Morgunblaðið - 12.02.2008, Blaðsíða 18

Matast í myrkri
Matsölustaðurinn
Dans le Noir í Par-
ís og London, er
blindur matsölu-
staður þar sem
gestir borða í
myrkri.
Beggi, gríptu borðtuskuna,“kallar Hlynur til félagasíns í myrkrinu þar semþeir þjóna gestum á
blindu kaffihúsi sem Ungblind setti
upp í Hinu húsinu á Vetrarhátíð-
inni. Við þessi orð Hlyns fara sjá-
andi gestir að hlæja því þeir vita að
báðir þessir þjónar eru blindir.
Gestirnir sitja við nokkur borð í
myrkrinu og reyna að borða kökur
og drekka kaffi án þess að sulla
niður á sig. Hlynur og Beggi kunna
að gera grín að sjálfum sér og ekki
síður öðrum. Beggi til dæmis hróp-
ar hneykslaður þegar hann ætlar
að ganga frá borði þar sem gestir
eru nýfarnir:
„Þetta er svakalegt sull, það er
kaka út um allt borð, mætti halda
að fólk væri staurblint hérna.“
Það er nóg að gera hjá þeim fé-
lögum en þeir eru alvanir að þurfa
að þreifa sig áfram. Þeir nota hend-
urnar og minnið þar sem þeir fara
um salinn með kaffibolla, kökur og
annað góðgæti. Hlynur leiðir hinn
sjáandi blaðamann til sætis og það
er óneitanlega svolítið skondið að
þiggja hjálp hjá blindum manni. En
blaðamanni er vorkunn, þetta eru
jú fyrstu blindu skrefin, en Hlynur
er aftur á móti sjóaður í myrkra-
göngu frá því hann man eftir sér.
Það er ekki laust við að blaða-
maður fyllist óöryggi þar sem hann
fálmar eins og blindur kettlingur
og býst við að rekast á veggi, borð
eða fólk í hverju skrefi. Og það er
gott að setjast niður. Þreifa á borð-
inu, stólunum, staðsetja sig. Og það
er svolítið merkilegt að það er eins
og gestir tali lægra saman, nánast
hvísli. Þetta kemur kannski til af
því að fólk sér ekki hvar eða hverj-
ir eru í kringum það og því áttar
það sig ekki á hverjir heyra hvað.
Og þegar ekkert sjónrænt áreiti er
á svæðinu, þá er meiri ró og samtöl
fólks verða kannski nánari. And-
rúmsloftið er í það minnsta nota-
legt og ólíkt því sem gengur og
gerist á öðrum fremur hávaðasöm-
um kaffihúsum.
Fólk gleymir því
sem það tók með
„Við í Ungblind höfum verið með
svona blint kaffihús nokkrum sinn-
um áður og fólk hefur tekið þessu
mjög vel og því finnst athyglisvert
að prófa að vera blint við hvers-
daglegar aðstæður. Þá breytist
nefnilega allt. Fólk gleymir til
dæmis oft vettlingum, treflum eða
töskum, af því það sér ekki hvað
það kom með inn með sér þegar
það yfirgefur svæðið. Og það sér
ekki hvar skeiðin er, kökudiskurinn
eða bollinn. Við ákváðum að hafa
þetta frekar einfalt núna, bjóðum
upp á kleinur og kökur en ekki
fljótandi súpu. Síðast þegar við vor-
um með blint kaffihús rákust tveir
blindir þjónar saman; annar var
með fullan disk af sveppasúpu en
hinn með bolla fullan af kaffi, og
þetta var frekar skondið atriði.“
Þrjóskan hjálpar til
Hlynur segir að með því að bjóða
upp á blint kaffihús vilji þau leyfa
þeim sem eru með fulla sjón að
prófa að upplifa hvernig það er að
koma inn á einhvern stað þar sem
allt er í myrkri, til að gefa þeim
einhverja hugmynd um hvernig það
er fyrir blinda að koma á nýjan
stað. „Þeim sem sjá finnst svo sjálf-
sagt að geta skimað um og vitað
hvar allt er, en þegar við sem erum
blind eða sjónskert komum á nýjan
stað verðum við óörugg og þurfum
að snerta allt til að skynja um-
hverfið.“
Hlynur stundar nám í Versló, en
hann er ekki algjörlega blindur,
heldur mjög sjónskertur, hefur um
30 prósent sjón og gerir flestallt
nema keyra bíl og lesa al-
fræðiorðabækur. „Ég fer oft á
venjuleg kaffihús og líka á djammið
þótt ég sé sjónskertur, en ætli
þrjóskan hjálpi mér ekki nokkuð
mikið, ég læt helst ekkert stoppa
mig. Ég er líka í tónlistarnámi en
það skiptir máli að hafa nóg að
gera vegna þess að blindir hafa til-
hneigingu til að einangra sig. Ung-
blind eru einmitt samtök sem stofn-
uð voru meðal annars til að fá ungt
fólk út úr sinni einangrun og forða
því frá að detta í sjálfsvorkunn. Líf-
ið er ekki búið þótt maður missi
sjónina,“ segir Hlynur sem er alb-
inói og fæddist með skemmda
augnbotna. „Ég er mjög ljósfælinn
og líður betur í myrkri og þá sé ég
móta fyrir útlínum. Hinn þjónninn,
hann Bergvin Oddsson, er aftur á
móti alveg blindur, en hann stund-
