Morgunblaðið - 03.06.2008, Qupperneq 24

24 ÞRIÐJUDAGUR 3. JÚNÍ 2008 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
TIL STENDUR að
skerða Ingólfstorg
mjög, um allt að 30%,
er sagt, en ekki er til
neitt annað sambæri-
legt torg í Miðbænum
til útifunda. Ingólfs-
torg er aðaltorg
Reykjavíkur í þeim
skilningi að þar eru haldnir helstu
útifundir og skemmtanir, eins og
tónleikar, danssýningar ofl. Þar
fyrir utan er mannlíf á torginu,
þar er fólk og þar er líf.
Tillagan er þessi: Við Vall-
arstræti, milli Kvennaskólans
gamla við Austurvöll (græna húss-
ins) og Aðalstrætis, rísi stórt og
mikið fimm hæða hús. Salur Nasa
(í gamla Sjálfstæðishúsinu) verði
rifinn en gömlu húsin, Hótel Vík, í
Vallarstræti 4, og Aðalstræti 7
(gult) séu færð yfir á Ingólfstorg
og standi þar, handan Vall-
arstrætis. Sagt er að þannig takist
að bjarga þessum húsum frá nið-
urrifi en þetta er villandi, engar
líkur eru til að niðurrif þeirra
verði leyft. Á nýja staðnum mun
Hótel Vík þrengja illa að Veltu-
sundi 3 (þar sem úrsmiðurinn er).
Kostur gefst á því til
11. júní að gera at-
hugasemdir.
Spurningin er hvort
einhver þörf sé á mik-
illi uppbyggingu og
stórhýsi við Vall-
arstræti. Þau rök
koma fram í grein-
argerð með tillögunni
að hin mikla nýbygg-
ing sé nauðsyn til að
fela ljóta gafla en þá
mætti auðvitað laga.
Önnur röksemd er
sú að Sjálfstæðishúsið (Nasa) sé
svo ljótt, séð frá Vallarstræti, að
það þurfi að rífa. En það mætti
líka laga og prýða á einfaldan
hátt.
Mér sýnist að hér séu „búin til“
vandamál og síðan er lausnin um-
turnun hins gamla og stórkostleg
„uppbygging“. Hvað kallar á þess-
ar breytingar? Ekkert, nema þarf-
ir athafnamanna sem vilja fá góða
lóð.
Þeim sem standa að uppbygg-
ingunni skal fenginn til afnota
drjúgur hluti Vallarstrætis og Ing-
ólfstorgs; í mín eyru hefur jafnvel
verið fullyrt að þeir muni fá að
kaupa þessar lóðir. Þegar gömlu
húsin hafa verið flutt út á Ingólfs-
torg, verður svæðið milli þeirra og
nýja hótelsins yfirbyggt, að mestu
með gleri. Um þetta yfirbyggða
svæði verður leyfð umferð gang-
andi fólks en þó aðeins á daginn.
Forsalur hótelsins og gatan eiga
að mynda eina heild og mér er
sagt að ætlunin sé að í Vall-
arstræti verði þannig hluti af mót-
töku hótelsins. Ég óttast að eig-
endur muni gefast upp á að hafa
opið á daginn fyrir gangandi fólk.
Það væri reyndar skiljanlegt, af
hverju ættu þeir að vilja hafa óvið-
komandi fólk rápandi í anddyri
hótelsins?
Sömu sögu yrði sennilega að
segja um „gang“ sem á að vera
opinn fólki milli Víkurgarðs og
Ingólfstorgs. Það virðist tómt mál
að þarna verði frjálst að fara því
að í greinargerð segir að umferð
gangandi fólks verði beint út í Að-
alstræti.
Fram kemur að framkvæmda-
mennirnir fá alla hina gömlu lóð
Hótels Íslands á Ingólfstorgi. Að
vinnu við Ingólfstorg var nost-
ursamlega staðið fyrir ekki svo
löngu en núna virðist þurfa að
endurhanna torgið. Ekki hafa
komið fram tillögur um það.
Í greinargerð kemur fram sú
hugmynd að rífa hús Hlöllabáta og
ísbúð á torginu og láta það ná
samfellt að Fálkahúsinu (Hafn-
arstræti 1-3). En stendur þetta til
boða? Ég efast um það, en sé svo
væri nær að eiga þennan kost inni
til að stækka torgið frá því sem nú
er, veitir varla af.
