Morgunblaðið - 21.12.2007, Síða 14

14 FÖSTUDAGUR 21. DESEMBER 2007 MORGUNBLAÐIÐ
ÚR VERINU
HÆGT er að lækka fóðurverð fyrir
eldisþorsk um allt að því 30% og
lækka þar með framleiðslukostnað
um 15% með því að draga úr pró-
teinnotkun og
auka fitu. Þá
er hægt að
lækka fóður-
kostnað með
því að nota
ódýrara fiski-
mjöl og hrá-
efni úr jurta-
ríkinu í fóðrið,
aðallega hjá stærri fiski, að því er
fram kemur í rannsókn á þróun
sjófiskafóðurs. Verkefnið: Þróun
sjófiskafóðurs er samstarfsverkefni
Matís, Fóðurverksmiðjunnar Laxár,
Háskólans á Hólum, Versins á
Sauðárkróki og Háskólans á Akur-
eyri. Það var styrkt af AVS rann-
sóknasjóði. Jón Árnason, deildar-
stjóri á eldisdeild Matís, segir
mikilvægt að rannsaka sérstaklega
fóður fyrir fiskeldi því það sé lang-
stærsti einstaki kostnaðarliður eld-
isfyrirtækja vegna framleiðslunnar,
eða í kringum 55% af rekstrar-
kostnaði við framleiðslu á hvert kg
af þorski.
Nýjar rannsóknir
nauðsynlegar
„Stór hluti rannsókna á fóðri á
heimsvísu hefur hingað til verði
unninn innan fóðurfyrirtækja og
þess vegna eru niðurstöður oft ekki
opinberar. Því skiptir miklu máli
fyrir fiskeldisfyrirtæki hér á landi
að fá í hendur nýjar rannsóknir um
hvernig þau geti lækkað kostnað,“
segir Jón. Hann segir að þorskur
bregðist við mismunandi hráefnum í
fóðri; hann hafi þörf fyrir ýmis nær-
ingarefni en einkum mikla þörf fyrir
prótein, sem sé nauðsynlegur þáttur
til uppbyggingar á fiskholdi. Pró-
teinið er hins vegar dýrasta meg-
inhráefnið í fóðurgerð.
„Það skiptir þorskinn ekki öllu
máli að fá allt próteinið úr hágæða
fiskimjöli heldur getur hann að
vissu marki nýtt sér aðrar gerðir
fiskimjöls og prótein úr jurtarík-
inu,“ segir Jón. Niðurstöður til-
rauna með mismikið prótein í fóðri
sýna að ekki sé tölfræðilegur munur
á vexti ef prótein er aukið umfram
48% í 70 g fiski. Þá sé ekki ávinn-
ingur að því að auka prótein um-
fram 39-43% í fóðri fyrir 600 g fisk.
Það er því hægt að lækka hráefn-
iskostnað með því að lækka prótein-
innihald í fóðri frá því sem er í dag
án þess að það komi niður á vexti.
Ýmsir möguleikar
Þá segir Jón að aukning fitu í
fóðri valdi einhverri aukningu í lifr-
arprósentu hjá 500-800 g þorski en
hún sé innan þess sem fundist hafi í
villtum þorski við landið. Þó sé
marktækt hærri lifrarprósenta í
smærri þorski við aukna fitu í fóðri.
Þetta þýðir að hægt er að skipta út
próteini fyrir fitu upp að vissu
marki. Niðurstöður verkefnisins
benda til þess að ýmsir möguleikar
séu fyrir hendi til þess að lækka
fóðurkostnað. Hægt sé að nota mis-
munandi hráefni og lækka prótein
miðað við notkun dagsins í dag. Þá
er ennfremur mögulegt að nota
meiri fitu, einkum í stærri fiski. Jón
segir að afrakstur rannsókna á fóðri
fyrir þorskeldi hér á landi sé ótví-
ræður.
„Niðurstöður benda til þess að
hægt sé að lækka fóðurverð um 30%
og lækka þar með framleiðslukostn-
að á þorski um 15%, ef tekið er mið
af hráefnisverði frá því fyrr á þessu
ári. Þá eru tækifæri til þess að
lækka fóðurkostnað enn frekar með
því að stilla nákvæmlega af hlutföll
hráefna í fóðri með hliðsjón af melt-
anleika næringarefnanna í þeim.“
Hægt að
lækka
fóðurverð
um 30%
BÁTSMIÐJAN Trefjar í Hafn-
arfirði hefur afgreitt nýjan Cleo-
patra-bát til Kjøllefjord, í Finn-
merkurfylki í Noregi. Kaupandi
bátsins er Striptind AS. Eigendur
Striptind AS eru Frode Lyngdal,
Tor Petter Krogh og Jonny Ped-
ersen sem jafnframt verða skip-
verjar á bátnum.
Báturinn hefur hlotið nafnið
Vårliner. Báturinn mælist 15
brúttótonn og er af gerðinni Cleo-
patra 36 sem er sérstök útgáfa af
Cleopatra 38.
Aðalvél bátsins er af gerðinni
Volvo Penta D12 715hp tengd ZF
V-gír. Báturinn er útbúinn full-
komnum siglingatækjum af gerð-
inni Furuno og Simrad.
Báturinn er einnig útbúin með
vökvadrifinni hliðarskrúfu sem
tengd er sjálfstýringu bátsins. Bát-
urinn er útbúinn til línu- og neta-
veiða en mun auk þess stunda veið-
ar á kóngakrabba hluta úr ári.
Búnaður til línuveiða er frá Beiti
ehf., netaveiðibúnaður kemur frá
Rapp í Noregi. Öryggisbúnaður
bátsins kemur frá Viking-
björgunarbúnaði.
Rými er fyrir 11.660 lítra kör í
lest. Í bátnum er upphituð stakka-
geymsla og sturtuklefi. Borðsalur
er í brúnni auk stóla fyrir skip-
stjóra og háseta. Svefnpláss er fyrir
fjóra í lúkar auk eldunaraðstöðu
með eldavél, örbylgjuofn og ísskáp.
Reiknað er með að báturinn hefji
veiðar nú í janúar. Fyrst á línu fram
á haust og skipti svo yfir á net.
Ný Cleopatra 36
til Finnmerkur