ar nám við Menntaskólann í
Hamrahlíð og svo eru nokkrir nem-
endur með fulla sjón úr skólanum
hans í sjálfboðastarfi hér, hjálpa til
í eldhúsinu og við ýmislegt fleira.“
Að lokinni heimsókn er skær
birtan úti æpandi fyrir kettlinginn
sem fékk að prófa að vera blindur
um stund. Og það vottar fyrir
þakklæti fyrir gluggana, augun,
sem hleypa inn myndum af öllu því
sem á vegi verður.
khk@mbl.is
Árvakur/RAX
Lætur ekkert stoppa sig Hlynur fer á kaffihús og gerir flest það sem aðrir gera þrátt fyrir aðeins 30% sjón.
Myrkvað
kaffihús
Það er sérstök upplifun að fara á kaffihús þar
sem er svartamyrkur og þjónarnir blindir. Krist-
ín Heiða Kristinsdóttir prófaði að fara á eitt slíkt
í miðborginni og leið eins og blindum kettlingi.
„Þeim sem sjá finnst svo
sjálfsagt að geta skimað
um og vitað hvar allt er.“
|þriðjudagur|12. 2. 2008| mbl.is
daglegtlíf
TALIS er könnun á vegum
OECD-ríkjanna sem fjallar um
kennslu, starfsumhverfi og
starfsþróun kennara. » 21
menntun
Þær fæddust mörg þúsund kíló-
metra frá Íslandi en fluttust
engu að síður yfir hafið og sett-
ust hér að. » 20
daglegt
Hjálmar Freysteinsson hefurfundið upp nýtt orðtak, „að
gera Hillary“, sem hann segir
merkja að tárast í beinni.
„Reyndar lærði Hillary þetta
trikk af Birni Inga, en nú eru
allir löngu búnir að gleyma
honum.“
Þjóðin er sáttfús og hjartahlý
hneykslismál falla gleymsku í,
þegar hún verður vitni að því
að Vilhjálmur gerir Hillary.
Hreiðar Karlsson orti eftir að
hafa séð Kastljósið:
Í íslenskri umræðu er stefið
(eftir röflið og þrefið)
að einn skuli hengja og annan
flengja
– en öðrum er fyrirgefið.
Rúnar Kristjánsson fylgist með
frá Skagaströnd:
Kvíði fer um framagrey,
fátt í stöðu hreinni.
Ábyrgð manna út af REI
ekki í skýrslu neinni.
Umboð fyrir almenning
ýmsir vilja hafa.
En flestir þeir sem fara á þing
fylla hugann vafa.
Ekki er staðan skárri á
fjármálamarkaðnum:
Hrannast nú á himni ský,
hættur magnast óðar,
– bankadýrð að breytast í
barning heillar þjóðar.
Þegar og ef þannig fer,
þjóðareignir bála.
Snillingarnir snúa sér
snöggt frá ábyrgð mála.
pebl@mbl.is
VÍSNAHORNIÐ
Að gera Hillary
Hvort þetta er hel-
ber tilviljun eða hvort
almættið er með þess-
um hætti að minna Vík-
verja á tilvist sína skal
ósagt látið. En uppá-
koman var óneitanlega
skondin.
x x x
Víkverji varð fyrirnokkrum von-
brigðum með leik-
fangaverslunina Just 4
Kids á dögunum. Þang-
að lagði hann leið sína
til að kaupa ákveðna
vöru og gekk leiðang-
urinn hreint prýðilega
þangað til komið var út í bíl aftur. Þá
kom í ljós að Víkverji hafði af gáleysi
fest kaup á rangri vöru. Ekki var því
um annað að ræða en snara sér inn
aftur og fá vörunni skipt. Varan sem
Víkverji hafði í huga var hins vegar
ekki til þannig að hann óskaði eftir
endurgreiðslu. Það var ekki hægt en
Víkverja boðin inneignarnóta í stað-
inn.
x x x
Víkverji hefur í prinsippinu ekk-ert við þá vinnureglu að athuga
að skilavörum sé breytt í inneign-
arnótu í verslun. En verður ekki að
vera sanngjarn sveigjanleiki í við-
skiptum af þessu tagi? Kaupi við-
skiptavinur óvart ranga vöru og snúi
aftur þremur mínútum síðar hlýtur
það að vera sanngjörn krafa að hann
fái vöruna endurgreidda enda sé sú
vara sem hann ætlaði upphaflega að
kaupa ekki til í versluninni. Engu
tauti varð aftur á móti komið við
starfsfólk Just 4 Kids enda ekki við
það að sakast. Það var bara að fram-
fylgja reglum. Það er hins vegar
spurning hvort forsvarsmenn versl-
unarinnar gætu hugsað sér að
breyta þessum reglum.
Það var guðað ágluggann hjá Vík-
verja að morgni liðins
laugardags og það í
orðsins fyllstu merk-
ingu. Í fárviðrinu á
föstudag og aðfaranótt
laugardags fór sitthvað
lauslegt á flakk, þar á
meðal lítið papp-
írssnifsi sem rifnað
hafði úr dagblaði. Um
morguninn hafði snifsi
þetta leitað skjóls á
stofuglugganum hjá
Víkverja og sat þar
sem fastast. Sonur
Víkverja veitti þessu
athygli og þar sem
honum þótti áletrunin á snifsinu
stórmerkileg kvaddi hann aðra fjöl-
skyldumeðlimi á vettvang. Og hvað
heldur þú, lesandi góður, að hafi
staðið skýrum stöfum á snifsinu?
Nema hvað – „guð“.
  





 

víkverji skrifar | vikverji@mbl.is