Morgunblaðið - 15.03.2008, Side 38

38 LAUGARDAGUR 15. MARS 2008 MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
✝ Jónas Geir Sig-urðsson fæddist
á Brekkum í Holt-
um 17. maí 1931.
Hann varð bráð-
kvaddur á heimili
sínu, að Rauðalæk,
6. mars síðastliðinn.
Foreldrar hans,
bændur á Brekkum,
voru hjónin Marta
Jónsdóttir, f. á Mið-
Hvoli í Mýrdal 17.5.
1890, d. 2. júní 1980,
og Sigurður Guð-
mundsson, f. 20.
des. 1891, d. 26. apríl 1979. Auk
Jónasar áttu þau fjórar dætur: a)
Sigríði, f. 4.3. 1916, d. 7.8. 1943,
b) Margrét, f. 22.7. 1917, d. 3.3.
1987, maki Helgi Hannesson, f.
23.6. 1896, d. 23.4. 1989, c) Stein-
unn Auðbjörg, f. 5.11. 1923, d.
31.5. 1993, maki Jón Ingvarsson,
f. 7.7. 1918, d. 22.6. 2000, og d)
Sólveig, f. 25.10. 1925, d. 22.6.
2000, maki Guðjón Hjartarson, f.
19.10. 1927, d. 18.6. 1992. Auk
þess ólu þau upp Aðalstein Sig-
urðsson, f. 11.4. 1929, d. 21.6.
1973.
Jónas kvæntist hinn 1. janúar
1955 Guðnýju Albertu Hammer
frá Ísafirði, f. 30.10. 1930. Börn
þeirra eru: a) Sigríður Steinunn,
f. 3.1. 1954. Sambýlismaður Flosi
Ólafsson. Börn Sigríðar eru
Pálmi Sævar og Jónas Albert. b)
Ragnheiður, f. 4.10. 1957. Börn
hennar eru Hafdís, Eyvindur og
Elín. c) Sigurður Jónasson, f.
15.12. 1961, maki Ásdís G. Jóns-
dóttir. Systur þeirra sammæðra
eru: a) Kristjana Sigurðardóttir,
f. 10.2. 1947, maki Gunnlaugur
Gunnlaugsson. Börn Kristjönu
eru Sigurður, Herdís Alberta og
Anna Málfríður. b) Herdís Ragna
Þorgeirsdóttir, f. 12.11. 1949.
Sambýlismaður Davíð B. Sigurðs-
son. Dætur Her-
dísar eru Helena og
Alda.
Jónas ólst upp á
Brekkum í Holtum
hjá foreldrum sín-
um og sinnti þar öll-
um almennum bú-
störfum. Auk þess
vann hann á vélum
við framræslu víða
um Rangárvalla-
sýslu. Enn má finna
skurði sem hann
gróf á þeim árum.
Hann tók við búi
foreldra sinna á Brekkum og
stundaði þar hefðbundinn bú-
skap. Upp úr 1970 hóf hann störf
við Kaupfélag Rangæinga á
Rauðalæk, og dró hann þá nokk-
uð úr umsvifum sínum við bú-
skapinn, en átti samt kindur og
hross til dauðadags sér og sínum
til gagns og skemmtunar. Jónas
tók virkan þátt í félagsstörfum
sveitar sinnar. Hann söng í
kirkjukórnum um árabil ásamt
konu sinni og árum saman voru
kóræfingar haldnar á heimili
þeirra. Hann sat í sóknarnefnd
Árbæjarkirkju um nokkurra ára
skeið og bar hag kirkju sinnar
mjög fyrir brjósti. Hann sat í
hreppsnefnd Holtahrepps um
nokkurra ára skeið og átti sæti í
stjórn Hitaveitu Rangæinga á
upphafsárum hennar. Áhugamál
Jónasar voru lestur góðra bóka,
helst ljóðabóka, og söngurinn
skipaði líka stóran sess í lífi hans,
enda hafði hann fagra tenórrödd.
