Morgunblaðið - 03.03.2008, Qupperneq 22

22 MÁNUDAGUR 3. MARS 2008 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
7. FEBRÚAR sl. birtist grein í
Morgunblaðinu undir fyrirsögninni
„Hatursgleraugu Hjálmtýs Heiðdal“.
Höfundurinn er Hreiðar Þór Sæ-
mundsson og er greinin
svar við grein minni í
Lesbók 15. des. 07 und-
ir fyrirsögninni „Þarf
alþjóðasamfélagið
sterkari gleraugu?“
Hreiðar grípur til þess
ráðs að gefa í skyn að
ég hati Ísrael og gyð-
inga, sígilt bragð þeirra
sem reyna að verja
gjörðir Ísraelsríkis. Hin
„hatursfulla“ grein mín
var tilraun til þess að
skoða ástæður þess að
frá stofnun Ísraels hef-
ur ríkt þar heiftúðugt stríð sem virð-
ist ekki ætla að ljúka í náinni framtíð.
Hreiðar fer á kostum þegar hann
lýsir hversu vel Ísraelríki hugsar um
fólkið sem hið sama ríki hefur hrakið
frá heimkynnum sínum:
„Samúð Ísraela með flóttamönn-
unum, þrátt fyrir stöðugar skærur
við öfgahópa meðal þeirra, hefur
komið fram í afar samviskusamlegu
umsjónar- og uppbyggingarstarfi á
svæðum þeirra allt fram að stofnun
heimastjórnar Palestínu 1994 og
einnig eftir það. Framfarirnar í heil-
brigðismálum Palestínumanna, undir
umsjón Ísraels síðustu áratugina,
vegamálum, veitu- og holræsamálum,
fjarskiptamálum og menntamálum
eru með ólíkindum“(Morgunblaðið 7.
feb. 08).
Þeir sem styðja framferði Ísr-
aelsríkis þurfa auðvitað að sýna vissa
snilli í umgengni við sannleikann og
sker Hreiðar sig ekki úr í þeim hópi.
Aðrir, þ.á.m. fólk sem þekkir kúg-
un af eigin reynslu, eru ekki jafn
hrifnir af „samúð Ísraela“. Nelson
Mandela hefur lýst Ísrael með eft-
irfarandi orðum:
„Kynþáttabundið
misrétti Ísraels er hið
daglega líf flestra
Palestínumanna. Þar
sem Ísrael er gyð-
ingaríki þá öðlast gyð-
ingar sérstök réttindi
sem annað fólk fær ekki
að njóta … Kynþáttaað-
skilnaður er glæpur
gegn mannkyni. Ísrael-
ar hafa rænt margar
milljónir Palest-
ínumanna frelsi sínu og
eignum. Ísrael hefur
fest í sessi óhugnanlegt
kerfi kynþáttakúgunar og óréttlætis.
Þeir hafa skipulega fanglesað og
pyntað þúsundir Palestínumanna og
brotið alþjóðalög. Hernaður þeirra
hefur fyrst og fremst beinst gegn al-
mennum borgurum, og þá sér-
staklega gegn börnum.“
Hreiðar Þór hefur afhjúpað í fyrri
skrifum sínum mikla óbeit á Palest-
ínuaröbum og þeim sem taka málstað
þeirra auk þess sem hann samþykkir
öll þau brot á alþjóðalögum og mann-
réttindum sem Ísraelsríki hefur stað-
ið í frá 1948. Lítum á dæmi úr skrif-
um Hreiðars: „Í allri umfjöllun … um
svokallaða „landtökumenn“ gyðinga
er látið í veðri vaka að vondir gyðing-
arnir séu að stela landi af réttmætum
eigendum þess, palestínuaröbum.
Gallinn við þessa afstöðu og nálgun er
sá að palestínskir arabar hafa aldrei
átt þetta land, heldur miklu fremur
gyðingarnir sem átt hafa þarna bú-
setu um þúsundir ára og þar af í sjálf-
stæðu ríki sínu í næstum þúsund ár.
