Morgunblaðið - 12.10.2008, Síða 23

22. Þá dempum við lýsingu í kirkjunni
og höfum kertaljós. Prestur eða leik-
maður fer með bænir. Fólk hefur
komið ef erfiðleikar steðja að í lífinu,
ástvinamissir eða önnur áföll. Kristin
trú er vitaskuld sá grunnur sem við
höfum byggt okkar lífsgildi á.“
– Hefur trúin á Guð farið þverrandi
á tímum efnishyggju og græðgi?
„Það hefur verið fjölgun í þjóð-
kirkjunni á undanförnum árum en í
prósentum talið hefur verið fækkun
vegna þess að hér hafa margir út-
lendingar sest að sem eru í öðrum
trúflokkum. Margt þeirra sækir þjón-
ustu sína í kaþólsku kirkjuna. En
býsna marga sjáum við í messunum
hjá okkur líka.“
– Hvað með efasemdarfólkið sem
hefur sagt sig úr kirkjunni. Ef því líður
illa núna getur það þá komið til þín?
„Ég segi bara komið fagnandi og
prófið hvort þið fáið frið og innri ró í
kirkjunni. Kirkjan er bænahús og
þangað eru allir velkomnir. Þjóð-
kirkjan er afar umburðarlynd, hún
útilokar að sjálfsögðu engan, sem
þiggja vill þjónustu hennar. Það er
heilög og ljúf skylda.
Við þurfum líka að passa okkur í
samskiptum við annað fólk. Gjaldker-
inn í bankanum og afgreiðslufólkið við
kassann í búðinni er að gera sitt besta
og þetta fólk á ekki sök á hækkandi
verðlagi. Ráðgjafar sem ráðlögðu fólki
á sínum tíma að leggja inn á ákveðnar
sparnaðarleiðir gerðu það í sinni bestu
vissu um að þeir væru að leiðbeina
fólki rétt til að ávaxta sitt fé. Þetta fólk
fær núna á sig ótrúlegustu skamm-
arræður og svívirðingar þótt það beri
enga sök. Þessu fólki líður líka mjög
illa og það er engin ástæða til að
magna upp þá vanlíðan. Þess vegna vil
ég ítreka þetta með gildi umburð-
arlyndis og hlýju í samskiptum okkar.
Við erum lítil þjóð og okkur líður
miklu betur ef við finnum að við erum
fjölskylda, öll á sama báti. Við verðum
að treysta hvort öðru.“
Stöndum saman
– Eru ekki stjórnmálamenn líka að
skjóta hver á annan?
„Lýðræðisleg umræða er mikilvæg,
en fólk verður líka að kunna að slíðra
sverðin og fara ekki í skotgrafirnar,
ala á sundurþykkju eða gera tor-
tryggilegt það sem er verið að vinna.
Við þurfum að standa saman sem ein
þjóð og treysta leiðtogum okkar. Ég
kann illa við það þegar menn geta ekki
snúið bökum saman. Það er þroska-
leysi á alvarlegum tímum.“
– Eru ekki allir að leita að söku-
dólgum?
„Fyrst skulum við nú byggja upp
og lagfæra hlutina og skerpa á því á
hverju við höfum trú og hverjum við
treystum. Hver eru þau lífsins gildi
sem við byggjum á. Það er svo margt
annað sem gefur lífinu gildi. Þegar
það versta er yfirstaðið þá má ræða
um sekt og mistök. Sagan dæmir það
þegar þar að kemur.“
– En fólk er gríðarlega reitt út í
örfáa auðkýfinga sem hafa komið
okkur í þessa stöðu.
„Við eigum ekki að eyða orku okk-
ar í heift og hatur núna þótt ég skilji
svo sem þessar tilfinningar. En erum
við ekki öll sek? Höfum við ekki hafið
lífsstíl óhófs og munaðar upp til
skýjanna? Vorum við ekki öll í gleð-
skapnum meðan allt lék í lyndi?
Hversu margir hafa ekki dýrkað
þennan lífsstíl og gleypt hann í sig
gegnum glanstímaritin?
Ég fer oft gegnum erfiðleika með
fólki. Lítið barn deyr og veröld að-
standenda hrynur. Þegar maður
stendur við opna kistu með nákomn-
um ættingjum látins manns þá sér
maður hvað skiptir mestu máli í líf-
inu. Þá stendur líka fjölskyldan sam-
an, eins og þegar barn er skírt, fermt
eða við hjónavígslu. Ástvinir okkar
skipta okkur öllu máli þegar erf-
iðleikar steðja að.
Í fyrrasumar var mér og fjölskyldu
minni kippt inn í þetta umhverfi þeg-
ar tengdadóttir mín með þrjú lítil
börn greindist með æxli í höfði. Stórt
æxli sem þrýsti á jafnvægistaug. Það
var sem betur fer góðkynja og hún
gekkst undir aðgerð á Karólinska
sjúkrahúsinu í Stokkhólmi. Aðgerðin
tókst vel og ekki annað að sjá en að
hún sé á beinu brautinni aftur og þar
með öll unga fjölskyldan.“
Erum til staðar
– Hefur verið tekin ákvörðun innan
kirkjunnar um einhverskonar víð-
tæka áfallahjálp fyrir fólkið?