Jónas unni náttúru landsins og
naut þess að ferðast. Seinni árin
eftir að um hægðist við bústörfin
ferðuðust þau hjón um landið eins
og heilsa þeirra leyfði.
Útför Jónasar verður gerð frá
Árbæjarkirkju í Holtum í dag og
hefst athöfnin klukkan 14.
Þó pabbi minn hafi verið orðinn
nokkuð fullorðinn og farinn að
heilsu og kröftum, kom lát hans
samt eins og reiðarslag yfir okkur
öll. En líklega er maður aldrei
tilbúinn að fá slíka frétt. Og yfir
mig hellist söknuðurinn og eftirsjá-
in eftir þessum góða manni sem
var sá besti pabbi sem nokkur gæti
kosið sér. Alltaf ráðhollur, alltaf að
miðla mér af sinni reynslu og þekk-
ingu, alltaf að líta til með því sem
ég var að gera. Endalaus umhyggja
sem gætti víðar. Þess fengu margir
að njóta. Þar voru þau afar sam-
hent og samstiga mamma og pabbi.
En um það átti ekki að tala, það
var svo sjálfsagt.
Þegar ég var að alast upp á
Brekkum mátti með sanni segja að
þar væri mikið líf og fjör. Þar
bjuggu afi og amma og höfðu þar
skjól til dauðadags, en pabbi og
mamma voru tekin við búsforráð-
um. Fjölskyldan stór og allir sóttu í
að dveljast á Brekkum um lengri
eða skemmri tíma. Húsrýmið var
ekki mikið en hjartarými óendan-
legt. Þess vegna var alltaf pláss
fyrir einn til og ekki tiltökumál að
bæta nokkrum bitum í pottinn. Í
endurminningunni var alltaf gam-
an. Pabbi að segja vinnumanninum
Smára, og seinna Halla, sögur eða
einhverja vísu. Svo hlógu þeir með
bakföllum. Svo sé ég pabba og
Heiði frænku fyrir mér – þau ræða
þjóðmálin eins og alltaf og eru
sammála um að vera ósammála, –
það er svo miklu skemmtilegra.
Svo kemur Doddi í Litlu-Tungu og
þá segir afi sögur sem aldrei eru
eins í tvö skipti. Þetta var dásam-
legt líf til að alast upp í. Góðir ná-
grannar, góðir vinir, góð fjölskylda.
Um 1970 fór pabbi að vinna í
pakkhúsinu á Rauðalæk og minnk-
uðu þá umsvifin við búskapinn en
þá bætti mamma á sig gegningum
og með samvinnu gekk þetta allt
upp. Pabbi vann svo í pakkhúsinu
allan sinn starfsaldur eftir það, og
þar nutu sín hans góðu eðliskostir,
ljúfmennska og lipurð við við-
skiptavinina, sem ekki spurðu alltaf
hvað klukkan væri þegar þá vant-
aði þjónustuna, eða hvort það væri
kannski helgi. Svo fluttu þau niður
að Rauðalæk, þegar Ragnheiður
systir hóf búskap á Brekkum. Og
enn var gestkvæmt á heimilinu sem
fyrr. Aldrei gleymast kvöldin við
eldhúsborðið. Pabbi seilist í kaffi-
könnuna og kannske er einhvers
staðar viskípeli. Svo eru sagðar
sögur og farið með vísur – jafnvel
ljóðabálka sem hann hefur í sínu
minni. Einhver nær kannski í ljóða-
bók og finnur eitthvert uppáhalds-
kvæði og allir hlusta og njóta. Syn-
ir mínir báðir nutu svona stunda
ásamt öðrum og í mínum huga
blómstrar menningin ekki betur.
