðra
á álplötur þaktar gessókrítarund-
irlagi. Við vitum enn ekki hvað tekur
við.
Hann hefur náð frábærri færni í
litameðferð sinni á þetta efni sem
bæði sýgur í sig líkt og vatns-
litapappír og birtir tærleika litanna
um leið. Hér er bæði kraftur og ljóð-
ræna í lífrænum formum, persónu-
leg nálgun sem um leið byggir á
vinnuaðferðum, straumum og stefnu
í málaralist 20. aldar.
Traustar myndir en um leið við-
kvæmar í uppbyggingu, innsæi og
rökhyggja í flæðandi nákvæmni.
Bernd „Listamaðurinn hefur á ferli
sínum aldrei óttast það að skipta
um stíl, hann hefur jafnan leitað á
nýjar og óþekktar slóðir.“
Rökhyggja í
frjálsu falli
MYNDLIST
Gallery Turpentine
Til 2. júní. Opið þri. til fös. 12–18, lau.
11–16. Aðgangur ókeypis.
Volume of silence, málverk, Bernd
Koberling
Ragna Sigurðardóttir
HAFSTEINN Austmann er atorkumikill list-
málari sem litað hefur íslenska myndlistarsögu
með voldugum abstrakt, expressjónískum efn-
istökum í ríflega hálfa öld. Á áttræðisaldri virð-
ist lítið hægjast á honum og er hann nú mættur
með einkasýningu í Listasafni Reykjanesbæjar
sem ber yfirheitið „Vordagar“.
Hafsteinn, sem stundaði listnám í Frakk-
landi á sjötta áratug síðustu aldar, sækir áhrif
sín til bandaríska athafnamálverksins og
franska tachismans og má sjá ættarsvip á verk-
um hans og eftirstríðsmálarana Pierre Sou-
lage og Franz Kline. Þó glittir í formrænar til-
hneigingar hjá Hafsteini þar sem efnismiklar
svartar rákir sem skera myndflötinn verða
fletir í sjálfu sér sem jafnframt afmarka aðra
fleti og skapa þá hrynjandi á milli forma.
Í öðrum tilfellum er myndflöturinn leystur
upp í formleysu, en það einskorðast við
smærri verk sem mörg hver standa þeim
stærri alls ekki að baki hvað áhrifamátt varð-
ar. Óneitanlega væri spennandi að sjá þau
efnistök í stærra formati í bland við þau sem
eru skorin enda er listamaðurinn ekki við eina
fjölina felldur þótt hann vinni innan takmark-
aðs ramma abstraktmálverksins.
Í heildina er sýningin fjölbreytt og afslöpp-
uð.
Ekki við eina
fjölina felldur
MYNDLIST
Listasafn Reykjanesbæjar
Opið alla daga frá kl. 13:00 – 17:30. Sýningu lýkur
10. júní. Aðgangur ókeypis.
Hafsteinn Austmann
Skuggar Ein af smærri en áhrifameiri myndum Hafsteins
í Listasafni Reykjanesbæjar.Jón B.K. Ransu