Morgunblaðið - 03.07.2007, Síða 17

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 3. JÚLÍ 2007 17
ERLENT
Eftir Ásgeir Sverrisson
asv@mbl.is
EIGINKONA Nestors Kirchners
Argentínuforseta verður í framboði í
forsetakosningunum, sem fram fara
þar syðra í októbermánuði. Frá
þessu var skýrt á sunnudag og þar
með sýnist óvissan vera úti í argent-
ínskum stjórnmálum. Og ef marka
má skoðanakannanir eru verulegar
líkur á að þetta herbragð skili tilætl-
uðum árangri; Christina Fernandez
de Kirchner ber höfuð og herðar yfir
aðra frambjóðendur.
Nestor Kirchner forseti hafði
ítrekað gefið til kynna að hugsanlegt
væri að hann myndi ekki sækjast
eftir endurkjöri í kosningunum 28.
október. Hann hafði jafnframt látið
að því liggja að vera kynni að eig-
inkona hans myndi bjóða sig fram.
Þau hjónin njóta algjörrar sérstöðu í
argentínskum stjórnmálum og er
þeim iðulega líkt við Bill og Hillary
Clinton í Bandaríkjunum. Með því
að skapa óvissu um hvort þeirra yrði
í framboði hefur Kirchner-hjónun-
um augljóslega tekist að skapa ring-
ulreið í röðum stjórnarandstöðunn-
ar.
Kirchner-hjónin eru prýðilega
valdaglöð og vísast liggur skýringin
á rás atburða þar. Kirchner sór emb-
ættiseið forseta 25. maí árið 2003.
Stjórnarskrá Argentínu mælir fyrir
um að sitjandi forseti geti aðeins
leitað eftir endurkjöri einu sinni.
Þetta fyrirkomulag, sem víða þekk-
ist, þykir hafa þann galla að völd og
áhrif forsetans eru iðulega mjög
skert þegar líða tekur að því að síð-
ara kjörtímabili hans ljúki. Það
ástand er t.a.m. alþekkt í bandarísk-
um stjórnmálum og mótar mjög
stöðu Bush forseta nú um stundir.
Við völd til 2019?
Í Argentínu mælir á hinn bóginn
ekkert gegn því að tiltekinn einstak-
lingur sinni embætti forseta í fjögur
ár, hverfi frá völdum en taki síðan
við embættinu á ný að fjórum árum
liðnum. Ýmsa grunar að Kirchner-
hjónin stefni að þessu. Fari
Christina Fernandez de Kirchner
með sigur af hólmi í kosningunum í
haust gæti hún haft embættið með
höndum næstu fjögur árin. Nestor
gæti þá snúið aftur 2011 og ríkt í eitt
eða jafnvel tvö kjörtímabil. Með
þessu móti gætu Kirchner-hjónin
verið við völd í Argentínu fram til
ársins 2015, jafnvel 2019.
Nestor Kirchner forseti hefur not-
ið yfirburðastöðu í argentínskum
stjórnmálum á undanliðnum árum.
Mikil umskipti hafa orðið í efnahags-
málum landsmanna og hefur Kirchn-
er eignað sér þann góða árangur.
Heldur hefur þó hallað undan fæti á
síðustu vikum. Þrátt fyrir dyggan
stuðning Kirchners beið frambjóð-
andi stjórnarflokks peronista heldur
óvænt ósigur í borgarstjórakosning-
um í Buenos Aires í júnímánuði. Hið
sama gerðist í ríkisstjórakosningum
í Tierra del Fuego. Vera kann að
ósigrar þessir hafi haft áhrif á
ákvörðun Kirchners auk þess sem
lífseig spillingarmál hafa dregið úr
stuðningi við stjórn hans.
Að sögn talsmanns forsetans mun
Cristina Fernandez de Kirchner
formlega skýra frá framboði sínu 19.
þessa mánaðar. Það mun hún gera í
La Plata, sem er höfuðborg Buenos
Aires-héraðs þar sem um fjórðungur
kjósenda býr. Cristina býr yfir mik-
illi reynslu á sviði stjórnmálanna og
hafði náð góðum árangri á þeim vett-
vangi áður en Nestor eiginmaður
hennar var kjörinn forseti. Síðustu
tvö árin hefur hún setið í öldunga-
deild Argentínuþings sem fulltrúi
Buenos Aires. Líkt og Hillary Clint-
on er hún lögfræðingur að mennt og
eins og hún þykir hún ekki standa í
skugga eiginmanns síns. Nestor for-
seti þykir heldur drungalegur en
eiginkona hans er annáluð fyrir per-
sónutöfra og glæsilega framgöngu.