Hann unni ljóðum Einars Ben. og
Davíðs Stefánssonar og vitnaði oft í
þau. Því þykir mér rétt að ljúka
þessum orðum um hann föður minn
með þessu ljóði eftir Davíð, sem
hefði eins getað verið ort um hann.
Hann tignar þau lög sem lífið
með logandi eldi reit.
Hann lærði af styrkleika stálsins
að standa við öll sín heit.
Hann lærði verk sín að vanda
og verða engum til meins.
Þá væri þjóðinni borgið,
ef þúsundir gerðu eins.
Ég kveð þig pabbi minn með
óumræðilegum söknuði, en minn-
ingarnar eru góðar og dýrmætar
og veita mér og okkur öllum styrk.
Sigríður S. Jónasdóttir.
„Sæl Táta litla og vertu velkomin
til okkar. Þótt ég sé ekki pabbi
þinn þá á ég samt eitthvað í þér.“
Þannig voru móttökurnar sem ég
fékk í fyrsta sinn sem ég sá þennan
mann, þá aðeins sjö ára gömul.
Þetta var maðurinn sem móðir mín
hafði gifst og vorum við afi komin
að vestan til að heimsækja ungu
hjónin. Ég kom svo síðar á hverju
sumri næstu fjögur til fimm árin til
að passa hálfsystkini mín og vinna
almenna sveitavinnu. Mér þótti
margt öðruvísi í sveitinni en heima
á Ísafirði. T.d. var alltaf fullt af
fólki í mat og oft um helgar á milli
20-30 manns og furðaði ég mig oft
á því, en fjölskylda Brekknasystk-
inanna var stór og samgangur mik-
ill og oft var glatt á hjalla við stóra
eldhúsborðið og margar sögur
sagðar og margir skrítnir karlar
komu að ræða málin og Jónas sat
alltaf í sínu sæti og fékk sér kaffi
eftir hádegisblundinn og hellti þá á
undirskálina og drakk úr henni.
Hann var alltaf sívinnandi, sama
hvað það var, fyrst sem bóndi og
eftir að þau fluttu niður á Rauða-
læk var vinnan í pakkhúsinu.
Síðan tóku félagsmálinn við.
Hann var t.d. virkur í starfsmanna-
félagi Kaupfélagsins og í hrepps-
nefndinni o.fl. Eftir að ég sjálf
stofnaði heimili og kom með mín
börn í sveitina var hann alveg ein-
stakur, hann elskaði þau og virti
alla tíð og fylgdist vel með þeim.
Þau hændust að honum og af lang-
afabörnunum var hann mjög stolt-
ur. Hann var hafsjór af fróðleik og
víðlesinn.
Ein af okkar bestu minningum
með honum er að nú fyrir nokkrum
árum fórum við hjónin ásamt Siggu
og Flosa inn í Veiðivötn og hann
var með okkur í bílnum. Hann
sagði okkur frá hinum ótrúlegustu
kennileitum og sögum á leiðinni inn
eftir, enda oft farið þessa leið bæði
til veiða og smölunar. Hann og
mamma voru dugleg að koma vest-
ur að heimsækja ömmu nú seinni
árin eftir að hann hætti búskap, en
auðvitað var hann með kindur al-
veg fram á síðasta dag „bara
hobbýbóndi“. Við fórum oft í stutt-
ar ferðir hér vestra og vildi hann
ekki keyra heldur njóta ferðarinnar
og útsýnisins ef við vorum þrjú,
síðast nú í sumar en þá fór Gunn-
laugur með hann í langan bíltúr út
fyrir Dýrafjörð, en hann hafði lesið
um ófæruna þar og vildi gjarnan fá
að skoða þá leið. Því miður hefur
hann verið heilsuveill síðari árin, en
hugurinn var í lagi. Hann hefur
annast móður mína alveg ótrúlega
vel síðustu árin í hennar veikindum
og verður það seint fullþakkað.