Aðalaðkoma að hótelinu á að
vera frá Aðalstræti og þar á að
vera unnt að aka inn í bílakjallara,
fyrir framan nýuppgert hús Inn-
réttinganna (þar sem Fógetinn
var). Umferð sem þessu fylgir
verður vart til að auka ánægju
þeirra sem vilja njóta þessa gamla
og stórmerka húss og starfsemi
þar. Kjallarinn er annars tvöfaldur
(á tveimur hæðum) og bendir það
til að hér sé ætlað fyrir um alltof
mikla starfsemi á viðkvæmu
svæði. Nýtingarhlutfall hinnar
nýju stórbyggingar (með kjöll-
urum) er 5,44 en núverandi Hótels
Víkur (án kjallara) 2,52.
Nú vill þannig til að Kvenna-
skólahúsið gamla, við Austurvöll,
nýtur sín ekki illa á sínum stað,
séð úr Pósthússtræti. Hætt við að
hin nýja bygging beri gamla húsið
ofurliði.
Mótmæli vakti í febrúar sl. þeg-
ar spurðist að til umræðu væri að
rífa Nasa. Núna hafa fram-
kvæmdamennirnir fallist á að end-
urgera salinn neðanjarðar, að
mestu í núverandi mynd. Forn-
leifarannsókn og bygging gætu
tekið töluverðan tíma og er óvíst
að starfsemi á stað eins og Nasa
þoli slíka röskun. Þetta er vel rek-
inn staður, staður nýjunga í tónlist
og vel sóttur. Salurinn er sagður
lítt breyttur frá fimmta áratugn-
um, telst í fínu standi og er þrung-
inn sögu. Nýi salurinn verður vart
annað en eftirlíking í vitund fólks.
Ekki er þörf fyrir hinar miklu
breytingar sem fyrirhugaðar eru í
Vallarstræti, ekkert sem kallar á
þær, séð af sjónarhóli hins al-
menna Reykvíkings. Þarna á að
koma fyrir allt of stórri byggingu
á viðkvæmu svæði og með því er
þrengt að athafnarými fólks á
kaflanum frá Víkurgarði um Vall-
arstræti yfir á Ingólfstorg. Það er
makalaust að afhenda einkaaðilum
Vallarstrætið, að drjúgum hluta,
af því að þeim dettur í hug að
þarna eigi að vera anddyri hótels
og fá þeim ríflegan hluta hins mik-
ilvæga Ingólfstorgs. Heyrst hefur
að aðrir muni fara af stað, nái til-
lagan fram að ganga, og vilji fá að
færa eða fjarlæga gömul hús við
Ingólfstorg og reisa ný og hærri
sem hylji gafla. Er unnt að hafna
því?
Ingólfstorg í uppnámi
Helgi Þorláksson
andmælir fyrirhug-
uðum áformum um
niðurrif húsa við
Ingólfstorg
» Ingólfstorg er í upp-
námi vegna tillögu
um niðurrif, tilfærslu
húsa og mikla nýbygg-
ingu.
Helgi Þorláksson
Höfundur er prófessor við
Háskóla Íslands.
UNDANFARIN ár
hefur um fátt verið
meira rætt í fjöl-
miðlum, alla vega þeg-
ar umhverfismál ber á
góma, en gróðurhúsa-
áhrifin og þær hættur
sem hlýnandi loftslagi
gætu fylgt. Hér á landi
geta menn að vísu gert
sér vonir um, að hlýn-
unin færi okkur björg í bú. Hér verði
hægt að rækta bygg af meira öryggi
en nú er, jafnvel hveiti á bestu stöð-
um og þá kannski líka epli og jarð-
arber í stórum stíl. Hver veit?
Umhverfisráðherra hefur farið
mikinn í umræðunni um takmörkun
losunar gróðurhúsalofttegunda, þótt
enn fari lítið fyrir efndunum á þeim
bænum. Gott ef ráðherrann vildi
ekki ganga lengra en flestar aðrar
þjóðir á ráðstefnunni á Balí nú í vet-
ur um takmörkun losunar gróður-
húsalofttegunda á næstu áratugum.
Sjaldnast talar ráðherrann um
kolefnisbindingu með skógrækt, lík-
lega vegna þess að slíkt umtal hefur
ekki fengið jákvæðan stimpil í hinum
pólitísku undirstofnunum ráðuneyt-
isins, svo sem hjá Náttúru-
fræðistofnun.