„Ég legg áherslu á það að prestar
eru alltaf á vaktinni. Við erum alltaf
til staðar. Ef einhver hringir og til-
kynnir dauðsfall, slys, eða hvert ann-
að áfall þá erum við tilbúin. Sums
staðar eru prestar í samvinnu við
sveitarfélögin með félagsþjónustu og
koma til hjálpar þegar nauðsyn ber
til. Við blásum ekki í lúðra en erum til
taks og það eru allir jafnvelkomnir að
leita til okkar. Mikið af starfi okkar er
unnið í kyrrþey, persónulega og án
almennrar athygli.“
– Hvernig líður þér sjálfum með
alla þessa fjölmiðla- og stjórn-
málamenn hér allt í kring?
„Ég bið fyrir þeim. Þetta ágæta
fólk er að vinna sitt starf og ég vona
að það vinni vel.“
– Þarf þjóðin að leggjast á bæn?
„Það er alltaf gott að biðja. Það
finna margir fyrir því hvað það er
gott að eiga sér kyrrðarstund,
kveikja á kertum og lesa sálm. Ein-
hvers staðar er sálmabókin uppi í
hillu eða Biblían. Má ég til dæmis
benda á sálminn nr. 384 eftir Kristján
frá Djúpalæk:“
Vort líf er oft svo erfið för
og andar kalt í fang
og margur viti villuljós
og veikum þungt um gang.
En Kristur segir: Kom til mín,
og krossinn tekur vegna þín.
Hann ljær þér bjarta sólarsýn
þótt syrti um jarðarvang.
– Hvað með vinnustaðina. Ertu
byrjaður að fara á þá með áfalla-
hjálp?
„Ég er tilbúin að vera á ferðinni
alla daga milli vinnustaða og stofnana
og vera þar með kyrrðar- og bæn-
arstundir. Bara venjulegar bænir
sem fela í sér von og trú. Mér finnst
það mikilvægt og ég vil þjóna fólkinu
í landinu á mínu sviði. Þegar upp er
staðið þá er það margt annað og
fleira en efnahagsmál sem ræður úr-
slitum í lífi okkar.“
na“
Morgunblaðið/Kristinn
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 12. OKTÓBER 2008 23
„Hafðu það ekki meira en 5.000,
ég er ekki með meira,“ sagði ég.
„Allt í lagi, elskan mín, þá höfum
við það upp á krónu,“ svaraði af-
greiðslumaðurinn og í nákvæmlega
þeirri upphæð stöðvaðist dælan.
„Getur þú ekki bara tekið við pen-
ingunum svo ég þurfi ekki að fara
inn? spurði ég.
„Jú, ekkert mál, elskan mín, ég
eyði þeim bara í konur og brennivín
og afganginum í vitleysu,“ svaraði
þessi elskulegi maður brosandi – og
með það kvöddumst við. Ég ók í
burtu og hugsaði með mér að á með-
an fólk héldi góða skapinu væri ekki
allt farið sem máli skipti úr þjóð-
arbúskapnum. Síðan þetta gerðist
hafa hinir herfilegustu hlutir gerst
svo ekki veitir af að halda í þá bjart-
sýni sem hverjum og einum er eðl-
islæg. Eina konu þekki ég sem ekki
„grætur Björn bónda heldur safnar
liði“. Eftir fyrsta bankaþrotið þá fór
hún út í lágvöruverslun til að kaupa
vörur sem geymdust, svo fjöl-
skyldan hefði nú að borða ef skortur
yrði fljótlega á nauðsynjum. Þetta er
ekki í fyrsta skipti sem þessi kona
bregst snöfurmannlega við, hún
keypti sér m.a. heilan stóran poka af
hrísgrjónum þegar fréttist af fugla-
flensuvánni sem einu sinni var talin
ógna heimsbyggðinni. Hún hefur
smám saman verið að eta upp hrís-
grjónin og það stendur nánast á end-
um að núna í þessari vá sem að okk-
ur Íslendingum steðjar eru
fuglaflensuhrísgrjónin nær búin svo
pláss er fyrir nýju vistirnar sem
fylla bæði hillur og skápa á heimili
þessarar forsjálu og hyggnu konu.
Vörur sem keyptar eru á lágu verð-
lagi en eru í góðu gildi sparar vafa-
laust heimili hennar töluvert mikla
peninga þegar upp er staðið.