Við komum til þeirra fyrir rúm-
um hálfum mánuði og áttum góðan
dag saman. Einnig talaði ég oft við
hann í síma síðustu dagana í lífi
hans, því þá lá móðir mín mikið
veik á spítala, og alltaf bar hann
sig vel, en sagðist bara vera bölv-
aður ræfill. Þannig varst þú ekki í
mínum augum, þú varst hetja í alla
staði elsku Jónas minn og verður
þín sárt saknað af okkur öllum sem
eftir lifa. tengdamóðir þín sendir
þér sérstakar saknaðarkveðjur og
þakkar tryggðina í sinn garð þótt
langt hafi verið á milli ykkar. Það
er alltaf erfitt að kveðja tryggan
ástvin sem ég átti eftir að tala svo
mikið við og fræðast um ýmislegt.
Við Gunnlaugur þökkum þér af al-
hug fyrir samveruna.
Hvíl þú í friði.
Kristjana Sigurðardóttir.
Eftir jarðskjálftana 17. og 21.
júní árið 2000 var ég víða á Suður-
landi að vinna við að meta tjón af
völdum þeirra.
Skömmu fyrir hádegi dag einn
var ég staddur á Rauðalæk í Rang-
árþingi ytra að skoða og meta
skemmdir á húsi Sigurðar Jónas-
sonar, og með honum var faðir
hans Jónas G. Sigurðsson.
„Borðar þú hrossakjöt?“ spurði
Jónas þegar ég var í miðri skoðun,
ég var svo sem vanur allskonar
spurningum frá tjónþolum, hverra
manna ég væri, hvar ég væri í póli-
tík o.s.frv. en þessi spurning kom
mér á óvart og ég óttaðist að ein-
hverjir fordómar væru enn í gangi
varðandi slíkt athæfi. „já,“ svaraði
ég samt, því mér þykir hrossakjöt
gott. Það færðist bros yfir þetta
bjarta góðlega andlit og hann sagði
„þá skalt þú koma með mér heim
og við skulum fá okkur að borða“.
Það var málið.
Þetta voru fyrstu kynni mín, en
ekki þau síðustu, af þessum góða
manni sem alltaf var svo reiðubú-
inn að gefa af því sem hann átti og
leitandi eftir því að gera öðrum til
góða.
Í þessu matarboði sá ég í fyrsta
skipti dóttur hans, Sigríði Stein-
unni, sem þar var stödd, en for-
lögin höguðu því svo skemmtilega
til að hún er sambýliskona mín í
dag. Þetta var því gæfu- og ör-
lagaríkur dagur í lífi mínu.
Jónas var gleðigjafi og gott að
vera í návist hans, hann var þeim
góðu gáfum gæddur að geta séð og
notið þessara litlu og stundum
skoplegu atvika sem gerast á meðal
okkar, skemmtilegra tilsvara
manna o.fl. Hann notaði gjarnan
tækifæri á góðri stund til að miðla
þessu til annarra með því að segja
sögur af mönnum og málefnum, en
ætíð gætti hann þess að særa eng-
an. Jónas hafði mikið yndi af lestri
góðra ljóða og opnaði gjarnan fyrir
mig ljóðabók til að sýna mér og út-
skýra af hve mikilli snilld ort var.
Þetta fannst mér gott og opnaði
hann oft huga minn til að íhuga og
upplifa þetta með honum.
Jónas var gæddur ríkri réttlæt-
iskennd og hafði ákveðnar skoðanir
á málefnum líðandi stundar, en ég
geri ráð fyrir að oft á tíðum hafi
hann búið við kröpp kjör í uppvexti
sínum og á byrjunarbúskaparárum
sínum, en það kann að hafa mótað
skoðanir hans og framgöngu öðru
fremur.
Ekki vorum við Jónas alltaf sam-
mála í umræðum okkar um pólitísk
málefni, og er ég þakklátur fyrir
það, því þess vegna fékk ég að
heyra áhrifaríkar ræður og útskýr-
ingar sem ég hefði ekki viljað
missa af.