Mikill stuðningur
Í skoðanakönnunum kveðast um
60% þátttakenda hafa „jákvæða
sýn“ til Fernandez de Kirchner.
Fjórir menn hafa greint frá því að
þeir verði í framboði í forsetakosn-
ingunum og er Carlos Menem, fyrr-
verandi forseti, í þeim hópi. Ef
marka má kannanir er stuðningur
við þessa frambjóðendur lítill.
Christina Fernandez gæti farið með
sigur af hólmi strax í fyrstu umferð.
Kona hefur einu sinni áður gegnt
embætti forseta í Argentínu. María
Estela Martínez, betur þekkt sem
Ísabella Peron, tók við embætti for-
seta í júlímánuði 1974 þegar eigin-
maður hennar, Juan Peron, gekk á
fund feðra sinna. Herinn setti Ísa-
bellu af í valdaráni í mars 1976.
Sterka stöðu Fernandez de Kirchn-
er má hins vegar hafa til marks um
vaxandi skriðþunga kvenna í argent-
ínskum stjórnmálum. Í núverandi
ríkisstjórn stýra konur t.a.m. ráðu-
neytum varnar- og efnahagsmála.
Eiginkona Kirchners í forsetaframboð
Nestor Kirchner, forseti Argentínu, hyggst ekki leita eftir endurkjöri og ákveðið hefur verið að eigin-
kona hans, Cristina Fernandez de Kirchner, fari fram í hans stað í kosningunum þar syðra í haust
Í HNOTSKURN
»Cristina Fernandez deKirchner fæddist 19. febr-
úar 1953 í La Plata í Buenos
Aires-héraði. Hún hóf ung af-
skipti af stjórnmálum á vett-
vangi Flokks lýðræðis og sósí-
alisma, sem er stærsti
flokkurinn innan Peronista–
hreyfingarinnar.
»Hún var kjörin til setu áhéraðsþinginu í Santa
Cruz í Patagóníu árið 1989.
Árið 1995 vann Fernandez de
Kirchner sæti í öldungadeild
þingsins sem fulltrúi Santa
Cruz og var endurkjörin sex
árum síðar. Árið 2005 varð
hún þingmaður Buenos Aires.
Reuters
Vinsæl Cristina Fernandez de Kirchner leikur á fiðlu er hún var í för með
eiginmanni sínum, Nestor, í borginni Santiago del Estero í liðinni viku.
HAMINGJAN er ekki alltaf höndl-
uð þótt fólk hafi fengið góða stöðu
hjá ríkinu. Minnst 30 aðstoðarráð-
herrar í Kenía hafa að sögn frétta-
vefjar breska útvarpsins, BBC, sent
forseta landsins, Mwai Kibaki, bréf
og kvartað yfir því að þeim leiðist í
vinnunni, þeir hafi allt of lítið að
gera.
„Ég fer bara á skrifstofuna og les
blöðin,“ sagði Abu Chiaba sem er
aðstoðarráðherra sjávarútvegs-
mála. Sumir kollegar hans segjast
heyra fyrst um mikilvægar ákvarð-
anir í fjölmiðlunum.
Alls eru aðstoðarráðherrarnir 50
í 33 ráðuneytum. Er Kibaki forseti
tók við völdum 2002 hét hann m.a.
að spara í stjórnsýslunni en friðaði
liðsmenn samstarfsflokka sinna
með því að útvega þeim stöður í
ráðuneytum.
Ráðherrunum hundleiðist
BARACK Obama, sem stefnir að
því að verða forsetaframbjóðandi
demókrata á næsta ári, hefur tekist
að safna 32,5 milljónum dollara síð-
ustu þrjá mánuði í kosningasjóð. Er
um að ræða met í fjársöfnun hjá
forsetaefnum demókrata, Hillary
Clinton, sem er efst í könnunum,
safnaði 27 milljónum dollara.
Obama vel fjáður
ÝTA þarf undir aukna notkun reið-
hjóla og aðrar breytingar á lífsstíl í
baráttunni gegn losun koldíoxíðs út
í andrúmsloftið, að sögn skrifstofu
Alþjóðaheilbrigðismálastofnunar-
innar, WHO, við Vestur-Kyrrahaf.
Reuters
Meira verði hjólaðTVEGGJA daga ráðstefna um mál-efni Afganistans hófst í gær í Róm.
Talið er að 600 óbreyttir borg-
arar hafi fallið í Afganistan það
sem af er árinu, þar af rúmur helm-
ingur fyrir hendi bandamanna en
sagt er að talíbanar leynist mark-
visst á meðal óbreyttra borgara.