Arabar hófu þar ekki búsetu í neinum
mæli fyrr en á sjöundu öld e.Kr. Auk
þess að vera frá fornu fari hluti hins
gamla Ísraelsríkis, þá eru Vest-
urbakkinn, Gaza og Gólanhæðir land-
svæði sem Ísraelar unnu í styrjöldum
sem algjörlega var til stofnað af
fjandsamlegum arabaríkjum og ættu
því samkvæmt alþjóðavenjum að hafa
fulla heimild til að innlima þau.“
(Morgunblaðið 28.08.06)
Nú vill svo til að 20. nóv. sl. voru
birt skjöl í Ísrael sem sanna að 40%
lands sem tekið hefur verið undir
landtökubyggðir gyðinga á Vest-
urbakkanum eru í einkaeigu Palest-
ínumanna – og einkaeignarétturinn
er grundvallaratriði í stjórnskipun
ríkisins. Hvernig leysir Hreiðar
þessa þversögn? Annaðhvort verður
hann að samþykkja að landarán hafi
átt sér stað eins og Hæstiréttur Ísr-
aels hefur dæmt (mál Elon Moreh
landtökubyggðarinnar), með öðrum
orðum: hann verður að éta eigin full-
yrðingar, eða að hann verður að lýsa
því yfir að arabar hafi ekki sömu
grundvallarréttindi og gyðingar hvað
sem niðurstöðu réttarins líður. Hann
er þá kominn á þær brautir þar sem
réttindum manna er skipt upp eftir
kynþætti og trú. Tvö dæmi um slíkt
eru sérstaklega þekkt úr sögu seinni
tíma: ríki Hitlers og Suður-Afríka á
valdatíma kynþáttahyggjunnar.
Hreiðar segir í grein sinni að ég
fari fram með órökstuddar fullyrð-
ingar og dylgjur:
„Dylgjur Hjálmtýs um að ísr-
aelskir sagnfræðingar hafi í nýopn-
uðum skjalasöfnum fundið sannanir
um að opinber stjórnvöld gyðinga
hafi fyrir stofnun Ísraels haft þjóð-
ernishreinsun araba beinlínis á
stefnuskránni.“
Það sem Hreiðar kallar dylgjur er
einföld úttekt á því sem hinir svoköll-
uðu nýju sagnfræðingar í Ísrael hafa
sannað gegnum yfirgripsmiklar
rannsóknir á tilurð Ísraelsríkis. Ég
nefni hér nokkra fræðimenn (allt gyð-
ingar) sem Hreiðar getur dundað sér
við að kynna sér: Ilan Pappé, Avi
Shlaim, Tom Segev, Simha Flapan,
Uri Milstein, Baruch Kimmerling.
Í lok greinar sinnar spyr Hreiðar:
„Fær ekkert stöðvað framgang
lygamafíupalestínuvina í fjölmiðlum
hér á landi, ekki einu sinni virðuleg
ritstjórn Morgunblaðsins?“
Og svo veltir hann fyrir sér mögu-
leikum á lagasetningu til að „skylda
fjölmiðla til að greina rækilega frá öll-
um sjónarmiðum í meiriháttar póli-
tískum deilum“. Í þessu er viss þver-
sögn, annars vegar dugar ekki
„virðuleg ritstjórn Morgunblaðsins“
til að stöðva lygamafíu og hins vegar
vill Hreiðar lög um að skylda rit-
stjórnina til að birta öll sjónarmið!
Hvernig nær ritstjórnin að stöðva
lygamafíu ef lög skipa henni að
„greina rækilega frá öllum sjón-
armiðum“?
Hjálmtýr Heiðdal svarar grein
Hreiðars Þórs Sæmundssonar »Hreiðar Þór hefur
afhjúpað í fyrri
skrifum sínum mikla
óbeit á Palestínuaröbum
og þeim sem taka mál-
stað þeirra
Hjálmtýr Heiðdal
Höfundur er kvikmyndagerð-
armaður.
FRAMTÍÐARLAUSN á al-
menningssamgöngum í Reykjavík
er rekstur á metró (neðanjarð-
arlest). Andstætt strætó og létt-
lestum ofanjarðar er metró eini
kosturinn sem vit er í.