Nærgætni, kurteisi og virðing
einkenndu orð og æði Jónasar í
samskiptum við fólk, enda naut
hann virðingar samferðamanna
sinna.
Mér þótti vænt um Jónas og ég
kem til með að sakna hans mikið,
en ég á góðar minningar.
Jónas var umvafinn ást og hlýju
konu sinnar og barna og var það
endurgoldið í sífellu á báða bóga,
hann var sífellt að hugsa fyrir því
hvernig hann gæti aðstoðað og
hjálpað þeim sem á þyrftu að
halda.
Ég hef aðeins farið yfir brot af
þeim minningum sem leituðu á
huga minn eftir andlát þessa góða
manns og er missir mikill fyrir
hans góðu konu, Guðnýju A. Ham-
mer, sem lifir mann sinn, börn
þeirra og aðra afkomendur.
Ég votta þeim samúð mína.
Flosi Ólafsson.
Góðmennska, glaðværð, þolin-
mæði og vindill. Þannig eru eru
mínar fyrstu minningar um hann
Jónas tengdapabba minn.
Ég var ekki stór þegar ég fékk
stundum að leika mér á pakkhús-
loftinu hjá honum. Þar vorum við í
góðu yfirlæti og fannst voða spenn-
andi að fela okkur á bak við kaðl-
ana þegar viðskiptavinir komu í
pakkhúsið. Ógleymanlegt var svo
þegar ég fékk að vera á kaffistof-
unni í búðinni. Þar horfði maður,
með stórum augum, á Jónas
drekka kaffið af brúnu undirskál-
inni. Þetta hafði maður aldrei séð
áður. Hvern hefði grunað þá að
hann yrði tengdapabbi minn. En
svo heppin varð ég. Og fékk að
kynnast honum alveg upp á nýtt.
Góðmennskan, glaðværðin og þol-
inmæðin voru enn til staðar en eng-
inn vindill. Og nú fékk ég að kynn-
ast vísna- og sagnamanninum.
Hann var óþrjótandi uppspretta af
gamansögum, vísum og visku.
Einstakt var að verða vitni að
ástúðinni og umhyggjunni sem
hann og Alla báru hvort til annars.
Margar góðar minningar um þenn-
an góða mann koma upp í hugann,
minningar sem munu lifa með mér
allt mitt líf. Og ævinlega verð ég
þakklát fyrir þann tíma sem ég hef
átt með honum tengdapabba mín-
um, honum Jónasi á Brekkum.
Ásdís Guðrún Jónsdóttir.
Þegar ég kom fyrst að Brekkum,
fyrir um það bil þrjátíu árum og
hitti hann Jónas í fyrsta skipti, leist
mér nú ekki meira en svo á þennan
rauðhærða pakkhúskarl með vind-
ilinn sem hálfglotti að mér þegar
ég var að heimsækja dóttur hans.
En ég fann fljótlega hvílíkan öð-
ling hann hafði að geyma. Og eftir
að við Ragnheiður fórum að búa á
Brekkum og hann fluttur á Lækj-
arbrautina voru samverustundirnar
endalausar því þó að hann ynni
fulla vinnu í pakkhúsinu, voru allar
helgar og mestur hluti sumarfrísins
notaðar til búverka. Árum saman
var allt hey bundið í bagga þar sem
ég var með bindivélina en hann
rakaði og ef Ragnheiður eða ein-
hver annar var að raka eða snúa er
vinnu lauk tók hann alltaf við, taldi
það sjálfsagt. Hann hlýtur oft að
hafa verið þreyttur á kvöldin.
