Morgunblaðið - 12.02.2008, Blaðsíða 20

daglegt líf
20 ÞRIÐJUDAGUR 12. FEBRÚAR 2008 MORGUNBLAÐIÐ
Þær fæddust mörg þúsund kílómetra frá Íslandi en fluttust yfir hafið og settust hér að. Sigríður Víðis Jónsdóttir ræddi við þrjár konur
sem lýstu reynslu sinni af því að búa á Íslandi á ráðstefnunni Hnattvæðing og nútíma fólksflutningar.
Af hverju Ísland?
Á
Filippseyjum eru töluð yfir 150 tungumál og þegar
Gwendolyn Requierme var lítil lærði hún cebuano
og ríkismálið tagalog. Mörgum árum seinna átti
hún eftir að sitja sveitt yfir kennslubókum í ís-
lensku, allt annars staðar á jarðkúlunni.
„Það var rosalega erfitt að læra málið – en það skiptir nátt-
úrlega öllu máli að gera það ef maður ætlar að setjast hér að.
Til að byrja með er maður eins og lítið barn og skilur ekki eitt
einasta orð og þá er ósjálfrátt komið fram við mann eins og
maður sé dálítið vitlaus … Venjulega drekk ég ekki kaffi en ég
gerði það á þessum tíma því ég var svo syfjuð af því að einbeita
mér svona mikið! Og svo var ég alltaf í kuldagalla.“
Gwendolyn segir skellihlæjandi frá því þegar hún missti á
afdrifaríkan hátt af strætó stuttu eftir að hún fluttist til lands-
ins árið 2001. „Ég kunni ekkert á strætó, gat ekki borið al-
mennilega fram nafnið á götunni minni, mundi engin síma-
númer og var á endanum orðið svo kalt að ég varð næstum því
úti! Þetta var skrýtið land sem ég var komin til … En núna
finnst mér það æðislegt.“
Grensásdeild og græna kortið
Gwendolyn er hjúkrunarfræðingur, vinnur á Grensásdeild á
Landspítalanum og býr í stóru raðhúsi í Rjúpufelli ásamt ís-
lenskum eiginmanni og tveimur sonum. Í eldhúsinu sýslar faðir
hennar, hann er í heimsókn frá Bandaríkjunum.
„Pabbi hefur alla ævi unnið í útlöndum til að geta veitt okkur
systkinunum gott líf. Þegar mamma dó fluttumst við krakk-
arnir til systur hennar en pabbi sendi peninga heim. Við lærð-
um öll í góðum skólum og ég er þakklát fyrir það.“
Sum systkina Gwendolyn hafa flust til Bandaríkjanna eins og
pabbi þeirra. „Þau ætla ekki að koma til Íslands – halda að þau
geti ekki lært málið … En það er líka orðið erfiðara fyrir þá
sem eru utan EES að komast hingað, bæði til að vinna og bara
koma í heimsókn. Hvaða gögn á nákvæmlega að útvega er
óljóst. Það mætti gefa fólki skýrari svör svo það sé ekki að bíða
og vona svo mánuðum skiptir. Hins vegar er ekkert mál fyrir
pabba að koma hingað því hann er með græna kortið frá Banda-
ríkjunum!
Íslenska í vinnunni
Eitt sem ég dáist mikið að á Íslandi er að hér er mjög öruggt
að búa. Og það sem er mikilvægast fyrir mig er að börnin mín
fá sömu virðingu og umhyggju og önnur börn, þótt þau séu af
erlendum uppruna. Ég held samt að ýmislegt mætti gera til að
bæta aðgengi að íslenskukennslu. Til dæmis gæti verið sniðugt
að hafa íslenskunám í vinnunni í einn tíma á dag. Þótt fyrirtæki
þyrftu að greiða kostnaðinn af slíkum námskeiðum gæti það
margborgað sig. Það mætti líka bjóða upp á barnagæslu með-
fram íslenskunámskeiðum en ég held samt að best sé að reyna
að tengja þetta vinnunni. Eru ekki flestir orðnir þreyttir eftir
langan vinnudag?“
Gwendolyn Requierme frá Filippseyjum
Morgunblaðið/Frikki
Á Landspítalanum Gwendolyn Requierme vinnur á Grensás-
deild, finnst öruggt að búa á Íslandi og heldur að vel gæti gef-
ist að samþætta íslenskunám við vinnu erlendra starfsmanna.