Strætó, eins og hann er rekinn í
dag, er orðinn augljós
tímaskekkja sem
þarfnast verulegrar
endurskipulagningar.
Ferðir eru óþolandi
strjálar, ferðatími
langur, leiðakerfi er
oft óhentugt, „bið-
skýli“ eru alls ekki
skýli og umferðartafir
eru algengar; enda
notar fólk ógjarnan
strætó.
Léttlestir, ofanjarð-
ar, eru ekki betri.
Teinar yrðu settir á
götur í almennri inn-
anbæjarumferð í Reykjavík, þær
hafa sömu galla og strætó og eru
líka hægfara (t.d. er 26 km/klst
meðalhraði í Stuttgart). Eini kost-
urinn við léttlestir er sá, að þær
má knýja með ekta sunnlensku
rafmagni.
En hverjir eru helstu eig-
inleikar og kostir við metró?
Metró tekur ekki götupláss, ekki
þarf að rífa hús, engin hávaða-
mengun til umhverfisins, mjög
hraðfara, án umferðartafa frá
bílaumferð og götuljósum og svo
aðalmálið: mjög stuttur ferða-
tími.
Pólitískar forsendur eru m.a. þær
að nýlagning á neðanjarðarkerfi
krefst góðs undirbúnings og mik-
illar samvinnu við borgarana og at-
vinnulífið. Vanda þarf staðarval fyr-
ir brautarstöð og gefa verður
borgarbúum góðan tíma til aðlög-
unar. Lestarstöðvar skapa alltaf
eins konar kjarna og þangað sækja
verslanir, hótel, íbúðablokkir og
ýmis atvinnurekstur. Í námunda
þarf að vera bílastæði og reið-
hjólaskýli, sem er nýjung.
Með metró er skapaður alveg
nýr valkostur. Eða er það eðlileg
stjórnsýsla og pólitík að verja tug-
um milljarða auk landrýmis í mis-
læg gatnamót, niðurgrafnar götur
og bílajarðgöng; innanbæjar og á
leiðum inn og út úr borginni?
Ekki greiða bíleigendur sér-
staklega fyrir þessi mannvirki.
Metró dregur úr þörf fyrir þessi
útgjöld en skapar í staðinn góðan
og greiðan ferðamáta þannig að
innanbæjarakstur minnkar, meng-
un minnkar, lífsgæði batna og
slysum fækkar.
Í þessu greinarkorni sleppi ég
að sinni verkfræðilegum útreikn-
ingum. Þó má nefna að það tekur
1,5 mínútur að aka 2 km milli
stöðva og 2 mínútur fara í stopp
fyrir farþega til að fara út og inn.
Það má skipuleggja ferðatíðnina
þannig að það séu minna en 10
mínútur á milli ferða og þeim
megi treysta. Biðstöðvar eru að
sjálfsögðu innandyra; þar er skjól,
birta, upphitun og upplýsingar um
næstu lest.
Inn í þessa lýsingu vantar enn
hvernig menn komast á staði sem
liggja fjarri lestarstöð og eru í
eins konar úthverfi. Þetta má
leysa með þekktri tækni. Að og
frá lestarstöð aka skutlubílar sem
kalla má endurborinn strætó.
Leiðir er stuttar og stutt á milli
ferða. Á meðfylgjandi skýring-
armynd er Kópavogur tekinn sem
dæmi um hugsanlegt
leiðakerfi. Þessi
mynd lýsir skutlu-
hugmyndinni og betri
möguleikum til þess
að nota reiðhjól ef
viðrar.
Mislæg gatnamót,
Sundabraut og nið-
urgröftur gatna af
ýmsu tagi kosta ná-
lægt 40 milljörðum
króna og þjóna bara
bílaumferð. Í sam-
anburði við þetta
kostar metró um 3
milljarða kr/km og lestastöð e.t.v.
um 1 milljarð kr. Ætla mætti að
metró til almenningssamgangna
kostaði ámóta upphæð en minnk-
aði um leið þörf á bílamann-
virkjum og akstri og sparaði bíl-
eigendum kostnað vegna
síhækkandi olíuverðs á heims-
markaði.