Óteljandi eru dagarnir við girð-
ingar eða rollustúss, eða kvöldin á
haustin, að sækja kindur á næstu
bæi á Land Rover, þiggja smá
kaffisopa
og kannski heyra nýja sögu eða
segja eina sögu, en það kunni hann
Jónas vel. Kunni hann endalausar
sögur af samferðafólki sínu eða
gömlum nágrönnum, og fékk ég
margar að heyra, ekki síst þegar
við vorum einir einhvers staðar
uppi á mýri.
Hann hafði einnig mikið yndi af
vísum og fór oft með smellnar vísur
eða las skemmtilegt ljóð er sest var
við eldhúsborðið á kvöldin.
Jónas og Alla ferðuðust töluvert
um landið og reynt var að fara í
eitthvert ferðalag á hverju sumri,
og var þá helst ekki farinn þjóð-
vegur nr. 1 og ekki tjaldað á al-
menningstjaldstæðum. Var hluti af
þessum ferðum oft að heimsækja
móður Öllu og dóttur vestur á Ísa-
fjörð.
Jónas hafði mjög gaman af að
ferðast um hálendið og ekki síst að
fara inn í Veiðivötn. Eru mér
ógleymanleg nokkur haust er við
þáverandi tengdasynir hans fórum
með honum í netaveiði. Þá var oft
glatt á hjalla og vel hellt útí kaffið
á kvöldin og Jónas hrókur alls
fagnaðar, mikið sungið og farið
með margar vísur og ef honum of-
bauð framferði tengdasonanna fór
hann með setningu er hann hafði
einhvers staðar heyrt, að hver sá er
sjálfan sig upphefur munu tengda-
synir vorir niðurlægja.
Með þökk fyrir allt mér og mín-
um til handa, samfylgdina og þol-
inmæðina.
Ágúst Ómar.
Jónas á Brekkum er fallinn frá.
Þau sorglegu tíðindi bárust mér
fimmtudaginn 6. mars sl. að Jónas
Sigurðsson á Brekkum hefði orðið
bráðkvaddur á heimili sínu.
Það rifjaðist upp fyrir mér þegar
ég var sendur í sveit til þeirra
sómahjóna Jónasar og Öllu á
Brekkum í Holtahreppi sjö ára
gamall. Það var ekki hátt risið á
stráknum sem var að fara í fyrsta
sinn að heiman til sumardvalar í
sveitinni. Óttinn við að fara til
ókunnugs fólks var þó alveg
ástæðulaus enda viðmót heimilis-
fólks á Brekkum með því móti að
frá upphafi leit ég á Brekkur sem
mitt annað heimili. Hjá þeim hjón-
um átti ég eftir að vera öll sumur
upp frá því til 14 ára aldurs og á
hverju vori var tilhlökkunin mikil
að komast í sveitina.
Það má með sanni segja að þau
Jónas og Alla hafi verið eins konar
fósturforeldrar, svo mikinn þátt
áttu þau í mínu uppeldi. Það voru
forréttindi að fá að vera þátttak-
andi í því góða og skemmtilega
andrúmslofti sem jafnan var
ríkjandi á Brekkum. Það er mikil
gæfa að hafa fengið tækifæri til að
alast upp að hluta til á Brekkum og
þar lærðist margt gott um lífið og
tilveruna að ógleymdum öllum ljóð-
unum og vísunum sem Jónas
kenndi mér í gegnum tíðina. Ég fæ
seint fullþakkað allt það góða sem
ég lærði á dvölinni hjá þeim Jónasi
og Öllu.
Þótt samskipti okkar seinni árin
hafi verið minni en fyrr slitnaði þó
aldrei sambandið. Það var mikið
gleðiefni að Jónas sá sér fært að
koma í afmæli mitt í nóvember sl.
hress og kátur að vanda.
Öllu og fjölskyldunni votta ég
dýpstu samúð.
Hvíl þú í friði, kæri vinur.
Smári Sigurðsson.
Jónas G. Sigurðsson
 Fleiri minningargreinar um Jónas
G. Sigurðsson bíða birtingar og
munu birtast í blaðinu næstu daga.