Þótt hlýnandi loftslag gæti bætt
ræktunarskilyrði á Íslandi, eru
ókostir loftslagsbreytinga af þeim
skala sem um er rætt af vísinda-
mönnum, einnig miklir sé málið
skoðað á heimsvísu. Tugir eða jafn-
vel hundruð milljóna manna í
Bangladesh og á fleiri láglendum
svæðum heimsins gætu á næstu ára-
tugum þurft að að taka hatt sinn og
staf og leita nýrra heimkynna, þar
eð landið, sem þetta fólk býr á í dag,
verður ekki lengur til. Viljum við
taka á móti tugum þúsunda flótta-
manna af þessu tagi?
Þegar ráðamenn, sem vilja láta
taka sig alvarlega, tala um losun
gróðurhúsalofttegunda af manna
völdum, ættu þeir að nota forskeytið
„nettó“ og tala jafnan um nettólos-
un, sem er sú losun sem mælist, þeg-
ar búið er að draga frá losuninni
bindingu af manna völdum. Þar er
hlutverk skógræktar mikilvægt, svo
mikilvægt, að algjört
ábyrgðarleysi væri af
stjórnvöldum að vinda
sér ekki nú þegar í það
mikilvæga verkefni að
stórauka skógrækt í
landinu. Til þess þarf
aukin fjárframlög, en
ekki samdrátt eins og
skógrækt í landinu hef-
ur mátt búa við undan-
farin fjögur ár!
Með skógrækt
vinnst líka margt ann-
að en binding kolefnis.
Landið verður hreinlega byggilegra,
ef þekja skóga stóreykst frá því sem
nú er. Úrtöluraddir verða alltaf til,
en menn skyldu ekki láta þær rugla
sig í ríminu, enda byggjast þær í
flestum tilvikum á hreinni öfund og
alls ekki vísindum, þótt hlut að máli
eigi ýmsir, sem vilja láta titla sig vís-
indamenn. Tökum sem dæmi allt
þetta tal um að fuglum sé hætta búin
af aukinni skógrækt. Ef svo illa
skyldi fara, að lóunni fækkaði um
eins og 20% og við höfum undirgeng-
ist alþjóðasamning sem skyldar okk-
ur til að viðhalda lóustofninum
óbreyttum, ja, þá er það einfaldasta
mál í heimi að afmá nafn Íslands
undan þeim alþjóðasamningi, sem
þarna um ræðir. Hvers vegna skyldi
lóustofninn á Íslandi þurfa að vera
margfalt stærri í dag en hann var
um landnám, þegar stærstur hluti
láglendis Íslands var skógi vaxinn?
Er það til að útvega Frökkum veiði-
bráð á haustin, þegar lóan kemur
hópum saman til Frakklands, þar
sem menn veiða hana sér til matar?
Aukin skógarþekja stuðlar að
aukinni útivist landsmanna, sem aft-
ur stuðlar að bættri geðheilsu og
minni offitu. Skógurinn á Íslandi
stenst samjöfnuð við skógana í Finn-
landi sem hráefnalind, m.a. er vöxt-
ur trjánna síst hægari hér á landi.
Fyrir Finna er skógurinn jafnmikil-
vægur grunnur efnahagslífsins eins
og fiskimiðin fyrir okkur Íslendinga.
Skógur er til þess fallinn að bæta
vatnsgæði og auka fiskgengd í ár og
vötn. Skógur varnar jarðvegsrofi.
Niðurstaða ýtarlegrar skoðunar á
mikilvægi skógræktar getur aldrei
orðið önnur en sú, að hana beri að
stórauka á Íslandi!
Skyldu Alþingi og ríkisstjórn nú
skynja sinn vitjunartíma og stór-
auka framlög til málaflokksins á
komandi fjárlögum? Fátt væri líka
betur fallið til að sporna gegn því at-
vinnuleysi, sem blasir við í hinum
dreifðu byggðum á næstu mánuðum,
ef marka má helstu hagspár.
Hvenær vorar í
skógrækt á Íslandi?
Sigvaldi Ásgeirsson
skrifar um mik-
ilvægi skógræktar
» Fjálglega er talað
um nauðsyn þess að
bregðast við losun gróð-
urhúsalofttegunda. Um-
hverfisráðherra talar
hins vegar lítið um bind-
ingu kolefnis.
Sigvaldi Ásgeirsson
Höfundur er skógarbóndi
og náttúrufræðingur.
GLÆSILEGUR fer-
ill Laskers minnkar
ekki við það að fleiri
virðast álita að Capa-
blanca hafi verið sterk-
ari skákmaður. Á sama
hátt varpar það engri
rýrð á glæsilegan feril
Kasparovs að fleiri
virðast álíta að Fischer
hafi verið örlítið sterk-
ari.