Konur og brennivín
Eftir Guðrúnu Guðlaugsdóttur
gudrung@mbl.is
Er landið að verða olíu-laust?“ spurði fréttamað-ur RÚV fjármálaráð-herra í morgunfréttum á
föstudagsmorgun í síðustu viku. Ég
sperrti eyrun – bíllinn minn var úti á
hlaði, nær vita bensínslaus. Ég greip
budduna mína sem í voru akkurat
5.000 krónur og ákvað að fylla að
minnsta kosti einu sinni á bílinn áður
en ég yrði að fara ferða minna gang-
andi eða íhuga að fá mér hest.
Ég bjóst við langri röð á bens-
ínstöðinni en það var enginn fyrir
framan tankana þar sem var þjón-
usta. Hins vegar voru búralegir
karlar með brúsa þar sem var sjálfs-
afgreiðsla. Ég sá í hendi mér að ég
hefði ekkert í karlana að gera svo ég
ákvað að eyða fimmþúsundkallinum
í þjónustubensín. Ekki stóð á að
hinn vinsamlegi bensínafgreiðslu-
maður kæmi og aðstoðaði mig, enda
við góðkunningjar eftir áralöng við-
skipti.
„Er engin biðröð hjá ykkur?“
sagði ég.
„Nei, elskan mín. Hér er allt ró-
legt. Hvað viltu fyrir mikið?“
Ég sagði honum upphæðina og
hann byrjaði að dæla. Á meðan stóð
ég hjá honum í svalanum og spurði
hann hvort hann væri búinn að fá sér
bensíntunnu – hæg ættu að vera
heimatökin hjá honum.
„Nei, biddu fyrir þér. Ég fer allra
minna ferða í strætó. Það kostar
5.600 krónur kortið, það er hægt að
kaupa kort fyrir rúmar 10 þúsund
krónur sem dugar í þrjá mánuði, en
ég er hræddur um að týna því svo ég
kaupi mér bara mánaðarkort,“ svar-
aði afgreiðslumaðurinn og horði á
tölurnar á bensíndæluskjánum.
Þjóðlífsþankar
www.ellingsen.is
TB
W
A\
RE
YK
JA
V
ÍK
\
SÍ
A
Ullarnærfatnaður frá
Devold í miklu úrvali.
Gæðavörur á góðu verði.
HRÚTAHÚFAN veitir þeim sem
hana ber aukinn styrk, að sögn
hönnuðarins Arndísar Bergs-
dóttur. „Svo er þetta tignarlegt.
Það er eitthvað við það að ganga
með horn á hausnum sem er ákaf-
lega skemmtilegt,“ segir Arndís,
sem hefur alltaf verið hrifin af
þessu formi. Til viðbótar segir hún
hornið vera tákn frjósemi og
galdra.
„Mig langaði líka að minna á
sögu sauðkindarinnar. Á þessum
síðustu og verstu tímum á sauð-
kindin eftir að spila stærra hlut-
verk en áður, hvort sem það er á
höfðum landsmanna eða í súpu-
pottunum!“
Húfan er hlý og lætur þann sem
ber hana falla betur inn í náttúr-
una en í borgarlandslaginu er húf-
an minning um náttúruna og ef til
vill andlega nálægð íslensku þjóð-
arinnar við sauðkindina.
Engar tvær húfur eins
„Eins og kindurnar þá eru engar
tvær húfur eins, hver hefur sinn
karakter,“ útskýrir hönnuðurinn
og bætir við að horn sumra húf-
anna séu útprjónuð með íslensku
lopapeysumunstri og jafnvel ísett
skrauti. Tilgangurinn er að tvinna
saman náttúruna, hefðina og nú-
tímann.
Húfurnar eru allar handgerðar
úr íslenskri ull og hornin fyllt með
ullarkembu. „Framleiðslan er í
mínum höndum eins og er en það
lítur út fyrir að ég þurfi að auka
framleiðsluna því eftirspurnin er
svo mikil,“ segir Arndís, en húf-
urnar eru til sölu í versluninni
Kraum við Aðalstræti og Kirsu-
berjatrénu við Vesturgötu.
Arndís er búsett á Akureyri og
er lærður fatahönnuður frá Kaup-
mannahöfn til viðbótar við að vera
félags- og fjölmiðlafræðingur frá
Háskóla Íslands. Hún sér fyrir sér
að fá norðlenskar handverkskonur
til liðs við sig í framleiðslunni. Hún
talar um upprisu íslensks hand-
verks og segist ekki flytja fram-
leiðsluna úr landi. Hún telur mik-
ilvægt að fólk þekki uppruna
vörunnar sem það er að kaupa.
Líklegt er að fleiri hlutir í sömu
línu líti dagsins ljós.
Húfurnar komu í verslanirnar í
ágúst en á milli tvö og þrjú ár eru
síðan Arndís fékk hugmyndina.
„Ég fór í fæðingarorlof í janúar og
þá skapaðist tími til að framkvæma
þetta. Ég vildi láta drauminn ræt-
ast og varð að koma þessu út.“
ingarun@mbl.is
Þjóðleg Húfan hlýjar líka þeim sem eru með allt á hornum sér.
Íslensk hönnun | Hrútahúfur
Fyrir forystusauði