Skinfaxi - 01.05.1931, Page 22

122
SKINFAXI
„Revndu að safna þér sannfæringu
og sannfæring skaltu’ ekki muldra’ o’ní í bringu.“
I þessum orðum skáldsins, felst einföld en liiklaus
krafa lífsins til allra manna.
Dómgreindin, sem er samband vitsmuna og þekk-
ingar, og samvizkan, er æðsta siðgæðishugsjón vor,
meðvitundin um lögmál og tilgang lífsins, eru varð-
englar frelsis vors. Þeir aðvara oss, þegar því er liáski
búinn, og lýsa leið vora, er við sækjum fram til full-
komnara frelsis. IÞeir bjóða oss að vernda, eigi að
eins vort eigið frelsi, heldur og annarra. Þvi að ein-
staklingur iiver er aðeins lítil grein á liinum mikla
meiði lífsins, og ormar þeir, sem naga rætur trésins,
og sníkjudýr þau, sem lifa á Iierki þess og blöðum,
eru sameiginlegir féndur allra hluta þess. Maðurinn
er hvorttveggja: frjálsasta og háðasta lífvera jarð-
ar. Frjálsasta að því leyti, að bann drottnar vfir víð-
lendustu ríki möguleika. En að þvi levti báðasta, að
hann þekkir og þráir fleira það, sem liann getur ekki
öðlazt, en aðrar verur. Óskir lians fljúga langar leið-
ir út fvrir takmörk þess mögulega. „Fótur lians er
fastur, þá fljúga vill önd.“ Fastur i hlekkjum þræl-
dómsins. Hinn einfaldi og fáfróði er þræll hins eigin-
gjarna og slægvitra. Sá vanmáttugi þræll þess sterka.
Sá hinn máttugi, sem notar vald og yfirburði, til þess
að undiroka aðra, hann er þræll ágirndar, valda-
græðgi eða metorðagirndar. Þræll sérdrægninnar.
Arðræninginn liggur á leiðum viðskiftanna og lirifs-
ar í sinn sjóð annan eða þriðja livern pening, sem
vér öflum með erfiði. Kaupahéðnar, braskarar og
iðnrekar einoka nauðsynjar almennings, svifta liann
eðlilegum arði vinnu sinnar og halda lionum á þann
liátt í fjárhagslegum og menningarlegum þrældómi.
Menn, sem vér höfum ef til vill aldrei heyrt nefnda,
ráða þannig að meira eða minna leyti yfir lífsham-