Kuldagalli
og kaffi
komu sér vel
Þ
að var snjóþungt
og dimmt þegar
Emebet Merk-
uria steig út úr
flugvélinni á Ís-
landi í janúar 2001. Hún hafði
aldrei séð snjó og aldrei verið
svona kalt á fótunum. Kuldinn
vandist þó fljótlega og seinast
þegar Emebet heimsótti Eþí-
ópíu fannst henni alltof heitt í
gamla bænum sínum Arba
Minch. „Ég var búin að
gleyma hvað verður heitt
þar!“
Emebet unir hag sínum vel
hér á landi, segist meira að
segja vera farin að kvarta
minna um veðrið en Íslend-
ingar – en til að byrja með
fannst henni ýmislegt skrýtið.
„Í Eþíópíu borða menn til
dæmis aldrei einir, það er
bara ekki til siðs. Það var al-
veg nýtt fyrir mér að borða og
vera kannski bara alveg ein!
Eða að hella ein upp á kaffi. Í
Eþíópíu er mikið um kaffi-
rækt og sérstök serimónía
þegar hellt er upp á. Fólk hér
er miklu meira eitt en fólk í
Eþíópíu.“
Konur og karlar
með sama rétt?
Það voru íslensk hjón, Mar-
grét Róbertsdóttir og Bene-
dikt Jasonarson, sem buðu
Emebet og fyrrum eigin-
manni hennar að koma til Ís-
lands og sjá landið, en þau
höfðu unnið í Eþíópíu. Þau
þekktust boðið og enduðu
með að flytja til Íslands. Eig-
inmaður hennar hafði beitt
hana ofbeldi í Eþíópíu en eftir
að hún flutti hingað til lands
skildu þau.
„Ég lét bara ekki bjóða mér
þetta lengur. Ég sá að hlut-
irnir voru öðruvísi hér og að
hérna höfðu konur sama rétt
fyrir lögum og karlar.“
Hún segir að sér þyki sér-
staklega vænt um að geta alið
dætur sínar, Yadonay og Afo-
miu, 6 og 10 ára, upp á Ís-
landi. „Í Eþíópíu njóta stúlkur
sín oft illa. Þær þurfa að læra
hvernig á að elda og þrífa og
vinna langan vinnudag. Kynin
hafa mjög ákveðin hlutverk
og það er að mörgu leyti erfitt
að alast upp sem stúlka
þarna. Stúlkur eiga að halda
sig til hlés og þegar ég var lítil
fékk ég ekki oft að leika mér
úti eins og dætur mínar hér,
heldur þurfti að vinna mikið
og þekkti ekki rétt minn.“
Emebet útskýrir að hún
reyni að halda eftir hefðunum
sem hún er alin upp við sem
henni finnist jákvæðar, til
dæmis að eldra fólki sé sýnd
virðing. „En við hinar losa ég
mig!“
Erfitt að kunna
ekki málið
Emebet er úr stórum
systkinahóp en foreldrar
þeirra dóu með stuttu millibili
þegar yngsta systirin var ein-
ungis 10 ára. Hún kom hingað
til lands og stundar í dag nám
í Iðnskólanum. Emebet bend-
ir á að í dag sé orðið erfiðara
fyrir fólk sem er utan EES að
fá ættingja sína hingað til
lands.
Í Eþíópíu var Emebet
kennari en hefur síðustu fjög-
ur árin unnið á dvalarheim-
ilinu Seljahlíð. „Það tók tíma
að vera viðurkennd, sér-
staklega þegar maður kunni
ekki málið. En í dag vil ég
hvergi annars staðar vera en
á Íslandi.“
Emebet Merkuria frá Eþíópíu
Á ég að borða ein?