Hugvekja þessi er áskorun til
samgönguráðherra, þingmanna og
borgarstjórnar.
bjornkr@hi.is Heimasíða :
http://brunnur.rt.is/bk
Reykjavíkur-metró
Björn Kristinsson skrifar um
kosti neðanjarðarsamgangna á
höfuðborgarsvæðinu.
» Léttlestir eru jafnvel
lakari kostur en
Strætó. Metró og
skutlubússar eru það
eina sem vit er í. Slíkt
kerfi hefur kosti sem
einkabíllinn hefur ekki.
Björn
Kristinsson
Höfundur er verkfræðingur.
ÞAÐ er eflaust að bera í bakka-
fullan lækinn að koma með tillögu um
staðsetningu á auka-
þyrlusveit Landhelg-
isgæslunnar þar sem
ákveðnar hugmyndir
virðast nú vera rétt
handan við hornið, ef
marka má fréttir í fjöl-
miðlum.
Læknar hafa enn og
aftur hvatt til þess að
þyrlur verði staðsettar
á landsbyggðinni og
ekki er hægt að vera
meira sammála þeim
samþykktum. Þeir eru
hins vegar fastir í að staðsetja fyrstu
þyrluna á Akureyri, sem er illskilj-
anlegt. Þeir líta eingöngu á þyrlur
sem tæki til sjúkraflugs en þyrlur eru
fyrst og fremst heppilegar til björg-
unarstarfa við erfiðar aðstæður en
geta nýst ágætlega til flutninga á
sjúklingum um styttri veg.
 Ég vil benda á Egilsstaða-
flugvöll sem valkost fyrir þetta verk-
efni og í því samhengi hef ég látið
teikna inn á meðfylgjandi kort
200NM radíus út frá Reykjavík, Ak-
ureyri og Egilsstöðum. Rauði fleyg-
urinn er ávinningurinn að hafa þyrlu
á Akureyri, umfram Egilsstaði. Blái
fleygurinn er ávinningurinn að hafa
þyrlu á Egilsstöðum umfram Ak-
ureyri. Þar sést gjörla hvar ávinning-
urinn er meiri í drægi, að því gefnu að
alltaf verði þyrlur staðsettar í næsta
nágrenni við Reykjavík
 Suður af landinu eru einnig
helstu siglingaleiðir fragtskipa og
megnið af flugleiðum til og frá Íslandi
liggja einnig þar um. Norræna siglir
suðaustur af landinu og þetta er það
svæði sem flest skemmtiferðaskip
eiga leið um ár hvert.
Tekið skal fram að þetta er ekki
vísindaleg úttekt, en gefur tilefni til
þess að kanna nánar þessa tvo þætti,
sem taka þarf tillit til við ákvörðun
um staðsetningu þyrlunnar. Nánari
rannsóknir þarf að framkvæma með
tilliti til flugumferðar í samráði við
Flugstoðir ohf. og afla upplýsinga um
siglingaleiðir ferja og fragtskipa, sem
eru væntanlega til í gögnum Land-
helgisgæslunnar.
Staðsetning björgunarþyrlu og
starfsstöðvar Landhelgisgæslunnar
er um margt ákjósanleg
á Egilsstaðaflugvelli.
1. Sjónflugleiðir frá Eg-
ilsstöðum eru góðar út á
sjó, Héraðsflóinn, Fagri-
dalur og Öxi. Ekki má
gleyma vaxandi umferð
um hálendi norðanverðs
Austurlands og slysum
vegna óhappa, m.a. á
hópferðabifreiðum þar
og á þjóðvegi eitt um há-
lendi Austurlands.
2. Upp hafa komið tilfelli
þar sem ekki hefur
reynst unnt að fljúga þyrlum frá
Reykjavík til leitar og björgunar, sem
hefðu tekið fullan þátt í aðgerðum
með staðsetningu á Egilsstaða-
flugvelli.
