Skinfaxi - 01.04.1958, Blaðsíða 4

36
SKINFAXI
þeim, manni, sem verið liafði fremsti
forystumaður frjálsra Frakka á styrjald-
arárunum. Öllum var ljóst, að borgara-
styrjöld var fyrir dyrum, ef ekki yrði
orðið við kröfunum, og meirihluti þings-
ins kaus að láta undan. Þingið fékk hin-
um aldna herforingja de Gaulle alræðis-
vald í sex mánuði. Hann hefur lýst yfir
því, að innan fárra mánaða muni liann
hera undir atkvæði þjóðarinnar þær
breytingar á stjórnarskrá Frakklands,
sem liann telji nauðsynlegar til umbóta á
framkvæmdavaldi og stjórnarfari, og að
misseri liðnu muni hann afhenda þing-
inu völdin. En hver veit, hvað verður uppi
á teningnum í Frakklandi eftir heilt miss-
eri? Telja má víst, að de Gaulle ætli að
standa við orð sín og eiða — en livað um
þá menn, sem í krafti yfirráða sinna yfir
hernum knúðu fram valdatöku hins
gamla herforingja? Er víst, að þeir sætti
sig við, að völdin verði afhent þinginu?
Hér hefur venjulegt lýðræði að minnsta
kosti verið fyrir borð borið í bili — og ó-
mótmælanlega vegna þess, að stjórnmála-
foringjar og flokkar reyndust ekki vaxn-
ir þeirri miklu ábyrgð, sem á þeim hvíldi.
Ekki frekar unga fólkinu en hinum
eldri mun hafa dulizt það, að ekki væri
allt með felldu í stjórnmálalífi okkar fs-
lendinga. Höfuðskylda hvers stjórnmála-
leiðtoga og flokks ætti að vera sú, sakir
þjóðai'heildarinnar og sjálfs lýði’æðisins,
að skýra sem sannast og réttast frá stað-
x-eynduin mála, upptökum og málsmeð-
ferð, en draga síðan mismunaxidi álykt-
anir af staðreyndunum í samrænxi við
ólík stefnumið. En flestir nxunu liafa gert
sér ljóst, að þessi háttur hefur ekki verið
á liafður. Frásagnir flokksblaða um stað-
reyndir hafa iðulega stangazt, jafnvel
ekki vei’ið skiiTzt við að skýra elcki að-
eins af hlutdrægni, heldur beinlínis rangt
frá málsatvikum, senx öllum þorra manna
hafa verið kunn. Og hvort nxundi nú ekki
ungum sem gömlunx virðast hér ýnxsar
blikur á lofti? Mikil vandkvæði hafa
steðjað að, og almenningur hefur séð, að
stjórnmálaflokkarnir liliðruðu sér lijá að
gera alþjóð glögga grein fyrir ástandi
og horfunx, krefjast þegnskapar af hendi
boi’garanna, víkja til hliðar í bil'i liags-
munum foringja og flokka og taka hönd-
um saman um úrræði, sem orðið gætu til
frambúðar.
Unga fólkið liér á fslandi mun áreiðan-
lega komast að raun unx, að til séu þeir
nxenn, sem vilji dæixxa lýðræðið úr leik
sakir þeirra vankanta, sem á því hafa
reyxxzt, og hei’ða þvi meir róðurinn seixx
erfiðleikar þjóðarinnar kunna að reynast
nxeiri. Og þeir íxxunu segja, að í stað þess
verði að koma völd eiixhvex’ra útvalinna
stétta eða frábærra einstaklinga að vits-
munuxxx, dugnaði og framtaki. En engum
ber frekar að vera á verði gegn slíkunx
fullyrðingum en unga fólkinu í þessu
landi. Einræði hefur aldrei gefizt vel, sízt
til lexxgdar, og íxiuna nxeguixx við það, að
einræði áttum við að sæta hér á landi á
þeim öldum, sem nxestar voru hörmung-
ar þjóðarimxar, en lxiixs vegar hefur lýð-
ræðið, þrátt fyrir alla sína galla, fært
okkur það frelsi, þær framfarir og þær
Iiagsbætur, seixx við njótum nú.
En æskulýð fslands ber ekki aðeiixs
skylda lil að andæfa þeinx öflunx, seixx
bér vinna og munu siðar viixixa exxn frek-
ar að falli lýðræðisins undir yfirskini al-
ixienningsheillar og með glæsileg lofox-ð á