Í Morgunblaðinu 25.
maí sl. birtist áhuga-
verður samanburður á
íslenskum skákmönn-
um þar sem stuðst er
við styrkleikaútreikn-
inga Jeffs Sonas. Auk
árangurs á heimslistum
er annars vegar miðað
við besta ár viðkomandi
skákmanns og hins
vegar besta árangur.
Þetta er í sjálfu sér svo
sjálfsagt og eðlilegt að
ekki þarf að hafa um það frekari orð.
Samkvæmt þessum sömu styrk-
leikamælingum er besti árangur
Fischers (sigurinn á Larsen 1971)
meira afrek en besti árangur Kasp-
arovs (Tilburg 1989), eða 2.887 stig á
móti 2.881 stigum. Í öðru lagi kemur
í ljós að þegar hann mælist sterkast-
ur, í október 1971, fara stig hans í
2.895, en stig Kasparovs í 2.885 þeg-
ar þau mælast hæst í mars 1993. Síð-
ast en ekki síst er athyglisvert þrátt
fyrir miklu fleiri ár og samfelldari
feril við skákborðið nær ekkert ár
Kasparovs besta ári
Fischers, árinu 1971,
þegar stig hans voru
að meðaltali 2.881.
Við þetta bætist sú
óumdeilda staðreynd
að enginn skákmeist-
ari, hvorki fyrr né síð-
ar, hefur haft meiri yf-
irburði yfir
samtíðarmenn sína og
keppinauta en Bobby
Fischer. Þess vegna
vekur furðu að les-
endum Morgunblaðs-
ins skuli ítrekað talin
trú um að hann hafi
ekki verið eins sterk-
ur og Kasparov. Ekki
síst þegar það er gert
með því að hlaupa frá
nákvæmlega sömu
viðmiðunum og höf-
undur notar til að
bera saman íslenska
skákmeistara, og
segja: „Kasparov
bestur samkvæmt töl-
fræðinni.“
Til að komast að
þessari niðurstöðu er brugðið á það
ráð að bera þrjú bestu af fjölmörg-
um keppnisárum Kasparovs saman
við árin 1971 til 1973 hjá Fischer,
jafnvel þótt hann hafi steinhætt að
tefla á miðju ári 1972! Burtséð frá
að svona aðferð skuli að sjálfsögðu
ekki beitt til samanburðar á besta
árangri og styrk íslensku meist-
aranna hljóta allir að sjá hve fráleit
hún er til að varpa ljósi á styrk
Fischers í samanburði við Kasp-
arov.
Ferill Kasparovs er glæsilegri en
svo að hann þurfi á því að halda að
svona aðferðir séu notaðar til að
telja hann betri en Fischer „sam-
kvæmt tölfræðinni“ eins og það er
orðað. Síst af öllu þegar umrædd
tölfræði sýnir hið gagnstæða sam-
kvæmt þeim viðmiðunum sem höf-
undur kýs að nota til samanburðar
á sjálfum sér og öðrum.
Bobby Fischer
sterkasti skák-
maður allra tíma
Erlingur Þor-
steinsson skrifar
um skák
Erlingur Þorsteinsson
» Ferill Kasp-
arovs er
glæsilegri en
svo að hann
þurfi á því að
halda að svona
aðferðir séu not-
aðar til að telja
hann betri en
Fischer …
Höfundur er viðskiptafræðingur
og kennari.
Fréttir á SMS
MORGUNBLAÐIÐ er með í
notkun móttökukerfi fyrir að-
sendar greinar. Formið er að
finna við opnun forsíðu fréttave-
fjarins mbl.is vinstra megin á
skjánum undir Morgunblaðs-
hausnum þar sem stendur Senda
inn efni, eða neðarlega á forsíðu
fréttavefjarins mbl.is undir liðn-
um Sendu inn efni. Ekki er lengur
tekið við greinum sem sendar eru
í tölvupósti.
Í fyrsta skipti sem formið er
notað þarf notandinn að skrá sig
inn í kerfið með kennitölu, nafni
og netfangi, sem fyllt er út í þar til
gerða reiti. Næst þegar kerfið er
notað er nóg að slá inn netfang og
lykilorð og er þá notandasvæðið
virkt.
Ekki er hægt að senda inn
lengri grein en sem nemur þeirri
hámarkslengd sem gefin er upp
fyrir hvern efnisþátt.
Móttökukerfi aðsendra greina