Tímarit kaupfjelaga og samvinnufjelaga - 01.01.1911, Page 26

22
nýtustu þeirra geta fengið atvinnu hjá kaupfjelögunum
við ymisleg störf.
Olíklegt er það heldur eigi, að kaupfjelögin geti stór-
um stuðlað að breytingum á verzlunarfyrirkomulaginu í
heild sinni. Til þess að geta keppt við kaupfjelögin
hljóta verzlunarmennirnir að yfirgefa hina skaðlegu láns-
verzlunaraðferð. Pá geta þeir selt með langt um minni
álagning eða langt um ódýrara en nú á sjer stað. Þeg-
ar sú breyting er algerlega orðin á verzlunarfyrirkomu-
laginu, getur, ef til vill, orðið álitamál um framhaldsþörf
kaupfjelaganna. En spurningunni um það atriði þarf ekki
að svara, að svo komnu máli.
En hvernig fer fyrir kaiipstöðuniim, ef allstaðar verða
stofnuð kaupfjelög út um byggðir landsins? Pað kemur
í sama stað niður, í þessu efni, hvort það eru kaupfje-
lög eða kaupmenn, sem fást við verzlun út um sveitir.
þesskonar fer i vöxt, og við því geta kaupstaðirnir ekki
spornað. Pað, sem dregst frá þeim, á þennan hátt, verða
þeir að bæta upp með öðru. Og þá er það iðnaðurinn,
sem beinast blasir við. Það er lika alkunnugt, að fólkinu
fjölgar alltaf meir í kaupstöðum en sveitum, hversu lengi
sem slíkt getur borið sig. Það sýnist ekki mikið útlit
fyrir að þetta breytist fljótlega, og hvernig sem á málið
er litið, virðist engin hætta á því, að það verði kaupfje-
lögin, sem eyðileggi kaupstaðina.
10. Hverjir eiga að stulða að stofnun Kaupfjelaga?
Pessari spurning er ekki örðugt að svara. það á hver
sá að gera, sem skilur þýðingu þessa máls. Hver sá,
sem á heima í hinum lang-fjölmennasta mannflokki,
sem engan afgang hefir frá dagiegum, einföldustu lífs-
nauðsynjum, hann á að gera það, sjálfs sín vegna, til
þess að geta ofurlítið bætt kjör sín. Hinn litli minni hluti
mannanna, sem er svo staddur, að hann getur lifað á-
hyggjulitlu lífi í efnalegu tilliti, á einnig að gera það, til
þess að geta á þann hátt haft bætandi áhrif á kjör