Þingað í Róm
BRESKIR lögreglumenn á verði við
innganginn að flughöfninni í Glas-
gow í gær. Alls eru nú átta manns í
haldi vegna gruns um aðild að
sprengjutilræðunum þrem í Lond-
on og Glasgow, einn er lífshættu-
lega slasaður en hann var í logandi
jeppa sem ekið var að flughöfninni
á laugardag. Tveir hinna hand-
teknu eru læknar sem starfað hafa
á sjúkrahúsum í London. Annar er
frá Jórdaníu og hinn frá Írak.
Reuters
Átta í haldi vegna tilræðanna
Kennebunkport. AFP, AP. | Gárungarnir
kölluðu tæplega sólarhringslangan
fund George W. Bush Bandaríkja-
forseta og Vladímírs Pútíns Rúss-
landsforseta humarþingið, en svæðið
í Maine þar sem sumarhús Bush-
fjölskyldunnar stendur er þekkt fyr-
ir góðan humar. Forsetarnir voru
sáttir en nokkuð fámálir í fundarlok.
Að fundinum loknum var Bush
spurður að því hvort hann treysti
Pútín. Hann játti því, sagði Pútín ær-
legan mann, en bætti því við að hann
kynni ekki alltaf að meta orð hans.
Eftir marga árekstra undanfarna
mánuði átti fundurinn í gær að vera
tilraun til þess að bæta samband for-
setanna tveggja. Forsetarnir lögðu
ríka áherslu á ágætan vinskap sinn
áður en fundurinn hófst og Bush
ítrekaði að þetta yrðu afslappaðar
viðræður í óformlegu umhverfi.
Munu snúa bökum saman
Það var létt yfir leiðtogunum þeg-
ar þeir svöruðu spurningum blaða-
manna í gær, þó að augljóslega hefði
ekki verið komist til botns í öllum
ágreiningsefnum. Pútín kynnti Bush
hugmyndir sínar um eldflaugavarn-
irnar og Bush sagði þær frumlegar
og einlægar, en sagði að ekki kæmi
annað til greina en að varnirnar yrðu
staðsettar í Póllandi og Tékklandi.
Einnig var tilkynnt að á þriðjudag
myndu þjóðirnar undirrita sam-
komulag um samstarf í kjarnorku-
málum. Þeir vildu ekki staðfesta að
þeir hefðu náð niðurstöðu um frekari
aðgerðir gegn Íran, en sögðu að sér
þætti mikilvægt að standa þétt sam-
an í málinu í öryggisráði Sameinuðu
þjóðanna. Pútín gaf til kynna að þeir
Bush myndu eiga í frekari viðræðum
um málefnið í náinni framtíð.
Milli viðræðna héldu leiðtogarnir í
stutta veiðiferð ásamt George Bush
eldri, þar sem beit á hjá Pútín einum.
Pútín fullyrti þó við fjölmiðla að
löndun fisksins hefði verið afrakstur
náinnar samvinnu þeirra Bush.
Humarþing Bush og
Pútíns í Maine afstaðið
GEORGE W. Bush Bandaríkjaforseti tilkynnti óvænt í
gær að Lewis Libby, fyrrverandi skrifstofustjóra vara-
forseta Bandaríkjanna, Dick Cheney, yrði hlíft við
fangavist. Libby var nýlega dæmdur til fangelsisvistar
til 30 mánaða fyrir meinsæri og tilraun til að hindra
rannsókn á upplýsingaleka innan leyniþjónustunnar
CIA.
Bush sagði í dag að hann bæri virðingu fyrir niður-
stöðu kviðdómsins, en hann teldi engu að síður að refs-
ingin væri of hörð. Libby mun samt þurfa að greiða
250.000 Bandaríkjadala sekt og verður á skilorði í tvö ár.
Leiðtogi meirihluta Demókrata í öldungadeildinni, Harry Reid, sagði
þetta útspil forsetans „skammarlegt.“ „Dómurinn yfir Libby var vonar-
glæta um að Hvíta húsið þyrfti að svara fyrir tilraunir sínar til að hagræða
gögnum og þagga niður í gagnrýnendum Íraksstríðsins. Nú hefur jafnvel
sú arða af réttlæti verið afmáð,“ sagði Reid í yfirlýsingu. Libby sá fram á
að verða hnepptur í fangelsi innan tíðar, en hann hafði nýlega tapað áfrýj-
un um frestun dóms.
George Bush kemur Lewis
Libby undan fangavist
Lewis Libby