3. Ég bendi á að um Egilsstaða-
flugvöll er mikil flugumferð og í ljósi
atburða fyrir skömmu, þegar Fokker
flugvél Flugfélagsins varð að lenda
þar með annan hreyfilinn dauðan,
þarf ekki ríkt ímyndunarafl til að sjá
að þá má á ekki mikið út af bera til
þess að flugvöllurinn lokist.
4. Ef flugvél brotlendir á flugvellinum
er líklegast að vellinum verði lokað og
þar með er ekki hægt að lenda venju-
legum flugvélum á vellinum til ná í
sjúklinga. Þyrlur geta þrátt fyrir það
athafnað sig á svæðinu.
5. Næsta aðgerðasjúkrahús er á Norð-
firði og það tekur þyrlu um 15 mínútur
að fara þangað með slasaða en um
klukkustund tekur að fara þessa leið í
sjúkrabíl. Þar er einnig flugvöllur til
að ná í sjúklinga, ef flytja þarf þá ann-
að, t.d. til Reykjavíkur.
6. Verði óhapp á Akureyrarflugvelli
er einungis um fimm mínútna akstur
á mun betra og fullkomnara sjúkra-
hús en hægt er að státa af í öllum
Austurlandsfjórðungi.
Ég vil einnig vekja athygli á eftirfar-
andi:
A. Engin sjúkraflugvél er staðsett á
Egilsstaðaflugvelli þrátt fyrir um
10.000 manna byggð innan áhrifa-
svæðis flugvallarins og lengst að fara
á bestu sjúkrahús landsmanna. Þetta
er þó talið nauðsynlegt í Vest-
mannaeyjum þar sem flugleiðin er
57NM á Reykjavíkurflugvöll með all-
ar öflugustu vélar í íslenska flugflot-
anum og björgunarþyrlur tiltækar.
B. Á Ísafirði er einnig talin þörf á
sjúkraflugvél.
C. Öflugasta sjúkraflugvélin er
staðsett á Akureyri.
D. Á Ísafirði, Akureyri og í Vest-
mannaeyjum eru öflugar sjúkrastofn-
anir en ég tel einsýnt að sjúkrastofn-
un á Austurlandi standi þeim öllum
langt að baki.
E. Það er hins vegar staðreynd að
best búnu sjúkrahús landsins eru í
Reykjavík, næstbest búna á Akureyri
og síðan slappast þetta allt niður í
kofaþyrpingu eins og á Egilsstöðum,
þar sem menn skilja bara ekkert í því
að enginn læknir vilji ráða sig til
starfa.
F. Það er líka staðreynd að nær allt
sjúkraflug er til Reykjavíkur. Örfá
eru til Akureyrar og þar af eru flutn-
ingar með sjúka milli sjúkrahúsa sem
ekki eru eiginleg sjúkraflug.
G. Ég bendi jafnframt á það, ef talin
er þörf á að staðsetja flugvél á Ísafirði
og í Vestmannaeyjum, hljóta að gilda
sömu rök fyrir Austurland, sem er
lengst frá hátækniþjónustu sjúkrahús-
anna.
H. Hvernig reka á sjúkraflug og heil-
brigðisþjónustuna er mat til þess bærra
manna. Það eru sömu „sérfræðing-
arnir“ sem eru ráðuneyti heilbrigð-
ismála til ráðgjafar um starfsemi vítt og
breitt um Ísland og það ráðuneyti
stjórnar, merkilegt nokk, einnig heil-
brigðismálunum hér á Austurlandi. Því
hljóta sömu rökin að gilda.
Læt þetta duga að sinni.
Ágæti þingmaður
Benedikt V. Warén skrifar um
staðsetningu á aukaþyrlusveit
Landhelgisgæslunnar
Benedikt V. Warén
» Staðsetning björg-
unarþyrlu og starfs-
stöðvar Landhelg-
isgæslunnar er um
margt ákjósanleg á
Egilsstaðaflugvelli.
Höfundur er einkaflugmaður.
Lygamafía Palestínuvina?