Tímarit kaupfjelaga og samvinnufjelaga - 01.01.1911, Side 8

4
sem við fengum. Þetta er nú ofur-eðlilegt; flutningskostnað
og aðra fyrirhöfn átti hann að sjálfsögðu að borga. En
neytandi þarf að borga meira en sem því svarar, og er
það ekki eðlilegt, en samt vel skiljanlegt, þegar litið er á
alla þessa kaupmenn, sem milliliðir eru. Peir þurfa að
lifa, eins og aðrir menn. En, á hverju? Peir framleiða
engin gæði úr skauti náttúrunnar, og verða því að lifa
á því, sem aðrir framleiða, lifa á því að leggja verð-
hækkun á þær vörur, sem þeir verzla með. F*að eru í
raun rjettri viðskiptamennirnir, sem fæða kaupmennina.
Væru nú ekki fleiri milliliðir en þörf er til,— því eins og
nú hagar til hjá þjóðunum, þá þarf milliliði* —, og legðu
þeir ekki meira á en þeir þyrftu til þess að framfleyta
lífi sínu, þá væri ekkert út á þetta að setja.
En það er það, sem þeir ekki gera.
í fyrsta lagi leggja þeir á vöruna til þess að tryggja
sjer varasjóð, ef áföll koma fyrir. í öðru lagi leggja þeir
á vöruna til þess að standast svik óskilvísra kaupenda,
sem þeir lána, og í þriðja lagi leggja þeir á vöruna til
þess að græða og verða auðugir. Þetta voru orsakir
þess, að kjötið var orðið í hærra verði, þegar neytandi
keypti það. Kaupmennirnir höfðu lagt á það til þess að
græða, og þeim mun meiri var munur framleiðslu og
neyzluverðs, sem kaupmennirnir voru fleiri. En þessa á-
lagning, sem kaupmennirnir fengu, bar bændunum að
fá, því það voru þeir, sem höfðu framleitt vöruna; það
voru þeir, sem í sveita síns andlitis höfðu aflað hennar.
Og hvers vegna eiga þeir þá ekki rjett til að fá allan
arðinn af lrenni? Veitir bændunum ekki fullervitt að
fæða sig og sína, og því þá fæða marga kaupmenn á
vinnu sinni?
Petta sáu bændurnir, og þess vegna stofnuðu þeir
* Kaupfjelagasamböndin hafa þó sýnt það, í ýmsum greinum, að
þau þurfa enga kaupmennskumilliliði, og stefnan er sú: að fjölga
slíkum greinum, meir og meir.
S./.