Árvakur/Kristinn
Unir hag sínum vel Emet Merkuria kynntist jafnrétti á Íslandi
og þykir vænt um að dætur hennar alist upp við það viðhorf.
Þ
egar Maria del Pil-
ar Acosta Gomez
var í menntaskóla
í milljónaborg í
Kólumbíu grun-
aði hana ekki að hún myndi
setjast að á Íslandi. Ekki einu
sinni þegar hún lærði um Evr-
ópu og talaði sjálf um Ísland á
Evrópudegi í skólanum.
„En síðan langaði mig og
vinkonu mína að lenda í æv-
intýri og við ákváðum að fara
til Íslands í eitt ár … Systir
vinkonu minnar bjó hérna.
Eftir að ég var komin til Ís-
lands versnaði ástandið
heima, viðskiptabannið gerði
hlutina verri og atvinnuleysi
jókst. Ég ákvað þess vegna að
prófa að vera aðeins lengur –
og síðan eru liðin 10 ár!“
Dóttir Mariu heitir Laufey
og er 6 ára. Hún er íslenskur
ríkisborgari og talar bæði
spænsku og íslensku.
Lifrarpylsur og svið
Maria er iðnaðarverkfræð-
ingur en fyrst eftir að hún
kom til landsins vann hún á
elliheimili og í leikskóla. „Eins
og flestir útlendingar
hérna …“ segir hún hlæjandi.
„En það var samt frábært
tækifæri því ég hefði ekki get-
að prófað þetta í Kólumbíu.
Sá sem er búinn að mennta
sig í ákveðnu fagi þar færi
aldrei að vinna við eitthvað
annað.“
Maria fór síðar að vinna
sem verkfræðingur hjá Par-
logis hf. og segir samstarfs-
fólkið þar vera eins og fjöl-
skyldu sína. Hennar eigin
fjölskylda kom þó einnig hing-
að til lands fyrir nokkrum ár-
um.
„Það hefur gengið mjög vel.
Bróðir minn vinnur í IKEA,
systir mín er í Háskóla Ís-
lands og mamma vinnur á
Þremur frökkum. Það er svo
notalegt að hafa þau hérna.
Við mamma búum í sama húsi
og það er voða gott að geta
fengið kólumbískan mat þeg-
ar hún eldar! Sjálf er ég betri í
að elda íslenskan mat. Ég
elska fisk og lambakjöt og
borða lifrarpylsu og svið.
Stundum ruglast ég og tala ís-
lensku við mömmu. Það er dá-
lítið skrýtið að ég hugsa og
dreymi á íslensku en tel á
spænsku!“
Meira úrval í verslunum
Maria segist taka eftir tölu-
verðum breytingum á þeim
áratug sem hún hefur búið
hér á landi. „Til dæmis er
miklu meira úrval í búðunum
en áður. Það er líka orðið auð-
veldara fyrir útlendinga að fá
vinnu við störf sem þeir hefðu
áður ekki verið ráðnir í. Hins
vegar er orðið miklu erfiðara
að fá að vera á landinu ef mað-
ur er ekki frá EES-svæðinu.
Stundum eru reglurnar
skrýtnar. Systir mín á til
dæmis 11 mánaða gamlan son
sem fæddist hér á landi en á
erlendan föður. Hún er með
ótímabundið dvalarleyfi en
litli strákurinn bara með leyfi
til eins árs!“
Maria bætir hlæjandi við að
endingu að umræðan geti líka
stundum verið fyndin. „Fólk
talar kannski við mig um
„þessa útlendinga“ en drífur
sig svo í að taka fram að það
sé sko ekki að tala um mig!
En auðvitað er það að gera
það. Ég er útlendingur og
verð það alltaf en ég bý á Ís-
landi og finnst það frábært.“
Maria del Pilar Acosta Gomez frá Kólumbíu
Vildi lenda í ævintýri
Árvakur/Frikki
Íslenskir draumar Maria del Pilar Acosta Gomez vinnur hjá
Parlogis hf. og segist hugsa á íslensku en telja á spænsku.
sigridurv@mbl.is